niech się pan nie przejmuje. Nawet jeśli to są pańskie wymysły, mnie i moim zwierzchnikom jest na rękę zapewnić rząd o autentyczności tego raportu. Wie pan niechybnie, bo sprawa stała się już powszechnie znana, że nasz premier Cavour był przeświadczony, iż ma Napoleona w garści, skoro naraił mu hrabinę Castiglione, bez wątpienia piękną kobietę, a Francuz nie dał się prosić i od razu skorzystał z jej gotowości. Później stało się jednak jasne, że Napoleon nie robi wszystkiego tak, jak chciałby Cavour, i że hrabina Castiglione roztrwoniła otrzymane od Stwórcy wdzięki, nic w zamian nie otrzymując; zresztą może znajdowała w tym związku przyjemność, ale my nie możemy uzależniać spraw państwowych od zachcianek niezbyt niedostępnej damy. Miłościwie nam panujący władca nie powinien ufać Bonapartemu, to bardzo ważne. Przewiduje się już, że niebawem Garibaldi albo Mazzini, albo obaj razem zorganizują wyprawę na Królestwo Neapolitańskie. Gdyby ich przedsięwzięcie przypadkiem się udało, Piemont byłby zmuszony do interwencji, aby nie zostawić tych ziem w ręku szalonych republikanów. To zaś wymagałoby przejścia przez cały Półwysep, z terytorium Państwa Kościelnego włącznie. Trzeba więc, by nasz władca żywił nieufność i urazę do papieża oraz nie cenił sobie zbytnio zaleceń Napoleona III; to warunek niezbędny dla osiągnięcia owego celu. Pojął pan już, drogi mecenasie, że o polityce decydują często skromni słudzy państwa, a nie ci, którzy rządzą nim w oczach narodu…
Ten raport był moim pierwszym naprawdę poważnym osiągnięciem. Nie był to już testament nagryzmolony dla pierwszego lepszego klienta, lecz złożony tekst polityczny, który wywarł chyba pewien wpływ na politykę Królestwa Sardynii. Przypominam sobie, że napełnił mnie dumą.
Nadszedł tymczasem pamiętny rok 1860. Pamiętny dla kraju, ale jeszcze nie dla mnie, bo ograniczałem się do śledzenia rozwoju wydarzeń z dystansu, przysłuchując się w kawiarniach rozmowom próżniaków. Przeczuwałem już, że zawsze będę zajmować się polityką, i uważałem, że wiadomości najbardziej pożądane, warte fabrykowania, to te, na które czekają owi próżniacy, odnoszący się z nieufnością do informacji podawanych jako pewne przez dziennikarzy.
Конец ознакомительного фрагмента.
Текст предоставлен ООО «ЛитРес».
Прочитайте эту книгу целиком, купив полную легальную версию на ЛитРес.
Безопасно оплатить книгу можно банковской картой Visa, MasterCard, Maestro, со счета мобильного телефона, с платежного терминала, в салоне МТС или Связной, через PayPal, WebMoney, Яндекс.Деньги, QIWI Кошелек, бонусными картами или другим удобным Вам способом.
