ый иннинэ хотоҥҥо ынах ыы олорон эмискэ нукус гынаат өлөн хаалбыта. Онтон ыла дьукаахтарын кытары буккуһан олорбута. Сэрии саҕаланар сылыгар, кыһайбыт курдук уот кураан сатыылаабыта. Холкуостарын бэрэссэдээтэлэ Сэмэн Харылаампыйабыс бэбиэскэ тутан сэриигэ аттаммыта. Кинини кытары үлэни-хамнаһы кыайар эр дьон бары хомуллубуттара. От ыйын бүтүүтэ Мэхээлэни бэрэссэдээтэлинэн талбыттара. Алаастар кубарыччы кууран, туохха да кыайтарбат аһыҥа түһэн, арыый кыанар дьоннорун өрүскэ оттото киллэрбиттэрэ. Мэхээлэ дьонун кытары өрүскэ киирэн тахсыбытын кэннэ хонуу биригэдьиирэ Сөдүөт оҕонньор:
– Иэдээн буолла… Сүөһүбүтүн-аспытын хайдах сыл таһаарабыт. Манна бэрт аҕыйах оттоохпут. Маралаайы үрэҕэр дьонно тэрийэн ыытыахха. Салайааччынан Бүөтүрү анаатахха саатар сэттэ-аҕыс оту туруорар инилэр. Үнүр дулҕалаах, уулаах сиригэр киһи тирбэҕэлэһиэх ото баар эбит диэн эрэрэ, – диэбитэ.
Иккиэн бэрт өр олорон, сыымайдаан сэттэ киһини – икки оҕонньору, үс эдэрчи, оҕото-уруута суох дьахтары уонна Ыстапаан, Дьуонуска диэн чороччу улаатан эрэр уолаттары тэрийэн ыытарга диэн быһаарбыттара. Барааччыларга биир аты, икки оҕуһу биэрэр буолбуттара. Сөдүөт үс-түөрт оҕонньору хомус баайыытыгар туруоруох буолбута.
Лаҥхаайыкы уонна Элэһин диэн бэрт хойуу хомустаах күөллэри таһынан Улахан Эбэ диэн алта арыылаах, бу эҥээр олорор дьону иитэр-аһатар күөл хомуһун баайарга быһаарыммыттара. Оҕонньотторго көмөҕө олдьот уолаттары анаабыттара.
Кыһарҕаннаах кыһын ыган кэлбитэ. Күһүн хаар түһүөн эрэ иннинэ субан сүөһүлэри сүүрбэччэ көстөөх сиргэ, өрүскэ кыстата киллэрбиттэрэ. Ол сүөһүлэр кыстыыр хотоннорун, үлэһиттэр олоруохтаах балаҕаннарын тутуу, аһыҥа сиириттэн тоҕус сорунан быыһаабыт дуона суох бурдуктарын быһыы, кыстыкка киирии атын да бытархай, ол эрээри хайдах да уталытыллыбат үлэлэрэ дьон-сэргэ хара көлөһүнүн супту уулаабыта, сыратын-сылбатын быспыта.
Кыһын кыһалҕанан, тымныынан кыһарыйан тиийэн кэлбитэ. Ас-үөл олус кырыымчык этэ. Туох чорбойорун барытын фроҥҥа диэн туура тутан ылаллара. Олунньу саҥатыгар Мэхээлэ өрүскэ кыстаан олорор дьонугар өйүө сыыһа илдьэ таарыйа, билсэ диэн барбыта. Аара хонон дьонугар тиийбитэ этэҥҥэ олороллор этэ. Төннөрүгэр ата ыран хаалан икки хоммута. «Кыһыл Сулус» холкуоска хонон турбутун кэннэ, сарсыарда дьиэлээх оҕонньор хатыҥ үөстээх чэйи иһэ олорон, төһө да эмээхсининээн үһүөйэх эрэ буоллаллар:
– Эһиги диэки дьон-сэргэ хайдах олороллор. Биһиэхэ хас да киһи хоргуйан өллө, – диэн сибигинэйэн кэпсээбитэ. Мэхээлэ ити кэпсээни бэркэ дьулайа истибитэ. Кинилэргэ да хоргуйуу ыган иһэрин бүтэйдии сэрэйэрэ. Барарын саҕана оҕонньор:
– Дьэ, тукаам. Олус эдэргиттэн ыар бурҕалдьыны кэппит оҕо эбиккин. Кытаатан дьоҥҥун-сэргэҕин харыстыы сатаа, – диэбитэ.
Халлаан өссө да ситэ сырдыы илигэ. Ол эрээри тула өттө бүдүк-бадык соҕус да буоллар син көстөрө. Ата арыый сынньаммыт курдук айаннаан сэксэлдьийэн иһэн, хоммут ыалыттан балтараа биэрэстэ курдук тэйээт, турунан кэбиспитэ.
