Ilse Sondag gaan, dan koop sy op pad terug die Rapport en City Press. Die Sunday Times word tuis afgelewer.
In die kamer in die versorgingsafdeling van die oord waar hy nou bly, is daar ’n TV-stel ook. Hy het alles oor die aanvalle op die World Trade Center in New York en die Pentagon in Washington gevolg. Oom Bey se voorkop plooi op die frons wat altyd verskyn as hy ernstig oor ’n saak praat. “Dis verskriklik,” sê hy. Hy het homself afgevra wat dit is wat gebeur, of dit die begin is van ’n derde wêreldoorlog.
Hy praat oor die vernietiging, probeer dit in ’n groter prentjie plaas. “Ons gaan onsself vernietig as dit só aanhou,” sê hy. Hy verwys na die oggend se Beeld en die bespiegeling oor die moontlikheid van chemiese en biologiese oorlogvoering, die spuit van gifgasse. “Waarheen gaan dit als?” vra hy hom af. Onvermydelik lyk dit vir hom of dit afstuur op ’n wêreldoorlog. En die gevolge …
“Ek vra vir myself wat God daarmee wil bereik en ek weet nie. Ek worstel daarmee. Ek verstaan nie wat gaan gebeur nie.” Een ding is vir hom duidelik: “Op die een of ander manier wil God hê dat ons moet leer om saam te lewe, saam te werk en dat ons saam ’n nuwe wêreld moet opbou.”
My horlosie wys dat 8 van ons 15 minute verby is en ek vra of oom Bey ’n boodskap vir Beeld se lesers het.
“Ek hóóp ek het ’n boodskap,” sê hy en praat dan met dieselfde drif wat ek oor jare leer ken het. “Dis absoluut noodsaaklik dat ons leer om saam te leef, om mekaar te verdra – ook mense van verskillende godsdienste. Ons moet leer om met liefde en toegeneentheid saam te leef met mense en godsdienste wat geweldig van ons verskil,” sê hy.
“Ook verskillende kleure,” voeg tannie Ilse by. Oom Bey beaam dit. “Ek kan nie sien waarom dit nie kan gebeur nie. Die Woord van God sê julle moet mekaar liefhê en verstaan en vergewe,” en hy beklemtoon dat dit teenoor álle mense geld, nie net teenoor Christene nie.
Nes ek dink hy is klaar, pak oom Bey nog ’n tema: As ’n man en vrou getroud is, moet hulle hul liefde prakties en konkreet uitdruk, sê hy. Hy kyk na tannie Ilse en noem haar as ’n voorbeeld vir wie hy net kan dankie sê.
Hy verstaan die probleem van mense wat wil skei, maar vra dat hulle alles in hul vermoë doen om ’n egskeiding te voorkom ter wille van hulself: man, vrou en kinders.
“Boweal,” gaan hy voort, “gee God ons die mag om ’n nuwe wêreld te bou. Ons moet met groot beskeidenheid, maar met groot beslistheid, ons hoofde buig en God vra hoe. In my siel is ek oortuig dit is moontlik.” Hy kyk op na my en voeg by: “Die pers kan hierin ’n belangrike rol speel.”
Dan keer die gesprek terug na sy gesondheid. Hy vertel hoe hy in sy eie hart gesê het: “Here, so kort of lank as wat U mense laat leef …” Dan val hy homself in die rede: “Menslik gesproke dink ek nie ek sal meer lank lewe nie,” waarop tannie Ilse onderlangs opmerk: “Onkruid vergaan nie.”
Hy lag oor haar opmerking voordat hy vertel hoe hy hom voorgeneem het om van die tyd wat oorbly die mooiste en beste te maak. Hy praat van armes en mense in nood en hoe hy dit vir hulle mooi wil maak.
Ons tyd is omtrent om, maar ek vra of daar spesifieke goed is wat hy nog wil doen. Tannie Ilse sê saggies dat hy nie meer veel kan doen nie, maar oom Bey begin praat oor die regverdiger bedeling wat hy tussen ryk en arm in die land wil sien.
Ek hoor sy stem slaan deur en ek wonder of dit slym op die longe is. “Daar is te veel van ons wat ryk is en te veel wat arm is,” sê oom Bey. Die Here het dit nie só bedoel dat die rykes ryker word, terwyl die armes armer word nie. Almal moet hande vat en kyk hoe hulle ’n regverdiger bedeling kan bewerkstellig. Weer kom die opmerking dat die pers ’n groot rol kan speel.
Voordat ons groet, vra ek of ek vir hulle kan bid. Ons hou almal hande vas terwyl ek vra dat die Here vir oom Bey en tannie Ilse sal oppas. Terwyl ons groet, sê tannie Ilse aan my dat sy ’n wonderlike man het.
Ek staan al reg om te loop toe oom Bey sê hy worstel baie oor dié ding van die kerk en homoseksuele. Hy verstaan dit nie. Daar moet ’n rede wees waarom die Here homoseksuele só gemaak het. Een ding sê hy vir homself: “Bey, jy mag nie veroordeel nie.”
Ná ’n laaste groet stap ons daar uit. Ek kyk op my horlosie. Ons het 21 minute gekuier, maar ek sê vir myself: Dis nie my skuld nie. Dis oom Bey wat wóú aanhou gesels.
(Uit Beeld, 29 September 2001.)
KEERPUNT-KERKMAN HURLEY HET ’N MYN VAN BESLISSENDE ERVARINGS OM TE ONTGIN
(Dennis Hurley)
In sy lang loopbaan het aartsbiskop Dennis Hurley talle ingrypende kerklike en politieke veranderings beleef, maar op 86 het hy pas finaal uitgetree. Nou pak hy sy memoires aan.
Op 86 begin aartsbiskop Dennis Hurley die spore van sy jare toon.
’n Paar keer gedurende die onderhoud moet ’n mens ’n vraag herhaal wat hy nie mooi kon hoor nie. Sy oë het so verswak dat hy nie meer self na ’n krieketstadion gaan om ’n toets te kyk nie. Ook sy stap is nie meer so flink soos vroeër nie.
Begin hy egter gesels, is dit duidelik dat daar ’n goudmyn van stof is vir die memoires wat hy skryf. Nou, meer as 50 jaar nadat hy aartsbiskop van Durban geword het, het Hurley finaal afgetree en afskeid geneem van die gemeente waar hy ná sy aftrede as aartsbiskop en gemeentepriester gewerk het. Die afgelope anderhalf week het hy sy laaste vergadering van die Suider-Afrikaanse Katolieke Biskopperaad bygewoon.
Kerklik en polities het hy veranderings beleef en help bewerkstellig wat in die geskiedenis as keerpunte opgeteken sal word en sit hy met ’n skatkis interessante staaltjies.
Soos die slag toe hy genooi is na ’n banket op die jag van koningin Elizabeth toe dit Durban aangedoen het. Eenkant het hy iemand alleen sien staan en nader gestap om ’n geselsie aan te knoop. Dit was koning Goodwill Zwelithini van die Zoeloes.
“Vertel my van jul konings sedert Cetshwayo,” het Hurley gevra. Terwyl die koning vertel het, het nog iemand hom by hulle aangesluit. In die skemer kon Hurley nie dadelik sien wie dit is nie.
“Daar was ook groot koloniale kommissarisse,” het die man opgemerk, waarop Hurley gereageer het met: “En party wat nie so wonderlik was nie.”
“Die sendelinge was erger,” het die man gesê, wat Hurley ’n bietjie verleë gelaat het, maar waarop koning Goodwill geantwoord het: “Hulle het ons skole gebou.”
Daardie man, lag Hurley, was prins Philip, eggenoot van koningin Elizabeth. Die prins is mos hoeka daarvoor bekend dat hy altyd die verkeerde ding sê.
Hurley vertel hy is in 1915 gebore, “’n paar maande ná Beyers Naudé.” Jare later sou hul paadjies kruis toe hy by Naudé se Christelike Instituut aangesluit het.
Oor sy eie standpunt teen apartheid sê Hurley hy moes seker maar gebore gewees het met ’n sekere instink vir maatskaplike geregtigheid. Sy eie rol in die stryd was een van “hoofsaaklik praat.”
Vir Naudé het hy ’n groot bewondering. Hy het ’n Damaskus-ervaring van die hoogste graad gehad, sê Hurley. En hoewel hy ’n ondersteuner van Naudé was, was Naudé hom ver voor met goed soos samewerking met jong swart mense.
Self het Hurley een keer byna ’n potjie geloop met die gereg. Hy het
