te bepaal. Hierdie natuurlike gesinsbeplannings- en voorbehoedtegnieke kan vrugbaarheid help verhoog.
VRUGBAARHEID, OUDERDOM EN GESONDHEID
Aangesien ’n vrou se vrugbaarheid van ongeveer 35 af merkbaar afneem, kan dit ’n bydraende faktor wees tot langdurige probleme om swanger te raak. Dit gebeur egter nie oornag nie, en in ’n era waar paartjies verkies om later met ’n gesin te begin behoort dit nie ’n oorheersende bekommernis te wees nie. Lees meer oor die invloed van ouderdom op vrugbaarheid in Die beste ouderdom om ’n baba te hê.
Siste en fibroïede aan ’n vrou se voortplantingsorgane (eierstokke, Fallopiusbuise of baarmoeder) kan soms vrugbaarheid belemmer, maar dit is dikwels nie ’n faktor nie. Baie vroue ontdek vir die eerste keer dat hulle siste of fibroïede het tydens hul vroeë sonarondersoek. Hulle het dikwels geen las daarvan gehad nie, behalwe moontlik ongemak tydens menstruasie. Lees meer hieroor in Die swanger vrou se gesondheid.
Toestande soos endometriose word ook met bevrugtingsprobleme geassosieer. Endometriose is ’n toestand waar die wand van die baarmoeder baie meer as normaal verdik, terwyl soortgelyke weefsel buite die baarmoeder groei, byvoorbeeld in die maagholte, aan die Fallopiusbuise en selfs in die longe. Blootstelling aan sintetiese estrogene (byvoorbeeld in voorbehoedmiddels en uit verskeie omgewingsbronne) mag moontlik endometriose veroorsaak. Daar is ook dikwels ’n familiegeskiedenis van hierdie toestand. Vroue met ’n perfeksionistiese geaardheid, wat besonder bewus is van tydsbestuur en gedrewe is om te presteer, loop ’n hoër risiko as ander.
Endometriose veroorsaak intense pyn, veral gedurende menstruasie. Die behandeling behels gewoonlik ’n kombinasie van medikasie en chirurgie om die weefsel te verwyder. Dit help dikwels om doelbewus te ontspan en minder gejaagd te probeer lewe, hoewel professionele terapie soms nodig is om dit te bereik.
Baie vroue met vrugbaarheidsprobleme vind baat by homeopatiese middels. Die weefselsoutmiddel Calc sulph bied ’n moontlike oplossing indien die dop van die vroulike eier nie sterk genoeg is nie. Hierdie toestand word nie maklik gediagnoseer nie, maar is een oorsaak waarom ova disintegreer voordat hulle bevrug kan word. Dit mag heel moontlik die moeite werd wees om ’n homeopaat te raadpleeg voordat jy duur vrugbaarheidsbehandeling ondergaan.
VRAE OOR GENETIKA
Baie voornemende ouers is bekommerd oor of hul ongebore kind normaal sal wees. Hoe angstiger jy van nature is, hoe moeiliker sal dit vir jou wees om perspektief te behou. Onthou dat die meeste babas ‘normaal’ gebore word. Moet jou nie onnodig hieroor kwel terwyl jy swanger is nie. Verwerk eerder jou angs konstruktief.
As julle bewus is van oorerflike probleme in jul families, spreek liefs ’n genetiese raadgewer voordat julle met ’n gesin begin. Baie hartseer kan sodoende voorkom word. Verwagtende paartjies wat die risiko loop om ’n baba met genetiese afwykings te kry, sal wys wees om die nodige toetse te ondergaan om hulself gerus te stel, hulle te help met ’n moontlike besluit om die swangerskap te beëindig, of hulle tyd te gee om hulle voor te berei op die bykomende uitdagings wat die versorging van ’n baba met spesiale behoeftes bied.
Ek raai elke verwagtende ouer aan om The Antenatal Testing Handbook: The Complete Guide to Testing in Pregnancy deur Vivienne Parry en andere te lees vir ’n uitstekende oorsig oor die beskikbare toetse. Dit beantwoord al die vrae oor genetika wat baie mense voor bevrugting en gedurende swangerskap kwel.
Die beste ouderdom om ’n baba te kry
Ek twyfel of daar iets soos die beste ouderdom is om met ’n gesin te begin. Verskillende ouderdomme en omstandighede hou voor- én nadele in, en dit bly ’n hoogs persoonlike besluit. Vroue wat sukkel om swanger te raak, beny ander die relatiewe luukse om in ’n posisie te wees om so ’n vraag te oorweeg. Ek hoop hierdie boek sal jou help om te besluit wat die beste vir jou is.
Vroue het nog altyd in hul laat dertiger- of veertigerjare babas gekry – gewoonlik ‘laatlammetjies’ – dikwels as ’n gevolg gebrekkige of ondoeltreffende voorbehoeding. Deesdae is dit dikwels ’n bewuste besluit om eers baie later met ’n gesin te begin. Daar is talle en uiteenlopende redes vir hierdie ontwikkeling:
•beduidende vordering op die gebied van voorbehoeding gedurende die laaste helfte van die twintigste eeu;
•meer loopbaanmoontlikhede vir vroue;
•mense dink nie meer ouer enkellopende vroue ‘sit op die rak’ nie;
•mense skei en trou weer, en wil kinders hê uit die nuwe huwelik;
•sommige vroue (en hul maats) wil hul jeug geniet sonder die las van ouerskap;
•baie wil meer finansiële en emosionele sekuriteit hê voordat hulle die verantwoordelikheid van ouerskap aanvaar;
•’n merkbare afname in vrugbaarheid onder sowel vroue as mans, en ’n toename in afwykings in menstruele siklusse;
•vroue wat verkies om nie te trou nie maar wat wel ’n kind wil hê, is geneig om dit in hul dertiger- en veertigerjare te doen, eerder as op ’n jonger ouderdom.
Om ná 35 ’n baba te hê, is nie soveel meer riskant as op ’n jonger ouderdom nie. Die risiko styg nie eensklaps nie, hoewel een of ander faktor van jaar tot jaar meer beduidend mag raak. Daar kan ook ’n mate van risiko van die kant van ’n ouer vader wees, hoewel dit uiters moeilik is om akkuraat na te vors.
Dit hou sekere voordele in om eers op ’n later ouderdom babas te kry, en dit kan die ma én die baba bevoordeel. Navorsing toon dat hoër opvoedingstandaarde en verbeterde sosio-ekonomiese status verbind word met gesonder swangerskappe en babas onder ouer moeders. Die moeder se goeie gesondheid en lewenstyl is baie belangriker as haar chronologiese ouderdom.
Genetiese afwykings is ’n algemene kwelling. Net soos die verouderende eiers meer miskrame kan veroorsaak, kan dit ook bydra tot die geleidelike verhoging in die risiko van genetiese afwykings onder babas van vroue bo 35. Die algemeenste afwyking is Down se sindroom. Terwyl die risiko van Down se sindroom op dertig sowat een uit 885 is, styg dit tot ongeveer een uit 365 vir ’n 35-jarige vrou, en een uit 110 op veertig. Hoewel dit uiters angswekkend kan wees vir mense wat deur die moontlikheid gekonfronteer word, kom dit neer op ’n risiko van minder as een persent. Die risiko is onmiskenbaar, maar nie oorweldigend nie, en hoewel dit toeneem met ouderdom, is die meeste vroue bo 35 se babas volkome normaal.
’n Mens se gesondheid verswak gewoonlik namate jy ouer word, en toestande soos diabetes en hoë bloeddruk tydens swangerskap kom meer dikwels onder vroue bo 35 voor (sien Komplikasies tydens swangerskap). Ander sirkulasieprobleme soos spatare en bloedklonte is ook effens meer waarskynlik (sien Klagtes en kwale tydens swangerskap). Babas van ouer moeders is dikwels kleiner weens sulke gesondheidsprobleme. Dit kan hul wegspring in die lewe effens bemoeilik, maar met goeie swangerskapsorg en indien die moeder haar deel doen om gesond te leef voor en tydens die swangerskap, kan hierdie probleme tot die minimum beperk en gewoonlik maklik behandel word.
Baie vroue wat verkies om eers later in hul lewe ma te word, is gesondheidsbewus en het baie jare lank gesonde eet- en oefenpatrone gevolg. Hulle verstaan die noodsaaklikheid van ’n gebalanseerde lewe, hoewel party uiters ambisieus is en te min rus en ontspan. Matigheid, eenvoud en wysheid is die sleutelelemente om jou kans op ’n gesonde swangerskap, geboorte en baba te verhoog. Hoewel jou liggaamlike krag en stamina moontlik effens afgeneem het teen 35 en daarna, hoef jy jou nie daaroor te kwel indien jy versigtig is en gesond lewe nie.
Effens ouer mense is emosioneel
