vir kos aangesien het.
Indien dit waar is, hoef mens net die gedrag van die krappe te ken om te voorspel wat van die boek gaan word.
“Die krap sal weldra uitvind dat Brak se boekie nie ’n goeie aandete is nie,” stel sy haar dogter gerus. “Die kans is goed dat hy dit weer uit sy gat sal stoot. Jy moet maar net môreoggend douvoordag weer daar gaan kyk.”
“Maar wat van Ton, Mammie?” vra Anna. “Jy weet, hy is gisteraand na die hoofeiland toe om voorrade te gaan haal, en ek het hom nog glad nie vandag gesien nie. Hy het nie vir ons ontbyt gemaak soos gewoonlik nie!”
“Geen ontbyt vanoggend nie?” vra professor Sabatina verbaas. Sy het ligdag reeds na haar laboratorium toe gekom, nadat sy net ’n vinnige koppie koffie vir haarself in die kombuis gemaak het. Sy frons bekommerd. “Dit is sowaar vreemd!”
Professor Sabatina wikkel ’n skakelaar op die paneel langs haar stoel. Die stoel sak stadig af tot op grondhoogte. Sy staan op en stap na haar dogter toe. Anna is reeds amper so lank soos sy. Sy vryf haar dogter se pennetjieshare nog meer deurmekaar.
“Kom ons gaan soek na Ton!” glimlag sy gerusstellend. “Of nog beter, kom ons vra sommer net vir Maks. Hy weet alles!”
“Dankie, Ma! Ek gaan kyk solank in die groentetuin. Dalk is hy daar iewers!”
“Goeie plan, en moet asseblief nie …”
Maar sy is te laat. Anna het reeds die deur van die laboratorium hard agter haar laat toeslaan.
“Maks, weet jy waar Ton is?” wil professor Sabatina weet.
Die diep stem van die superrekenaar kom uit die luidsprekers wat weggesteek is in die mure van die ondergrondse laboratorium.
“Ton?” vra Maks skaapagtig. Niemand het hom nog ooit hierdie vraag gevra nie – almal weet altyd waar Ton is.
“Ja, Ton!” antwoord die professor geïrriteerd.
Maks raadpleeg sy massiewe geheuebanke. Dit help min – hulle bevat geen nuttige inligting oor waar Ton hom bevind nie.
Hoe rekenaars werk
Net soos ons, het rekenaars ook energie nodig.
Mense eet kos, rekenaars gebruik elektrisiteit of batterye.
Mense dink met hul breine, rekenaars gebruik mikroskyfies. Ons neem inligting in met ons sintuie (oë, ore, ensovoorts), terwyl ’n rekenaar afhanklik is van inligting wat ons op ’n sleutelbord intik. Gevorderde rekenaars (soos Maks) kan ook ander vorme van inligting verwerk, soos beeld en klank.
Die inligting word verwerk tot ’n eenvoudige kode wat bestaan uit oneindige kombinasies van die syfers 1 en 0. In hierdie vorm kan rekenaars inligting verwerk en stoor.
“Ton het gistermiddag gaan voorrade haals op die hoofeiland, volgens sy normale skedule. Brandstofs, politoers vir die stoep en meubels, koffie, … ”
“Ek vra nie vir sy kruidenierswarelysie nie, Maks!”
“Na sy inkopies gaan hy soms na die Seerower se Baard, ’n gesogte kuierplek in die hawe …”
“Gmf!” snork professor Sabatina. Wat weet rekenaars nou van sogenaamde “gesogte kuierplekke”? Die Seerower se Baard, sowaar!
“Dus behoort hy nou terug te wees in sy kombuis, besig om koekies te baks!”
“As dit die geval was, Maks, was ons nie op soek na hom nie. Werklik, soms wonder ek of jy so intelligent is. Het ons waarlik al daai miljoene dollers betaal sodat jy vir my kan sê Ton is in die kombuis, besig om koekies te bak, nadat ek reeds uitdruklik vir jou gesê het hy is NIE in die huis nie?”
Kan rekenaars dink?
Dit is ’n moeilike vraag om te beantwoord as mens nie eers besluit wat jy bedoel as jy van “dink” praat nie. Een manier om daarna te kyk, is om te sê ’n masjien kan dink wanneer hy iets in die omgewing kan waarneem, en dan op sy eie die nodige aksies kan uitvoer om die sukses te verseker van watter taak hy ook al geprogrammeer is om te doen.
Dink net: as jy aan die ontbyttafel sit en jy is honger, sal jy die melk en die graankos uit hul houers gooi, dit met ’n bietjie suiker meng en dit eet. Mens doen dit vanselfsprekend, maar die verskil tussen jou en ’n eenvoudiger vorm van intelligensie (soos jou hond, byvoorbeeld) is dat jy allerhande probleme sal kan oplos om die kos in jou maag te kry. As die melk suur is, sal jy ’n nuwe bottel uit die yskas gaan haal (of by jou ma kla, en sy sal dit vir jou doen). As die pap op is, kan jy dit neerskryf op ’n kruidenierslysie en nog gaan koop. Of jy kan ’n alternatief kies, soos roosterbrood.
Om intelligent te dink is dus om oplossings te skep vir die probleme wat jy teëkom.
Masjiene kan ook geprogrammeer word om allerhande oplossings te kan “uitdink” volgens algoritmiese programme soos die een hierbo wat die ontbytkoskeuses verduidelik, maar eers wanneer hulle op hul eie nuwe oplossings kan formuleer, kan ’n mens begin praat van kunsmatige intelligensie.
Hoe dikwels dink jy regtig?
“Jy het dit nie gesêe nie!” stry die rekenaar. “Jy het gevrae waar hy is. En, terloopse, sesmiljoen vyfduisend driehonderd en twintig dollars en vyftien sent: dit is wat my prosesseerders en my silikoonskyfies gekos het wat moes werks aan daardie simpel vraag!”
Professor Sabatina sug.
Wat gaan aan? Ton raak nooit weg nie. Hy is altyd getrou, altyd byderhand as hulle hom nodig kry.
“Kom ons maak ’n paar telefoonoproepe,” stel sy voor.
“Telefoonoproepes?” vra Maks verontwaardig. Hy is geskok. “Jy praat nou van daardie stuk outydse toerusting wat die ondersese kabel na die hoofeiland gebruike om boodskappes so primitief van een stuk hardeware tot ’n andere rond te stuures, sonder ordentlike elektronikas?” Sy grammatika raak sommer nog meer deurmekaar van skone verontwaardiging.
“Ja, Maks, die telefoon!” antwoord professor Sabatina. “Ons het een iewers, ek weet. Maar waar is dit?”
Dit is ’n vraag wat Maks wel maklik kan antwoord. Hy het ’n plan van die laboratorium (en al die ander geboue op die eiland) in sy geheuebank.
“Daar is eene op jou lessenaar in die hoeke links agters, daar is eene in die eetkamer van die groot huis, en daar is eene in Ton se spens.”
Die professor gebruik selde haar lessenaar. Dit is bedek met ’n dun lagie stof. Sy vind die telefoon agter ’n klein papierberg van onoopgemaakte pos.
“Gee gou vir my die telefoonnommer van die Seerower se Baard, Maks.”
Maks
