die Babiloniërs ’n gebruik oorgeneem wat Vader hulle nie geleer het nie. Volgens hierdie nuwe gebruik sou dit beteken jou god verloor krag elke keer wanneer jy sy naam uitspreek. Dit sou ook ’n teken van ’n gebrek aan respek wees as ’n mens die naam van jou god uitspreek. Eksodus 20:7 leer duidelik dat die Naam van YHWH nie ydellik gebruik mag word nie. Maar daar is nooit ’n verbod geplaas op die gebruik en uitspreek van sy Naam nie.
In Oktober 2012 het ek ’n man ontmoet wat vir my vertel het ’n vriend van hom het die geleentheid gehad om as taalkenner in die museum van Jerusalem te gaan werk met die teks wat juis in Koemraan in kleipotte ontdek is. Volgens dit wat hierdie man daar gevind het, is die uitspraak baie soos dit in die King James Version gegee word: Ja-hô-va met groter klem op die Ja- en die va-klanke, en met ’n baie effense pouse ná die Ja.
Ongelukkig het vertalers wat aanvanklik die Bybelvertalings gedoen het dit in Engels vertaal met “LORD” en in Afrikaans met “HERE”, alles in hoofletters. Daar is wel ’n onderskeid gemaak tussen “HERE” in hoofletters, wat YHWH is, en “Here” met net die H as hoofletter, wat Adonai is. In die Bybel word daar na belangrike persone soos konings verwys as “heer” en dit word alles met kleinletters geskryf.
In meer onlangse vertalings is weggedoen met die gebruik van slegs hoofletters om die Naam YHWH aan te dui sodat dit nie meer met die lees duidelik is wanneer die Naam YHWH in die oorspronklike taal gebruik is nie. Verder is “here” of “heer” ’n titel en nie ’n naam nie. Met al hierdie keuses in vertalings hou ’n mens jou op die ou end, terwyl jy lees, besig met ’n titel. Dan verloor jy die rykdom van die betekenis van hierdie geweldige Naam. En dit is baie jammer.
Waarom hierdie lang verduideliking? Dit is bedoel as ’n oproep!
Ons leef vandag in ’n samelewing wat nie meer respek het nie. Mense het nie respek vir mekaar, vir besittings, vir tyd en selfs vir ’n lewe nie. Respek is ’n voorloper vir ontsag. As respek reeds so uit ons menswees verdwyn het, het ons nodig om biddend by die HERE, by YHWH, te gaan stil word sodat Hy Self vir ons die gawe van ontsag vir Hom kan gee. Ontsag vir YHWH loop oor in die vrees van die HERE, en die vrees van HERE is die beginsel van wysheid (Ps 111:10).
Gebruik van die Naam YHWH in die Woord
Hierdie Naam, Yahweh of YHWH, is die een wat die meeste voorkom van al die “beskrywende” Hebreeuse Name vir God. Dit kom ongeveer 7 000 keer voor in die Ou Testament. Wanneer Moses YHWH in die woestyn ontmoet, is dit die eerste keer dat ons bewus raak van hierdie Naam. Maar dit beteken nie dit is die eerste keer dat dit gebruik is nie. Hierdie vergissing is weer eens ’n gevolg van vertalings wat die oorspronklike Name verduister het. Die Naam YHWH kom reeds voor in Genesis 2:
Dit is die geskiedenis van die hemel en die aarde toe hulle geskape is. Die dag toe die HERE [YHWH] God [Elohim] die aarde en die hemel gemaak het.
– Genesis 2:4
•Dit was YHWH Elohim wat vir Adam en Eva uit die Tuin van Eden weggestuur het.
•Dit was YHWH wat met Kain afgereken het.
•Dit was YHWH wat vir Noag die opdrag gegee het om die ark te bou en wat daarna die vloed oor die aarde gebring het.
•Dit was YHWH wat vir Abram uit Ur weggestuur het na Kanaän.
•Dit was YHWH wat ’n verbond met Abraham, Isak en Jakob gesluit het.
YHWH was van Genesis af aktief teenwoordig. Voordat tyd ontstaan het en tot in ewigheid waar tyd van geen belang meer sal wees nie, is Hy YHWH. YHWH ís wie Hy ís!
Betekenis van die Naam YHWH
YHWH beteken “die groot EK IS”, “die Een wat op sy eie bestaan”. Dit word so mooi uitgedruk in Engels as “the self-existing One”.
YHWH beteken EK IS. Dit is so eenvoudig. EK IS. Nie EK WAS of EK SAL WEES nie, maar EK IS. EK IS is nóú wat EK IS nog áltyd was. EK IS kan nie verander nie, want Hy IS. Hierdie IS van EK IS vind sy beslag in die teenwoordige tyd. Hy IS in elke oomblik van “nou”.
Verder beteken hierdie Naam ook “EK IS wat jy My nodig het om vir jou te wees”, wat dit ook al mag wees.
Die feit dat EK IS in hierdie oomblik is wie Hy is, beteken dat Hy dit nie eers môre sal wees, of volgende week wanneer jy jouself waardig bewys het nie. “EK IS nóú vir jou wat jy My nóú nodig het om nóú vir jou te wees.”
Die betekenis van EK IS in die Naam YHWH hou die pertinente belofte in dat Hy nie kan verander nie. Hy IS wie Hy IS, en dit sal Hy vir altyd wees sonder om ooit te verander. Hy is nie ’n mens dat Hy kan lieg nie (Num 23:19), en Hy is nie ’n mens wat vandag sus en môre so “voel” oor dinge nie. Sy karakter en besluitneming is onbesproke.
YHWH is by uitstek ook die Verbondsnaam van die Almagtige. Dit is YHWH wat ’n verbond met Noag, Abraham, Isak en Jakob gesluit het. Dit is ook YHWH wat by Sinai met die volk ’n verbond gesluit het en wat aan sy belofte gestand gedoen het om Josua te begelei tot in die Beloofde Land. YHWH was die Een wat met die rigters ’n verbond gesluit het, en dit was YHWH wat met koning Dawid ’n ewige verbond gesluit het – dat die troon van Dawid altyd sal bly staan. Ons weet dit het waar geword toe die Seun van Dawid, Silo, met die septer en die veldheerstaf (Gen 49:10) die finale oorwinning behaal het vir die Koninkryk van die Almagtige. Hoewel Hy Hom aan Abraham, Isak en Jakob nie bekendgemaak het met die Naam YHWH nie, is dit van al die baie Name waarop ons die Almagtige ken die Naam waarmee verbonde gesluit is.
Die septer sal van Juda nie wyk nie, nóg die veldheerstaf tussen sy voete uit totdat Silo kom; en aan Hom sal die volke gehoorsaam wees.
– Genesis 49:10
Daar is nog drie baie interessante waarnemings ten opsigte van hierdie Naam om na te kyk.
Eerstens, ons weet YHWH het met Moses gespreek vanuit ’n brandende doringbos en dat Hy toe vir Moses gesê het wie Hy is. Die Naam wat Hy daar in Hebreeus gebruik het, is nie YHWH nie, maar wel היה
Hierdie woord, of Naam, Hâyâh, is die grondwoord van sowel Yâh as YHWH. Albei hierdie Name het hulle oorsprong in die woord hâyâh wat beteken “om te bestaan”, “besig om iets te word” of “om in vervulling te gaan”, soos ’n belofte wat in vervulling gaan.
Die woord hâyâh kom weer van ’n stamwoord wat beteken “properly to breathe; to be (in the sense of existence)”. Asem, om asem te haal en om te wees. Net een wat asemhaal, kan “wees”. Of andersom bedink, wanneer daar asem is, is daar lewe. Hierdie stamwoord en die uitspraak daarvan figureer sterk in die Naam YHWH.
Selfs met die uitspreek van die Naam YHWH is daar ’n asemrige klank. Die uitspraak van sy Naam word dus sterk gedra op asem saam met stemhebbende klank. Net nadat ’n baba gebore is, is die eerste ding waarop almal fokus dat die baba sal begin asemhaal. Wanneer ’n mens sterf, is dit die laaste wat gebeur – jy blaas jou laaste asem uit. Mag ons leer dat YHWH die asem is wat ons lewe gee – in die vlees, maar veral ook in die gees. Mag YHWH elke oomblik van elke dag waaragtig die asem wees wat ons elkeen léwe gee – in die vlees, maar ook in die gees.
Wanneer ons voor ons eie waarheid te staan kom in situasies waar ons weet dat ons met dinge moet breek of moet bely dat ons drooggemaak het en moet regstel waar ons verbrou het, kan ons ook weet dat YHWH die asem is wat sy vars lewe in ons inblaas.
Tweedens, in sy boek In His Own Words skryf L Grant Luton dat Ortodokse Jode ’n oggendgebed bid waarin hulle die Almagtige seën omdat Hy eenheid bring deur sy Naam, deur die betekenis van die eerste helfte van
