Нишләр иде,
эзен эзләп табып,
Калкынмаслык итеп күмсәләр.
«Юк! Безнеке түгел мондый даһи!
Нигә мондый даһи!» дисәләр?
...Явыз даһи даны язган икән,
Диваналык килсен бәндәгә, –
Диваналар изге санала бит
Һәр кавемдә, барлык илләрдә.
«Афәт читләп узды... Нишләр идек,
Диванабыз әгәр булмаса?
Коткарды шул Ходай бәндәсе!» дип
Яд итәрләр аны, ичмасам...
...Кеше гомере булып
Вакыт үзе
Терелеп бер балкып китә бит...
Эврикасыз булса булсын гомер –
Булсын
Сагынып яд итәрлек!..
Бер мин генә түгел…
Шаулап-гөрләп яши-яши
Төшендем мин шуңа –
Ялгыз уйланырдай куыш
Кирәк икән миңа.
Нинди давыллар кубарып
Яшәсә дә бәндә, –
Килгән мәлендә ул ялгыз,
Ялгыз –
киткән мәлдә.
Шуңа, ахры, ялгыз куыш
Эзли башлый күңел...
Табигать моңа буйсына –
Бер мин генә түгел!
Сәерсенмә –
калын пәрдә
Тойсаң карашымда,
Тынлык дәшә күңелемне –
Сәбәп бары шунда...
Рәхәт үлем
Тукаебыз җанын авыр борчу
Һаман парә-парә телгәндер:
«Безнең милләт әллә йоклаганмы?
Безнең милләт әллә үлгәнме?»
Кем бу милләт – тәмуг учагына
Ыргытасы коры утынмы?
Инде өмет йолдызлары сүнгән,
Инкыйразга мәхкүм токыммы?
«Халкың хәлен татып яшә!» – дипме,
Бугазымнан буа бу ютәл?
...Хәтта Тукай белгән хәлләрдән дә
Хәвефлерәк хәзер безнең хәл...
Кайчагында хәтта «көфер» фикер
Сискәндереп куя күңелне:
Терелеккә милләт тере сыман...
Ләкин...
тере мәет түгелме?
Ышанасы килә буш хыялга,
Ымсындыргыч ялган өметкә.
Ә дөреслек кырыс,
Һәм өметнең
Кысырларын тетә, юк итә!
Кысыр өмет кысыр килеш кала –
Мең килештә аны төрләндер!
Тукайның да күз алдына шушы
Төпсез, кара упкын килгәндер...
Керәле дә чыгалы бу, диләр,
Ни үле бу, диләр, ни тере...
Халык кадәр халыкны соң нинди
Язмыш соңгы чиккә җиткерде?
...Рәхәт үлем, диләр,
үлсә кеше
Тирән йокыдагы көенчә;
Үз-үзеңнең мескенлегең танып,
Курыксаң да уянсана, халык!
Рәхәт үлем көтә югыйсә.
Шундый
