se voorbehoud oor engele wat te lank is, afgemaak as “verdagmakery teen ons hemelbesem-susters”. Klein Lizzy is pragtig, maar is geneig tot onvoorspelbare floutes en Piet hoop nie dat dit ’n probleem gaan afgee tydens die swewery nie.
Die fokop was egter dat die rol van die hoofengel nog vakant was. Dit het vir Piet ’n moerse kopseer geword, want die hele vertoning kan platval as hulle nie iemand kry nie.
En toe kom Boytjie met die oplossing – en nie waar nie: by die krip in die personeeltoilet. Hulle het langs mekaar daar gestaan. Piet het pas met ’n skok besef sy duimnaels is tot in die lewe afgekou, en hy het jaloers uit die hoek van sy oog gekyk na die sterk straal links van hom wat boog tot amper bo teen die urinaal se handelsnaam.
En toe sê Boytjie, terwyl hy afskud: “Kol’nel, hoekom hoor ons nie by die mense van DIS of hulle vir ons ’n engel het nie? So iemand kan ander take gedurende die jaar verrig. Navorsing of so iets.”
“Jy b-b-bedoel Yssel se plek. Is dit wat hulle d-dit noem? D-DIS?” Piet het vir oulaas ’n straaltjie uitgepers. Die ander man was toe al by ’n wasbak doenig.
“Dit staan vir Darwin Intelligence Systems.”
“Ja, natuurlik, ek weet. Los d-dit b-by my.” Hy het haastig na sy kantoor afgesit; gehoop sy baadjie bedek die piskolletjies bo teen sy broek. Dit was nou wel nie sy idee nie, maar as direkteur moes hy die knoop deurhak.
Hy was nog nie eens by die kantoordeur nie, toe roep hy: “Saar, kry vir my vir Yssel van DIS op die lyn.”
Saartjie Spaarwater is Piet se administratiewe assistent, maar sy help ook vir Jan Bezuidenhout in die finansafdeling. Tot Piet se verbasing het hy eendag by Saar gehoor dat die personeel Jan die bynaam “Zombie” gegee het, nie net vanweë sy lang, bleek gelaat nie, maar veral omdat hy, wanneer iemand by hom aanklop vir oortydbetaling of ander kleinkasuitgawes, bloot apaties deur die persoon kyk asof hy of sy nie daar is nie. Toe hy Boytjie daarvan vertel, was sy reaksie dat hy dink Jan ly aan Cotard se delusie, wat de fok dit ook al mag beteken.
Trouens, Saar het heelwat aktiwiteite by die Kulturama aan die gang; Piet vermoed die meeste het niks met haar posbeskrywing te doen nie.
“Is sy van Van Dis, kolonel?”
“Nee, Jissus, Saar, DIS staan vir … vir … K-kry die inligting en nommer by D-D-Dames.”
Ná ’n ewigheid, voel dit vir Piet, kry sy Yssel op die lyn.
“Yssie! Hoesit, dok?” Piet besluit dat kollegiale bonhomie die beste benadering tot die onderhandelingsproses is.
“Goeiemôre, kolonel. Waarmee kan ek jou help?”
Piet kan nie help om te wonder hoe oud – of dan, hoe jonk – hierdie man is nie. Dit wat hy vroeër oor hom gelees het, verklap min oor sy ouderdom. Hy meen Yssel se stem is ’n titsel aan die hoë kant. Wat hy egter weet, is dat Yssel van gemengde afkoms is. ’n Bruin man, so sê Boytjie, wat letterlik besig is om die wêreld te verander. Piet klits ’n bietjie beskeidenheid by sy aanslag in: “E … e … ja, sien, doktor, ons het ’n engel nod-d-dig.”
“Het ons nie almal nie, kolonel.”
“Vir ons Versoeningsfees … in D-desember?”
“Jammer, kolonel, my werk neem my dikwels na die buiteland. Ek hou tot my spyt nie tred met wat plaaslik gebeur nie. Stuur vir my ’n e-pos waarin jy julle behoeftes uiteensit, dan kyk ek wat ons vir julle kan doen. Ek het iemand in gedagte, maar die koste mag dalk buite julle departementele begroting val.”
“D-dankie, doktor, ek maak so, doktor.” Hy hoor Yssel het reeds neergesit. Piet kyk na die gehoorstuk in sy hand. “En ’n fokken lekker d-dag vir u ook.” Hy voel hoe sy gesig gloei.
Hy sit die gehoorstuk neer en druk die interkomknoppie. “Saar, sê Dames moet hiernatoe kom. Dadelik. Ons moet ’n e-pos s-skryf.”
6
Die vrou wat na Piet toe aankom, het ’n byna onnatuurlike skoonheid. Hy verkyk hom aan haar en besef te laat dat sy mond effens oophang. Haar oë is heldergroen en haar lang hare is koperkleurig en pas by haar karamelagtige gelaat. Sy is nie swart nie en ook nie wit nie. Perfek! Dit is vir Piet asof sy sweef, soos kleremodelle wanneer hulle op daardie smal verhogies loop. Sy dra ’n breërandhoed, ’n handsak en, tot sy verbasing, handskoene. Hy verlustig hom in haar outydse elegansie. Sy loop op fyn spykerhakke tot by hom en hou haar hand uit. In haar glimlag kan Piet geen sweem van vals onderdanigheid of onderdrukte selfvoldaanheid bespeur nie. Hy sien nou dat haar linkeroog effens kleiner as die regter is.
* * *
Soos die weke voor die koms van die groenoog-skoonheid met die soel gelaat verbygegaan het, het Piet se senuwees meer en meer op hol geraak, want daar was geen taal of tyding van doktor Yssel nie. Toe hy gister die soveelste keer teenoor hom afpak, sê Boytjie: “Kol’nel, ek sou sê bel hulle.”
“Maar ek hoor Yssel s-s-sit in T-T-Taiwan of China of iewers.”
“Bel sy tweede in bevel dan. Dis ’n vrou. Ek dink haar van is Kaltwasser.”
“Nou goed d-dan. As jy uitgaan, sê Saar moet haar op die lyn k-k-kry.”
Piet raak in sy eie gedagtes versink. Hy het reeds die betaling vir sy bestelling in ministawe gemaak. Die storie is deur sy sekuriteitshoof, Doc Ndlovu, bemiddel, heel onwillig maar darem. Doc was bang “bra Yssel” verkas met die miljoene rande se goud.
Piet skrik toe sy foon hard langs hom lui. “M-Moolman?”
“Dag, kolonel, ek is mevrou Kaltwasser. Doktor Yssel is in China. My verskoning daarvoor. Ek aanvaar u skakel oor u bestelling?”
“Ja, mevrou, ons het ’n engel op … op b-back order by u. Ek aanvaar d-doktor Yssel het u s-so ingelig?”
“Dit is korrek, kolonel. Die maniere hoe u haar aanwend, is uiteraard u eie saak, maar sy is veel meer as ’n aktrise. Ek weet nie hoe vertroud u is met slim-kobotte nie?
“Ek k-k-kan nie sê ek ken daai tie-tie-tipe nie, nee.”
“Slim-kobotte – of slimbotte, soos ons hulle noem – is robotte wat spesiaal ontwerp is om met mense interaksie te hê, en hulle vereis spesiale aandag.”
“E … h’m.” Piet besluit hy gaan geen beloftes maak nie. Hy is nie lus vir ’n masjien wat hy moet babysit nie.
“My aanbeveling is dat u haar so natuurlik as moontlik behandel – dit wil sê, soos enige ander werknemer. Dis belangrik dat sy sal voel dat haar teenwoordigheid by u en haar bydrae betekenisvol is. Sy het ’n gerekonstrueerde verlede, om haar by die samelewing te laat inskakel, maar dit is belangrik dat u, as haar voog, haar sintetiese status so ver moontlik sal beskerm. Begryp u? Sy is hoogs intelligent en grondig onderlê in vele dissiplines soos wiskunde, tale, wetensk-”
“D-d-dankie, mevrou, dit sal seker nuttig wees, wie weet?” Piet wil nie opgesaal word met ’n beterweterige breinboks nie. Boytjie Dames is al erg genoeg. “Wanneer k-kan ons haar t-te wagte wees?”
“Môreoggend. Maar u bedoel natuurlik húlle? Die steunpersoneel neem u, soos afgespreek, as deel van die bemagtigingspakket, en dan is daar die Olympia-demo-model wat u … e … engel … moet vergesel. Doktor Yssel
