voor. “Is jy orraait? Hoe voel jy?”
“Ek is gereed. Ek kan voel dis tyd. Laat ons maar voortgaan daarmee. Miskien is dit die beste so vir die baba.”
Ek kan sien aan die frons tussen sy oë, en die ver kyk daarin, hoe hy die dag in sy kop begin programmeer. Soos met die ander twee kinders, sal hy graag die hele tyd by my wil wees tydens die bevalling. Gelukkig het hy nog geen uittogte na sendingstasies gereël nie – nie met die bevallingsdatum so op hande nie. So ’n uittog is gewoonlik ’n hele week se storie – Maandag die bakkie pak met kampbed, slaapsak, muskietnet, driepoot, kampstoel en trommel vol voorrade: mieliemeel, poeiermelk, koffie, suiker, olie, bully beef, uie, aartappels, baked beans. Die hele week uit in die gebied. Kerkraadsbyeenkomste. Dope. Nagmale. Katkiserings. Preke. Vrydagmiddag weer terug huis toe – net om klere te was en voorrade aan te vul vir die volgende week se uittog. Die enigste saak wat nou dringend sy aandag sal verg, is Klein-Johan en Karien se versorging. Gelukkig is tannie Joey op bystand; dis klaar afgespreek.
“Die ketel is nog warm. Maak vir jou koffie. Ek sal nou-nou gereed wees.”
Nog voordat ek klaar gebad het, haal nog ’n geweldige kontraksie my in en ek weet: Hierdie baba gaan gou hier wees.
’n Halfuur later help Smit my in die bakkie. Met die vorige bevallings was ek dadelik reg om terug te kom huis toe, daarom het ek nie ’n lywige tas gepak nie – net my badsakkie, skoon onderklere; my kamerjas en pantoffels is in my drasak. En dan natuurlik iets vir die kleinding om mee huis toe te kom. Ek het ’n sagte kombersie, ’n paar doeke en ’n newborn-grootte babygro – ’n geletjie met ’n appliekbeertjie op die bors, want tot nou toe weet ons nog nie of dit pienk of blou gaan wees nie …
Al ry Smit stadig en baie versigtig met die grondpad hospitaal toe, skud en skommel my maag asof hy van my lyf wil losruk, soos die ryp papajas wat ons aan die bome op Consortmyn in ons kinderdae losgeskud het.
Dawid wag reeds by die ingang van die hospitaal. Suzette is aan diens, waaroor ek, vanweë haar bekwaamheid, dankbaar is. ’n Jong verpleegstertjie wat ook op nagdiens is, staan haar by. Suzette stel haar aan my voor as Pretty. Behendig kry Suzette alles gereed terwyl Dawid die voorondersoek doen. Ek is al drie vingers ontsluit! Ons gaan beslis nie lank hier hoef te vertoef nie.
Toe Dawid en Suzette ons ná die aanvanklike ondersoek alleen laat, vat Smit my hand waar hy langs my op die hospitaalbed sit. Hy lyk baie rustiger as sowat ’n uur vantevore toe hy moes hoor dat my kontraksies begin het. “Kom ons dra die dinge aan die Here op,” sê hy en begin vir ons te bid: “Vader, ons weet U is in beheer van ons lewe, van hierdie baba wat op pad is se lewe, en ook van Klein-Johan en Karien se lewe. Ons dra hulle nou aan U op. Wees asseblief daar by hulle waar hulle alleen by die huis is. En wees ook hier by Leonette, waar sy nou moet geboorte gee aan hierdie nuweling. Ons dank U, Vader, dat U ’n alomteenwoordige God is. Dat ons U intiem mag ken, U nabyheid mag beleef. Neem asseblief beheer oor hierdie bevalling, oor Dawid en Suzette en die ander verpleegster. Laat alles wat hier gaan gebeur vanoggend u Naam verheerlik. En, vir die hoeveelste keer, dankie, baie dankie dat U ons dit gun om nog ’n kind te mag hê. In Jesus se Naam bid ons dit en loof ons U. Amen.”
Die naglug word vaalgrys, die kleur van kameeldoringpeule. Dawid is êrens in ’n kantoor doenig, wagtend op die baba se koms. Hy het besluit om maar hier te vertoef, aangesien dit al my derde bevalling is en vinnig behoort te verloop. Buitendien lyk dit of ek so maklik besig is om te ontsluit, dat hierdie baba heel moontlik teen sesuur al hier kan wees. Ek, Smit en Suzette sit lekker en kuier. As ’n kontraksie kom, voel Suzette die sterkte daarvan met haar hand en neem die tydsduur daarvan. Die kontraksies begin mekaar al vinniger en vinniger opvolg. Duur ook langer. Ons hoor al die mikstertbyevangertjies se aankondiging van ’n nuwe dag buite in die mopaniebome. Hoekom klink hulle oordrewe gekweel dan vir my eerder na ’n waarskuwing as ’n loflied?
Smit staan op. “Ek sal gou hoor of tannie Joey reeds by die kinders is.” Terwyl Smit weg is, kry ek so ’n sterk kontraksie dat die sensasie om te druk alreeds daar is. Smit is gou terug: “Daar’s geen lewe op die skakelbord nie!”
Binne die volgende twintig minute kom die kontraksies so sterk en gereeld dat Smit nooit kans kry om weer te probeer bel nie. Die druksensasie is so oorweldigend met die volgende sterk kontraksie dat ek nie kan terughou nie, al sê Dawid ek mag nog nie druk nie. Dit voel of die baba self na buite beur.
Smit vee die sweet van my voorkop af. Die muurhorlosie teen die oorkantste muur se lang arm staan al by die tien. Weet hierdie baba dan dat hy voor sesuur sy opwagting moet maak? Ek kan hoor hoedat die nagpersoneel begin gereed maak om skofte te ruil. Daar’s voertuie wat die terrein binnery, en die harde stemme van Kapriviane wat oor die hele lengte van die stoepe mekaar groet.
Dit is so te sê sesuur toe ek met al my krag en my binnegoed vir Ignatius Leopold Smit die lewe instoot. Wat ’n wonderlike gevoel van verlossing! Wat ’n heilige oomblik: om ’n splinternuwe stem die eerste keer te hoor skreeu. Wat ’n saligheid om in die hande van bekwame mense jouself oor te gee, terug te lê en te weet alles is reg …
“Dis ’n seun! Geluk, my vrou, jy’t dit weer gedoen!”
Ek voel gedaan. Asof ek die eindpunt oor is ná ’n moordende marathon – ontneem van elke greintjie energie. Tog demp dit nie my vreugde oor die nuweling nie. Dit bly steeds allesoorweldigend.
Smit is by waar Suzette vir Ignatius aanvat om die bloed en die gryserige, wasagtige lagie van sy gesiggie af te vee. Hy loer trots oor Suzette se skouer om darem te kan sien hoe die nuweling lyk. ’n Bloedbevlekte, varspienk, skoppende mensie. “Welkom in ons wêreld, Pa se grootseun,” groet hy hom. Verligting straal uit sy fletsblou oë.
Maar tussen sy oë, kan ek sien, lê daar spore van bekommernis oor die twee kleintjies by die huis.
“Ons twee is orraait. Hoekom gaan kyk jy nie gou hoe dit by die huis gaan nie?” En met ’n soengroet en ’n vinnige aanraking van die nuweling, wat protesterend lê en blêr terwyl sy gesiggie skoongevee word, is Smit daar weg. Ek kan hoor hoe hy nog in die ontvangslokaal vrolik aankondig dat dit ’n seun is.
Met die volgende kontraksie werp ek al my bekommernisse saam met my bloederige plasenta uit my liggaam uit. Ek ontspan. Dis afgehandel. Ignatius is sonder komplikasies gebore en Smit is op pad na die twee kinders by die huis. Dankie, Vader in die hemel, dat alles reg uitwerk, bid ek in my gedagtes. Pretty is met my doenig. Sy ondersoek die volledigheid van die plasenta en vou dit toe in die doek waarop ek gelê het. Skuif ’n skoon doek met ’n plastiekvoering onder my in.
“Hoekom huil hy dan so snaaks?” wil ek niksvermoedend weet. Dis regtig meer ’n blêr-blaffie as wat dit ’n geboortehuil is. Suzette en Dawid staan albei met hulle rûe na my gekeer, besig met Ignatius. Hulle praat gedemp met mekaar. “Miskien is dit ’n RDS-geval. Dalk die hialienmembraan. Ons sal moet bykomende respirasie doen,” sê Dawid benoud vir Suzette. “Kry gou ’n endotrageale buis in die teater!” Ek voel uitgesluit uit wat nou gebeur, asof dit niks met my te doen het nie, asof ek nie in die pad mag wees nie.
Terwyl Suzette omvlieg, gee sy vir Pretty opdrag om die buisie te gaan haal. Sy maak nie oogkontak met my nie. “Ek gaan gou vir Botha bel om te kom help!” roep sy oor haar skouer en verdwyn deur die ingang.
Daar’s fout! Ek wil opstaan om my kind te help. Kom orent. Maar ek kan voel hoedat my liggaam walle warm bloed uitstoot en daar’s niks waarmee ek dit kan terughou nie. Ek het nie onderklere aan nie, net die hospitaaljurkie wat oop is agter. As ek nou opstaan, gaan hierdie vloer vol bloed wees. Ag, Here, bid ek beangs, moenie dat daar nou iets verkeerd gaan nie!
My liggaam trek saam in ’n harde knoop toe ek sien hoe
