en figuurlike gebruik
In sommige gevalle word die byvoeglike naamwoord figuurlik gebruik. Kyk na die volgende voorbeeld: ’n Swaar tas. Hier beteken die woord “swaar” dat die tas letterlik swaar is. In die sin “Sy dra ’n sware las.” beteken die woord “swaar” dat iets moeilik is, die persoon dra nie iets letterlik nie. Dit word dus figuurlik bedoel.
Beantwoord die volgende taalvrae in jou werkboek.
1. Skryf die regte vorm van die byvoeglike naamwoord tussen hakies.
a. Dit is ’n (goed) idee om ook koekies en fudge te verkoop.
b. Vir die (baie) mense is ’n garage nie net ’n plek waar die motor geparkeer word nie.
c. Selfs (stukkend) fietse word in die (stof) garage gestoor.
2. Skryf die intensiewe vorm van die woorde tussen hakies neer.
a. Mense bêre (baie oud) items in die garage.
b. Jy kan (baie ryk) word as jy ou items verkoop.
c. Mense moet (baie eerlik) met geld werk.
d. Die skêr is (baie skerp), so knip versigtig.
e. Daar is selfs (baie snaakse) items wat mense verkoop.
3. Gee die regte vorm van die trappe van vergelyking tussen hakies.
a. Hoe (oud) ’n item is, hoe (waardevol) kan dit wees.
b. Ma is die (benoud) van ons almal.
c. Ek het nie so baie geld nie, jy het (baie) as ek en Morné het die (baie).
d. Sonja is (elegant) as Gwen aangetrek.
e. Jy hoef nie die (duur) items te koop nie.
Lees die volgende sinne (vraag 4-6). Watter intensiewe vorm is nie reg nie?
4. Dit reën so woes dat ons eintlik . . . is.
a. papnat
b. sopnat
c. waternat
d. reënnat
5. Ek is alleen in die klas, so ek is . . .
a. bangalleen.
b. stokalleen.
c. stoksielalleen.
d. vingeralleen.
6. As die maan nie skyn nie, is dit . . .
a. nagdonker.
b. maandonker.
c. stikdonker.
d. pikdonker.
In hierdie aktiwiteit gaan jy
’n mondelinge aanbieding lewer
taalkennis hersien.
Forum-/groepbespreking
Julle het in die vorige aktiwiteit ’n artikel oor uitverkopings gelees. Julle beplan nou om ’n vlooimark by die skool te hou.
Gebruik van die wenke in die vorige artikel en bespreek as a forum/groep wat julle in gedagte moet hou as julle ’n vlooimark beplan.
Die wenke in Pitkos kan jou help om vir jou forum-/groepbespreking van ongeveer 15 tot 20 minute voor te berei.
Forumbespreking
Deel verskillende opinies of inligting vanuit verskillende bronne. Die sprekers behoort:
verskillende idees te ondersoek
na mekaar te luister
toe te gee wanneer nodig
nie ander sprekers te onderbreek nie
logiese verbande tussen punte te maak
by die onderwerp te bly.
mense by die bespreking te probeer betrek:onderbreek op beleefde wysedruk menings en ondersteunende redes uit.
Elke spreker praat oor ’n bepaalde aspek van die onderwerp.
Gebruik alledaagse/gewone uitdrukkings.
Pligte van die voorsitter:handhaaf ordebestuur die tydhou by die agendamoedig deelname aanbly neutraalvra vir voorstelle of stemme.
Taal in konteks
Jy kan die Taalgids gebruik om van die vrae te beantwoord.
Beantwoord die volgende taalvrae in jou werkboek.
1. Tussenwerpsels is woorde wat jy gebruik om ’n gevoel in ’n sin oor te dra. Byvoorbeeld: Hoera, ek het al die koekies verkoop! Kies tussenwerpsels uit die woordblok om by die sinne te pas. Skryf die sinne dan reg oor.
| Eina | Ag nee | Hoera | Sjoe |
a. Jy sukkel met die opslaantafel.
b. Ons gaan sakke vol geld maak!
c. Ek het so na die dag uitgesien!
d. Die tafel het op my voet geval!
2. Lees die volgende enkelvoudige sin.
Kobus en sy suster ontwerp verjaarsdagkaartjies.
a. Skryf die onderwerp neer.
b. Skryf die gesegde neer.
c. Gebruik nou ’n bywoord om die gesegde te beskryf.
3. Die volgende sin is ’n saamgestelde sin. Skryf die twee enkelvoudige sinne waaruit die sin saamgestel is.
Hou jou geld in ’n lyfsak en maak dit om jou middel vas.
4. Skryf die sinne in die regte tydsvorm oor. Begin met die skuinsgedrukte woorde.
a.Ouma bak heerlike beskuit. Môreoggend . . .
b.Diewe daag by die garageverkoping op. Twee weke gelede . . .
c. Ek maak die
