ПРЕВРАЩЕНИЕ
Татар кызлары элек-электән матурлыкка омтылганнар. Алар шомырт карәач ләчрен икегә аерып үреп, чәч очларына чулпылар тагып, баш өстенә калфак утыртып, чигешле матурү лкмәк, алъяпкыч, камзулларын киеп өрйергә яратканнар. Аларның тарихы ерак буыннарга барып тоташа.
Гомер-гомергә “костюм” һәрбер милләтне берберсеннән аерып торган.
Элекке заманда татар хатын-кызының милли киеме бер төсле иркен күлмәктән торган. Еш кына ул киң бөрмәләр яки бала итәкләр белән бизәлгән. Гадәттә бер халыкның да милли күлмәкләре аерым гына киелмәгән. Татар киеменә күлмәк өстеннән авыр ефәк яки бәрхет тукымадан тегелгән һәм төрле декоратив тасма белән бизәлгән камзул хас.
Изү яки хаситә кебек салына торган бизәү элементлары костюмга бәйрәм төсмере өсти һәм аның затлылыгын әтэмин итә. “Изү”– күлмәкнең түшен каплап торган, бер өтсле тукымадан тегелгән бизәк. Аның түгәрәкләнгән ягына төрле тәңкәләр, брошкалар беркетелгән декоратив тасма тегелгән.
Милли костюм ансамбленә ука яки энҗе белән чигелгән калфак, каюлы читек кергән, алар костюмны бер бөтен итеп тулыландырып торган. Күлмәк һәм алъяпкычтан торган авыл киеменең төп бизәге исә -чигү.
Вакытлар узу белән борынгы кием үзнең монументальлеген(зурлыгын) югалта. Бөнте(вытачка) һәм җиң төбе(пройма) хисабына күлмәкләр тарайтып тегелә башлый. Зур хәситәләр һәм изүләр кулланыштан төшә.
Еллар үткән саен алар матурлана һәм камилләшә барган. Яшь кызлар өчен тегелгән күлмәкләр бик матур төсләрдә һәм чигешле булган. Бу чигешләрдә лалә чәчәкләре чигелгән, тик, ул киемнәр әбиләребезнең сандыгына күчкән. Тормыш-яшәеш үзгәрү белән, кешеләрнең киемнәргә карата карашлары һәм ихтияҗлары үзгәргән. Мин үзем шәһәр кызы, ә әбием авылда яши. Авылга кунакка кайткач, әбиемнең сандыгындагы ул киемнәрне алып, киеп карыйм. Алар инде төсләрен дә, формаларында югалта баралар, ләкин киеп куйгач, шундый матур, гади һәм җайлы. Минемдә шул күлмәк-алъяпкычларны киеп өрйисем килә башлый. Үзем ул киемнәрне киеп йөрмәсәмдә, курчакларымны шундый матур киемнәр белән шатландырдым әле. Алар өчен матур –матур татар милли киемнәре тектем. Миңа ул киемнәрне тегәргә әниемнең сеңлесе дә булышты. Яңа тегелгән киемнәрен кигәч, минем курчакларым тагында чибәрләнделәр. Кунакка килгән дус кызларымның да бу матурлыкка исләре китте. Илебездә нинди генә алга киткән технологияләр булмасын, кыз балалар өчен татар милли киемле курчакларның әле сатуда иркенләп сатылганнары юк, булганнары да бик кыймәмт. Милли тәрбия, гүзәллек хисләре бирү өчен, бала шул матурлыкны үзе күрергә, шул уенчыклар белән уйнарга, аларны саклап тотарга күнегергә тиеш.
Мин быел сигезенче сыйныфта укыйм. әТдаәтбаиря ты программасында Галиасгәр Камалның “Беренче
