żydowską dziewczynę Esterę, która postępując wedle wskazówek swego wuja i opiekuna Mordechaja, wpłynęła na cofnięcie okrutnego zarządzenia, ocalając w ten sposób swój lud. Haman i jego synowie zostali powieszeni, a jego miejsce zajął wuj królowej, Mordechaj. Na pamiątkę tego wydarzenia Żydzi obchodzą radosne święto Purim (hebr.) – dosłownie: losy. [przypis edytorski]
26
wezgłowie – część łóżka, gdzie kładzie się głowę. [przypis edytorski]
27
cherubiny i serafiny – anioły znajdujące się wysoko w hierarchii chórów anielskich. [przypis edytorski]
28
Jonatan (bibl.) – syn króla Saula, przyjaciel skonfliktowanego z nim Dawida. [przypis edytorski]
29
Szor Habor – rajski byk. Po nadejściu Mesjasza jego mięso będzie spożywane na uczcie sprawiedliwych. [przypis tłumacza]
30
Mincha (Minche) – modlitwa popołudniowa. [przypis tłumacza]
31
Maariw – modlitwa wieczorna. [przypis tłumacza]
32
baal dower – niegodziwiec. [przypis tłumacza]
33
krasawiec (daw.) – piękny. [przypis edytorski]
34
Kadisz – powszechna modlitwa codzienna, także modlitwa za zmarłych (kadisz sierocy); również potoczne określenie syna odprawiającego Kadisz w intencji zmarłych rodziców. [przypis tłumacza]
35
magid – kaznodzieja. [przypis tłumacza]
36
Tanach – nazwa Biblii, skrót utworzony od słów: Tora, Newiim (Prorocy) i Ketuwim (Pisma). [przypis tłumacza]
37
szkoc (l. mn. od szejgec) – hultaj. [przypis tłumacza]
38
sołowiej (ros.) – słowik. [przypis edytorski]
39
Selichot(Sliches) – prośby o odpuszczenie grzechów odmawiane od Rosz Haszana do Jom Kipur. [przypis tłumacza]
40
Ejl melech jojszejw (hebr.) – „Bóg, król zasiadający”. Fragment modlitwy. [przypis tłumacza]
41
Wajikro beszejm (hebr.) – „I zawołał w imieniu”. [przypis tłumacza]
42
diengi (ros.) – pieniądze. [przypis edytorski]
43
Aw – miesiąc lipiec-sierpień. [przypis tłumacza]
44
na miasto! (zniekszt. ros.) – na miejsce! [przypis edytorski]
45
kacap (pogardl.) – Rosjanin. [przypis edytorski]
46
szames – posługacz w bóżnicy. [przypis tłumacza]
47
rynsztok – otwarty kanał ciągnący się wzdłuż ulicy. [przypis edytorski]
48
Kriat Szma a. Krias Szma – modlitwa odmawiana rano i przed snem. [przypis edytorski]
49
Mincha – modlitwa popołudniowa. [przypis edytorski]
50
Tora (Tojre) – Pięcioksiąg, w szerszym znaczeniu wiedza i nauka w ogóle. Także zwój przechowywany w Arce Przymierza. [przypis tłumacza]
51
Chanuka – święto upamiętniające wznowienie kultu religijnego w odnowionej Świątyni Pańskiej po zwycięstwie nad wojskami grecko-syryjskimi w 165 r. p.n.e. [przypis edytorski]
52
goj – nie-Żyd. [przypis edytorski]
53
drejdl – bąk w kształcie czworoboku, którego boki oznaczono literami N, G, H, Sz; dzieci bawią się nim w święto Chanuka. [przypis edytorski]
54
Hizoer wehiszomer (hebr.) – „Pilnuj się i wystrzegaj”. [przypis tłumacza]
55
renegat – odstępca. [przypis edytorski]
56
Elul (Ełuł) – miesiąc sierpień-wrzesień, ostatni w kalendarzu żydowskim. [przypis tłumacza]
57
Rosz Haszana (Rosz Haszone) – Nowy Rok obchodzony zazwyczaj we wrześniu. [przypis tłumacza]
58
Jom Kipur – Sądny Dzień, dzień postu i pokuty. [przypis tłumacza]
59
Jamim Noraim (Jomim Nojroim) – Groźne Dni, dziesięć dni pokuty od Rosz Haszana do Jom Kipur. Według wierzeń żydowskich decyduje
