twee vroue af nie.
Jantjie praat in ’n vinnige klik-klak-taal wat baie soos dié van die Ouni’s klink, maar vir Isa en Nina is dit heeltemal onverstaanbaar.
Isa kyk versigtig na Jantjie. Hy lyk nogal soos die Ouni’s. Baie meer as die ander twee – hulle lyk soos sy. Dit is van haar soort mense.
Toe Gerrit nog nader kom, druk Nina vir Isa heeltemal agter haar in en haar hele wese is nou behoedsaam.
“Hulle verstaan niks nie, seur,” sê Jantjie verlig. Hy vertrou die ou vroutjie glad nie. Kyk net hoe wil sy die jonger een beskerm.
“Ek het net vir hulle kom wys dat ek mooi kyk na my Isa.” Nina se stem is hees van spanning. “Kyk! Sy is gesond en vet . . .” Nina se stem word dun van benoudheid en sy hou Isa se arm op sodat die gode kan sien hoe mooi die kind is.
“Wat op aarde wil die vrou hê?” vra Pieter en kyk vraend na Gerrit.
“Ek het geen benul nie, maar ons móét meer van die meisie te wete kom. Sy is nie van dieselfde ras as die ouer een nie.” Gerrit se blik gaan vinnig oor hulle terwyl hy praat.
“Hoe op aarde sou sy hier gekom het? Sy lyk soos ’n Europeër,” sê Pieter en kan sy blik nie van die vreemde verskynsel af wegskeur nie.
“Dalk is hier so ’n stam in die nabyheid,” sê Gerrit en die opgewondenheid slaan deur in sy stem.
“Die meisie is beslis heeltemal anders. Sy is ook nie so vuil soos die ou vrou nie. Weliswaar nie skoon nie, maar dit lyk nie soos jare se lae en lae vuilgoed wat aan haar vasklou nie. En daardie lang, blonde hare is verbasend skoon.”
Pieter beduie na Isa en dadelik is Nina op haar hoede.
“Hulle wil jou hê, kind. Dit lyk vir my hulle wil jou terugvat,” sê sy dan en druk weer vir Isa beskermend dieper agter haar rug in.
“Willem, roep een van die Xhosas om met hulle te kom praat; dalk verstaan hulle Xhosa beter,” sê Gerrit en een van die draers kom maar taamlik versigtig nader.
Hierdie keer verstaan hulle nog minder en die draer gee dan ook maar die saak gewonne.
“Gaan haal van die krale en armbande wat ons vir ruiltransaksies gebruik. Ons moet hulle op die een of ander manier langer hier hou totdat ons iets kan vasstel.” Gerrit praat met Willem, maar hou sy oë voor hom op die twee vroue gerig.
Dit is asof Isa se oor stadig aan die mans se vreemde, growwe stemme gewoond raak, en die eerste woorde wat by haar registreer, is toe Gerrit sê: “Ons móét meer van die meisie te wete kom.”
Meisie! Die woord haak in haar verstand vas. Sý is ’n meisie. Sy draai haar kop luisterend en vang nog ’n woord op toe Gerrit vir Pieter sê: “Sy is nie die ou vrou se kind nie. Daarvoor . . .”
Vrou! Kind! Sy ken hierdie taal. Dit is mos haar taal!
Sy skuif agter Nina uit toe Gerrit van die gekleurde krale in sy hand gooi en na hulle uithou.
“Kyk! Mooi! Kom vat vir jou!” Hy beduie met sy kop en Isa glimlag stadig vir hom. Sy verstaan hulle! Dit is haar taal wat hulle praat!
Sy wil vorentoe beweeg, maar Nina ruk haar terug.
“Ek sal met hulle praat, Ma-Nina. Ek verstaan hulle nog. Ek dink nie hulle wil ons kwaad aandoen nie.” Nina laat haar onwillig vorentoe gaan.
“Wag, dit lyk vir my sy wil van die krale hê,” sê Pieter opgewonde.
“Jantjie, praat weer jou taal met hulle. Dalk was hulle netnou net te verskrik. Die taal wat hulle twee praat, klink baie soos joune.”
Jantjie probeer weer, maar dit maak geen indruk op die twee vroue nie.
Isa hou haar hande uit en Pieter sit van die helderkleurige krale daarin.
“Mooi!” sê Isa en kyk op in Gerrit se verbaasde oë.
“Wat sê sy?” vra Pieter verbaas.
“Ek kan nou sweer sy het gesê ‘mooi’,” sê Gerrit.
Isa gee die krale vir Pieter terug en druk met haar hand voor haar bors.
“Isa . . . My . . . naam . . . Isa.” Sy praat stadig en afgemete en glimlag dan selfvoldaan toe haar stem vir haarself heeltemal goed klink in haar eie taal.
As die hemel nou op hul koppe geval het, kon hulle nie meer verbaas gewees het nie.
“Liewe aarde!” sê Gerrit stomgeslaan. “Die meisiekind praat Hollands!”
Gerrit wil haar aan die arm vat, maar onmiddellik is Nina by en Gerrit laat sak sy hand. Hy gaan sit dan op die sand en beduie vir hulle om ook te sit.
Die ander kom sak ook stil op die grond neer en hulle vorm ’n geslote kring. Die ou vrou kom sit styf teen Isa en sit haar arm skuins oor Isa se skoot asof sy haar so wil beskerm.
Gerrit voel tot in sy tone lam van skok. Waar op aarde kom hierdie meisie vandaan?
“My . . . naam is . . . Isa . . . Joune . . .?” vra sy stadig en versigtig. Isa moet konsentreer op elke woord wat sy sê. Dit voel asof sy van voor af moet leer om in haar eie taal te dink.
Gerrit skud sy kop ongelowig en Pieter druk maar teen sy eie bors.
“Ek is Pieter van Reenen en dit is my neef Gerrit van Reenen. Ons is besig met ’n ontdekkingstog van hierdie land. Ons is op pad na die Kaap de Goede Hoop.” Hy praat ook stadig en afgemete.
“Kaap . . . de . . . Goede Hoop?” Sy glimlag breed. “Ek . . . was . . . ook op pad . . . daarheen.” Dit gaan makliker hoe meer sy praat.
“Wanneer was dit?” Gerrit het darem ook nou al sy stem teruggekry.
“Omtrent . . . ses . . . ja, ses jaar gelede.” Isa dink eers ’n rukkie oor haar volgende woorde. “Ons . . . was op pad na die Kaap. Ons . . .” Aanvanklik stadig en soekend na woorde, maar algaande vinniger vertel Isa vir hulle in ’n paar sinne haar hele lewensgeskiedenis.
Toe Isa klaar is, kyk Gerrit met heelwat meer respek na die ou plooigesiggie langs haar. “Is dit die een wat jou op die strand gekry het?” vra hy en beduie na Nina.
“Ja, dit is my Ma-Nina. Ek het al die jare in die weeshuis nie soveel liefde gekry soos by haar nie. Sy dink ek is die kind wat die gode vir haar gegee het. Sy het nooit haar eie kinders gehad nie.” Isa vee liefdevol oor Nina se vuil wang, en Nina se hand vang hare stewig vas en druk dit teen haar bors.
“Wat sê hulle alles, kind?” vra sy angstig vir Isa.
Isa verduidelik kortliks dat hulle net hier deurreis en op pad is na die suide toe.
“Het jy vir hulle gesê dat ek jou net vir hulle kom wys het en dat ek mooi na jou gekyk het?” vra Nina angstig.
“Wat sê sy?” vra Gerrit nuuskierig.
“Kara, een van ons mense, het so ’n week gelede berig dat julle aan die kom is. Ma-Nina glo dat julle ook van die gode is. Sy dink ek is ’n
