yaşlı Balkar şairlerinden S. Otarov, Gürhojan köyünde (şimdiki Tırnıauz şehri) doğdu. Öğretmen kurslarını, parti okullarını bitirdi. Lisede ve Pedagoji Enstitüsü’nde öğretmen olarak çalıştı. Uzun süre devlet yayınevi yönetmenliği yaptı. Balkar okulları için ders kitapları hazırladı.
Edebiyat çalışmalarına 1928’de başlayan ve SSCB Yazarlar Birliği üyesi olan (1934) S. Otarov, 1975’te hayata gözlerini yumdu.
Kitapları: Biz Jıgitlebiz (1935, Biz Yiğitleriz), Nazmula bla Poema (1939, Şiirler ve Uzun Şiirler), Jürek Sauğa (1965, Yürekten Armağan), Jaz Jılıvu (1968, Bahar Sıcaklığı).
TIRPANCILAR 6
Ey yiğitler, tan atmada, kalkınız!
Birer çanak ayranı deviriniz.
Orayda7, çanakları deviriniz.
Tan atınca bileği taşa vuralım.
Tırpanlar bilensin keskin sürelim
Oraydara, bileyip keskin sürelim.
Tamata’8yı öne koyup başlayalım.
Sıra sıra otlara tırpan çalalım.
Oraydara, tırpanlan sıra sıra çalalım.
Koltuklan geniş alıp uzak salalım.
Biçik otu deste deste yığalım.
Oraydara, deste deste yığalım.
Taze otlar basa basa yıkılsın
Biçileni demet demet yığılsın
Oraydara, demet demet yığılsın.
Takım başı pehlivan sırt Naurdur,
Peşi sıra yetişmek çok zorludur.
Ey aslanlar, yetişmek çok zorludur.
Kulaç atıp her kezde iki adım.
Dolan olsun demetler hep kalın.
Ey maşallah, demetler hep kalın.
Kimse yeri onun gibi sarsamaz.
Dağıtmasan otları gün kurutmaz.
Seyret kî, otları güneş kurutmaz.
Kolay mıdır otların sıra dizmesi?
Tırpan oynar helak eder bileği.
Alışıncaya, helak eder bileği.
Önündeki yetiş diye hızlanıyor.
Yorgun düşen ayak otta kayıyor.
Hiç olur mu takımda geri kalmak.
Takım —Kolhoz’un tırpan takımı
Bizi iş korkutmaz çalın tırpanı
Yiğitler, hayda bre çalın tırpanı.
AHMADİYA MALKARLI
Oğarı Malkar köyünde doğdu. Köy okulu sonrasında, Balkar İli Yürütme Kurulu’na bağlı yönetim kurslarında öğrenim gördü. 1930’da Moskova’da Doğu Halkları Üniversitesi’ni (KUTV) bitirdikten sonra Nalçik’te öğretmenliğe başladı. 1935-1955 yıllarını, asılsız ihbarlar sonucu tutuklanarak Sibirya’nın en ağır toplama kampı olan Kolıma’da geçirir. 1956’da temize çıkarılır. Şiirleri uzun süre basılmadı. “İlkbahar” şiiri Balkarcada en sevilen şiirlerden biridir.
Kitapları: Şkolçula (1934, Okul Çocukları), Sabiy Haparla (1934, Çocuk Öyküleri), Çerek(l995, Çerek Irmağı).
İLKBAHAR
Ova çıkarırsa sis örtüsünü eğer,
Guv guv diye kuğursa güvercinler,
Gök gürler ve çakarsa şimşekler,
Biz de çığlık atarız: İşte bahar!
Taze otlar sıçramışsa toprağa,
Su baskını kıyıları dalarsa,
Salyangoz veda etmişse kabuğa,
Biz de çığlık atarız: İşte bahar!
Yurda dönmüş ötüyorsa kırlangıçlar,
Tarlada buğdayın bir karış boyu var,
Ve uçuyorsa dizi dizi turnalar,
Biz de çığlık atarız: İşte bahar!
Kuşlar çer çöple yuva telaşında,
Taylar kıpır kıpır kişner güneşte,
Köpek silkinip de tüyler atarsa,
Biz de çığlık atarız: İşte bahar!
Kuzucuk süte doymuş geğiriyor,
Oğlak taşlar üstünde tepiniyor
Buzağılar sevinçle böğürüyor
Biz de çığlık atarız: İşte bahar!
Yağmur suyu buzul suyuyla akar
Otlağa yayılmıştır sürü davar
Alabalık avında balıkçılar
Biz de çığlık atarız:– İşte bahar!
Elma çiçeği, patlak mısır gibi
Bal reçina boşaltır çam ağacı
Çoban elde öğütüp yer ısırganı
Biz de çığlık atarız: İşte bahar!
Çocuklar yeri oyar oyun için
Buz topacı yerine çelik çomak
Yağmur suyu köpürcük uçuştursun
Biz de çığlık atarız: İşte bahar!
Kuzucuk süte doymuş geğiriyor,
Oğlak taşlar üstünde tepiniyor,
Buzağlar sevinçle böğürüyor,
Biz de çığlık atarız: İşte bahar!
Yağmur suyu buzul suyuyla akar,
Otlağa yayılmıştır sürü davar,
Alabalık avında balıkçılar,
Biz de çığlık atarız: İşte bahar!
Elma çiçeği, patlar mısır gibi,
Bal reçina boşaltır çam ağacı,
Çoban elde öğütüp yer ısırganı,
Biz de çığlık atarız: İşte bahar!
Çocuklar yeri oyar oyun için,
Buz topacı yerine çelik çomak,
Yağmur suyu köpürcük uçuştursun,
Biz de çığlık atarız: İşte bahar!
Yaşlılar attılar koç postu kürkü,
Bak çit ördü bahçelere çalılar
Mallar
Balkarlar, Ağustos-Eylül aylarında bütün dağ yamaçlarında toplu halde tırpanla ot biçerek hayvanlara kışlık yem (biçen) hazırlarlar. Bu işe yaz tatili nedeniyle öğrenciler, mühendisler, profesörler, hükümet üyeleri, yani, akrabadan kim varsa köye gelerek yardımcı olurlar, eski günleri hatırlarlar, hatta devlet büyükleri bununla övünürler. Onlar, bu telaşlı çalışmaya, esprili bir anlatımla “Balkar Olimpiyatları” derler.
Fıkra: “Bir Balkar Ay’a gidebilir mi?” Yanıt: “Hem de nasıl, yeter ki orada ot biçme yarışması olsun!”.
Orayda: Nakaratlarda kullanılan ünlem.
Tamata: Aynı damın altında yaşayanların, hane halkının önderi anlamında: sofra başkanı, topluluk önderi, Ruslarda’ki meşhur ‘kadeh konuşmacısı, yani ‘tost’’un çııkış noktası.
