mio
Odio più che la morte; e lui vorrei
Veder il più dolente, il più infelice
Pastor, che viva; e se potessi allora,
Con le mie proprie man l’anciderei.
Così sdegno, desire, odio, ed amore<145>
Mi fanno guerra, ed io, che stata sono
Sempre fin qui di mille cor la fiamma,
Di mill’ alme il tormento, ardo, e languisco:
E provo nel mio mal le pene altrui.
Act 1. sc. 3.43
Ovid paints in lively colours the vibration of mind between two opposite passions directed to the same object. Althea had two brothers much beloved, who were unjustly put to death by her son Meleager in a fit of passion: she was strongly impelled to revenge; but the criminal was her own son. This ought to have with-held her hand; but the story is more interesting, by the violence of the struggle between resentment and maternal love:
Dona Deûm templis nato victore ferebat;
Cum videt extinctos fratres Althaea referri.
Quae plangore dato, moestis ululatibus urbem
Implet; et auratis mutavit vestibus atras.
At simul est auctor necis editus; excidit omnis
Luctus: et a lacrymis in poenae versus amorem est.
Stipes erat, quem, cum partus enixa jaceret
Thestias, in flammam triplices posuêre sorores;
Staminaque impresso fatalia pollici nentes,
Tempora, dixerunt, eadem lignoque, tibique,
O modo nate, damus. Quo postquam carmine dicto
Excessere deae; flagrantem mater ab igne
Eripuit torrem: sparsitque liquentibus undis.
Ille diu fuerat penetralibus abditus imis;
Servatusque, tuos, juvenis, servaverat annos.
Protulit hunc genitrix, taedasque in fragmina poni<146>
Imperat; et positis inimicos admovet ignes.
Tum conata quater flammis imponere ramum,
Coepta quater tenuit. Pugnat materque, sororque,
Et diversa trahunt unum duo nomina pectus.
Saepe metu sceleris pallebant ora futuri:
Saepe suum fervens oculis dabat ira ruborem,
Et modo nescio quid similis crudele minanti
Vultus erat; modo quem misereri credere posses:
Cumque ferus lacrymas animi siccaverat ardor;
Inveniebantur lacrymae tamen. Utque carina,
Quam ventus, ventoque rapit contrarius aestus,
Vim geminam sentit, paretque incerta duobus:
Thestias haud aliter dubiis affectibus errat,
Inque vices ponit, positamque resuscitat iram.
Incipit esse tamen melior germana parente;
Et, consanguineas ut sanguine leniat umbras,
Impietate pia est. Nam postquam pestifer ignis
Convaluit; Rogus iste cremet mea viscera, dixit.
Utque manu dirâ lignum fatale tenebat;
Ante sepulchrales infelix adstitit aras.
Poenarumque deae triplices, furialibus, inquit,
Eumenides, sacris, vultus advertite vestros.
Ulciscor, facioque nefas. Mors morte pianda est;
In scelus addendum scelus est, in funera funus;
Per coacervatos pereat domus impia luctus.
An felix Oeneus nato victore fruetur,
Thestius orbus erit? melius lugebitis ambo.
Vos modo, fraterni manes, animaeque recentes,
Officium sentite meum; magnoque paratas
Accipite inferias, uteri mala pignora nostri.
Hei mihi! quo rapior? fratres ignoscite matri.
Deficiunt ad coepta manus. Meruisse fatemur
Illum, cur pereat: mortis mihi displicet auctor.<147>
Ergo impune feret; vivusque, et victor, et ipso
Successu tumidus regnum Calydonis habebit?
Vos cinis exiguus, gelidaeque jacebitis umbrae?
Haud equidem patiar. Pereat sceleratus; et ille
Spemque patris, regnique trahat, patriaeque ruinam,
Mens ubi materna est; ubi sunt pia jura parentum?
Et, quos sustinui, bis mensûm quinque labores?
O utinam primis arsisses ignibus infans;
Idque ego passa forem! vixisti munere nostro:
Nunc merito moriere tuo. Cape praemia facti;
Bisque datam, primum partu, mox stipite rapto,
Redde animam; vel me fraternis adde sepulchris.
Et cupio, et nequeo. Quid agam? modo vulnera fratrum
Ante oculos mihi sunt, et tantae caedis imago;
Nunc animum pietas, maternaque nomina frangunt.
Me miseram! male vincetis, sed vincite, fratres;
Dummodo, quae dedero vobis solatia, vosque
Ipsa sequar, dixit: dextraque aversa trementi
Funereum torrem medios conjecit in ignes.
Aut dedit, aut visus gemitus est ille dedisse,
Stipes; et invitis correptus ab ignibus arsit.
Metamorph. lib. 8. l. 445.44
In
