сиёсий жараёнлар ва сиёсий тизимни демократлаштириш назарияларини ривожлантиришда пешқадамлик қилмоқда.
Ўзбекистонда давлат мустақиллигини эълон қилиниши билан сиёсий фанларни ривожлантиришга зарурат пайдо бўлди. Мустақилликнинг дастлабки давридан бошлаб мамлакатдаги барча олий ўқув юртларида сиёсатшунослик фани ўқитилмоқда. Ўзбекистон Миллий университети ва Тошкент Шарқшунослик институтида сиёсатшунослар тайёрлайдиган алоҳида мутахассисликлар жорий этилди. Сиёсатшунослик фани бўйича бакалаврлик иши, магистрлик, номзодлик ва докторлик диссертацияларини ҳимоя қилиш русумга кирди.
Ўзбекистонда фуқаролик жамияти қуриш ислоҳотлари янада чуқурлашиб бориши билан сиёсий фанларни ривожлантиришга нисбатан эҳтиёжлар янада кучайди. Сиёсий фанлар ўтиш давридаги сиёсий муносабатларни тадқиқ этиш баробарида Америка, Европа ва Шарқдаги ривожланган мамлакатларда фуқаролик жамияти ва ҳуқуқий давлат қуриш, либерал ислоҳотларни амалга ошириш тажрибаларига оид қатор илмий тадқиқотларни олиб боришга ўзининг муносиб ҳиссасини қўша бошлади.
Такрорлаш учун саволлар:
1. Сиёсатшунослик фанининг предмети нималардан иборат?
2. Сиёсатшуносликнинг ижтимоий фанлар тизимида тутган ўрни қандай?
3. Сиёсатшунослик билан сиёсий тарих фани ўртасида қандай узвий алоқадорлик мавжуд?
4. Сиёсатшунослик ва социология фанлари ўртасида қандай алоқадорлик ўрнатилган?
5. Сиёсатшунослик билан табиий фанлар ўртасида ҳам алоқадорлик борми?
6. Сиёсатшунослик ўқув фани сифатида қандай ривожланди?
2-мавзу. Сиёсий қарашларнинг пайдо бўлиши ва ривожланиши
1. Шарқда шаклланган дастлабки сиёсий таълимотлар.
2. Қадимги Юнонистон ва Римда шаклланган антик сиёсий қарашлар.
3. Сиёсат ва сиёсий муносабатларни христианлик нуқтаи назаридан талқин қилишга уринишлар.
4. Сиёсий фикрларни ривожлантиришда Шарқ мутафаккирларининг роли.
5. Янги ва ҳозирги даврдаги сиёсий қарашлар эволюцияси.
1. Шарқда шаклланган дастлабки сиёсий
таълимотлар
Сиёсий қарашларнинг шаклланиши ва қарор топишида ўзига хос миллий ва умумбашарий анъаналар бир неча минг йиллар давомида ривожланиб борди. Дастлабки минг йилликларда жамиятдаги сиёсий ҳодисаларга нисбатан турли хил қарашлар шаклланди. Энг қадимги халқлар ҳисобланган – мисрликлар, хитойликлар, ҳиндлар, бобилликлар, яҳудийлар, форслар, юнонлар ва римликлар ўз сиёсий қарашларида жамиятдаги яшаш тартиботларини таъминлаб туришни илоҳий кучларга боғлаганлар. Улар Худони инсон ҳаёти ва жамият фаолиятининг асосий сабаби ва манбаи деб тушунган. Албатта, бу халқларнинг динлари турлича бўлсада, уларнинг сиёсий қарашларга доир умумий қарашлари ҳам учрайди.
Қадимги
