Marketing Scents and the Anthropology of Smell, “Social Anthropology” 2007, 15 (2), s. 153–168.
234
Choćby spalanie kadzidła w kościołach katolickich jest, zdaniem wspomnianych antropologów, przykładem rytuału, potęgującym identyfikację grupową poprzez zapach. Oczywiście, według M. Asprii, symboliczne znaczenie zapachu w dużym stopniu wykracza poza sferę religijną. Więcej na ten temat: M. Aspria, Cosmologies…, op. cit.
235
Tego typu problem sygnalizowała Mary Douglas, tyle że w odniesieniu do badania religii, w: M. Douglas, Natural Symbols. Explorations in cosmology, 2nd ed. Routledge, London – New York 2007, s. XV (pierwsze wyd. 1970).
236
C. Geertz, Interpretacja kultur. Wybrane eseje, tłum. M.M. Piechaczek, Wyd. UJ, Kraków 2005, s. 17–47.
237
M. Aspria, Cosmologies…, op. cit.
238
Więcej na ten temat w: L.A. Roubin, Le monde des odeurs…, op. cit.
239
Więcej na ten temat w: N. Elias, The Civilizing Process. Sociogenetic and Psychogenetic Investigations (1939), Wiley-Blackwell, Oxford 2000.
240
E. Goffman, Porządek interakcyjny, tłum. A. Manterys [w:] A. Jasińska-Kania, L.M. Nijakowski, J. Szacki, M. Ziółkowski (wybór i oprac.), Współczesne teorie socjologiczne, op. cit., s. 293.
241
G. Simmel, Most i drzwi…, op. cit., s. 203.
242
W rozdziale tym wykorzystałam obszerne fragmenty, które ukazały się w: B. Hoffmann, Słowo zamknięte we flakonie. Świat zapachu w języku [w:] H. Bartwicka (red.), Język, tekst, kultura, „Prace Komisji Językoznawczej Bydgoskiego Towarzystwa Naukowego”, t. 20, Bydgoskie Towarzystwo Naukowe, Bydgoszcz 2010.
243
Kreator – „nos” Domu Mody Chanel.
244
Arystoteles, O duszy, edycja komputerowa: www.zrodla.historyczne.prv.pl, dostępne: www.katedra.uksw.edu.pl, 15 stycznia 2012.
245
G. Simmel, Most i drzwi…, op. cit., s. 200.
246
K. Pisarkowa, Szkic pola semantycznego zapachów w polszczyźnie, „Język Polski” 1972, nr 5, s. 333.
247
M. Bugajski, Jak pachnie rezeda, op. cit., s. 138.
248
J. Anusiewicz, J. Skawiński, Słownik polszczyzny potocznej, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa – Wrocław 1996.
249
M. Bugajski, Jak pachnie rezeda, op. cit., s. 83.
250
A. Corbin, We władzy wstrętu…, op. cit., s. 145.
251
I. Judycka, Syntezja w rozwoju znaczeniowym wyrazów, „Prace Filologiczne” 1963, t. 18, s. 59–78; C. Brant, Fume and Perfume. Some Eighteenth Century Uses of Smell, “The Journal of British Studies” 2004, 43 (4), s. 444–462.
252
A. Synnott, A Sociology of Smell, “Canadian Review of Sociology” / “Revue Canadienne de Sociologie” 1991, 28, 4, s. 439.
253
M. Bugajski, Jak pachnie rezeda, op. cit., s. 22.
254
A. Synnott, A Sociology of Smell, op. cit., s. 437–459.
255
M. Bugajski, Jak pachnie rezeda, op. cit., s. 244.
256
Ibidem.
257
Co zauważył w 1991 roku Anthony Synnott w publikacji A Sociology of Smell, op. cit.
258
Była to III Ogólnopolska Konferencja Naukowa zatytułowana „Język – tekst – kultura”, zorganizowana przez Komisję Językoznawczą Bydgoskiego Towarzystwa Naukowego, Instytut Neofilologii i Lingwistyki Stosowanej i Katedrę Germanistyki Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz, październik 2009.
259
M. Bugajski, Jak pachnie rezeda, op. cit., s. 57.
260
Ibidem, s. 43.
261
M. Witucka, Jak opisuje się zapachy w reklamie perfum?, „Poradnik Językowy” 1998, z. 3.
262
Język olfaktoryczny jest często wyrażany dzięki innym zmysłom. Co ciekawe, w wielu nieeuropejskich językach ten sam termin używany jest zarówno w odniesieniu do zapachu, jak i smaku. Więcej na ten temat: C. Classen, D. Howes, A. Synnott, Aroma…, op. cit., s. 109.
263
M. Bugajski, Jak pachnie rezeda, op. cit., s. 150.
264
Ibidem, s. 242.
265
K. Pisarkowa, Szkic pola semantycznego zapachów w polszczyźnie, op. cit.
266
M. Bugajski, Jak pachnie rezeda, op. cit., s. 114.
267
A. Gilbert, Co wnosi nos…, op. cit., s. 34.
268
Ibidem.
269
Ibidem, s. 35.
270
Kreator – „nos” pracujący dla konsorcjum „Quest”.
271
W.S. Brud, I. Konopacka-Brud, Podstawy perfumerii, op. cit., s. 220.
272
Na podstawie: R. Genders, A History of Scent, Hamish Hamilton, London 1972, s. 88–89.
273
Książka o zapachach.
274
R. Genders, A History of Scent, op. cit., s. 68.
275
M. Szymczak (red.), Słownik języka polskiego, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa 1992, s. 635.
276
Bardzo często jest to zapach sam w sobie nieprzyjemny.
277
Więcej na ten temat: W.S. Brud, I. Konopacka-Brud, Podstawy perfumerii, op. cit.
278
C. Newman, Perfumy. Podróż w świat zapachów, tłum. B. Gadomska, G + J RBA, Warszawa 2000.
279
Na podstawie: A. Jabłońska-Trypuć, R. Farbiszewski, Sensoryka i substancje zapachowe, op. cit., s. 34; A. Hurton, Erotyka perfum czyli tajemnice pięknych zapachów, tłum. M. Struczyński, Real Press, Warszawa 1994, s. 119–122.
280
Na podstawie wywiadu z lek. wet. chirurgiem Jarosławem Drachalem.
281
Więcej na ten temat: W.S. Brud, I. Konopacka-Brud, Podstawy perfumerii, op. cit., s. 73–76; A. Jabłońska-Trypuć, R. Farbiszewski, Sensoryka i substancje zapachowe, op. cit., s. 34–37.