Kamile’ye.”
“A, çok hayırsız, pek kötü bir heriftir. Gece gündüz sarhoş, savurgan, kumarbaz. Kısacası, her kötülük üzerinde. Babasından şu kadar mal buldu, karısından da aldı. Hepsini yedi, bozdu. Az bir şey kalmış, o da kadının sayesinde. Dün kahvede işittim, karısı keseyi almış da kocasına her gün belli miktar bir şey veriyormuş, ama geçmiş ola! Şimdi bir şey kalmadı ki… De, o kadar iyi karısı var. Aa, belli! Çocuğuna baksana. O terbiye elbette annesindendir. Ah zavallı, o çocukla teselli oluyor. Allah bağışlasın!”
“Ha! Bunun için zavallı Kamile, bakıyorsun ki şimdi gülüyor, söylüyor, konuşuyor. Bir de anîden bir hüzün ve keder perdesi yüzüne çekiliyor, düşünmeye dalıyor. O kırmızı yanaklarında, dudaklarında beyaz bir renk ortaya çıkıyor. Gözlerini bir yere dikip kımıldatmıyor. Bir şey sorsan da cevap vermiyor. Ah zavallı! Ben çok defa merak etmiştim, Kamile Hanım’ın bu kederini… Vah vah! Fakat bak, ne namuslu kadın. Benimle çok samimî konuşsa da kocasından bir defa şikâyet etmedi, buna ne dersin? Öyle namuslu olmayaydı iş kolay, evlendiği günün ertesinde feraceyi5 alıp babasına giderdi. Nasıl ki halkın çoğu yapıyor; fakat onu kabul edemez. Namusu var, aklı var. Karakteri öyle alçak değil. Onun için o uğursuz çapkının cefalarını çekiyor. Allah korusun! Allah korusun! Namuslu kadının da çapkın kocası olsun, fena kocası olsun. İşte onun cehennemi! Ah, zavallı biz kadınlar! Bizi insan yerine hiç koymazlar. Babalarımız istedikleri adamlara bizi hediye verircesine veriyorlar. O adamların huyunu sormuyorlar, biz o adamlarla geçinecek miyiz? Orasını hiç düşünmüyorlar. Bize bir defa, ‘Filân adamı koca ister misin?’ veya ‘Kimi koca olarak istersin?’ diye sormak yok. Bize, ‘İşte seni filân adama vereceğiz,’ diyorlar, biz susuyoruz, ama gönlümüz ne der? Ya Rabbi, babamın bu söylediği efendi genç olsun, güzel olsun, iyi huylu olsun. Gerçekten de bazen öyle çıkıyor; fakat bazen de tamamen tersine… Gidip bakıyoruz ki, bize koca olacak adam ya altmış yaşında ya bir gözü kör ya burunsuz ya sarhoş ya da ahmak… Ah, siz erkekler ne zalimsiniz! Bir kızcağızın bir gözü biraz şaşı olsa veya bir ayağı birazcık topal olsa zavallı, evlenmeden ihtiyarlar gider. Kimse almaya tenezzül etmez, ama sizin en kötünüz, en uğursuzunuz, en sakatınız bakıyorsun ki kızların en güzelini, en uslusunu alıyor da zavallıyı esir ediyor.”
Babam da anamın bu sözlerine cevap verdi, sonunda bunun üzerine bir, iki saat konuştuktan sonra babam bana dedi ki:
“Kızım, şu çocuğun ismi nedir?”
“Rıfat Bey,” dedim, ama bu adı söylerken yüzümde ne renkler ortaya çıktı. Bir Allah bilir. Hem de sesim başka türlü titriyor, kesiliyordu ki ancak üç, dört defa söyledim de babam işitebildi.
“Derste nasıl? O senden iyi okuyor değil mi?”
“Yok, bir dersteyiz. Beraber okuyoruz. Bizden iyi bilen yok. Hem de çok usludur. İkimiz hocayı hiçbir zaman kızdırmayız. Birbirimizle de çok sevişiyoruz. Dersi birlikte okuyoruz.”
“Sevişiyorsunuz! Sen onu seviyorsun demek oluyor.”
“Evet, çok seviyorum.”
Babam: “Öyle mi? Maşallah! Hiçbir kız, bir çocuğu seviyorum diyebilir mi? Yoksa şimdiden koca mı istiyorsun? Hakkın var a! Çünkü sen de ananı dinliyorsun ki öyle diyor. ‘Kız, güzel bir çocuk beğenmeli, almalı,’ işte ananın fikirleri bu! Sen de öyle yapıyorsun değil mi?”
Ben, babamın bu sözünü işittiğim gibi, belime kadar pancar kesildim, ter içinde kaldım. Ne diyeceğimi bilemedim. Anam beni bu halde görür görmez babama:
“Aa! Bırak şimdi Allah aşkına! Kızımı utandırdın. Niçin sevmeyecek? Beraber mektebe gidiyorlar, beraber okuyorlar da sevmeyecek mi? O zaman kıskanç, kötü bir kız olacak,” diye benim yanıma geldi ve beni okşayarak, öperek:
“Yok kızım yok! Sen utanma, baban seni kızdırmak için söylüyor. Sen mektebindeki arkadaşlarını sevmelisin. Kız olsun, oğlan olsun hiçbir zararı yoktur,” dedi.
Ben, anamın bu sözleriyle biraz teselli oldumsa da babamın yüzüne bakmaya cesaret edemedim. Anamdan da utanıyordum. Gözlerimi dizime dikip durdum. Babam da anam da sustular. Biraz sonra yavaş yavaş kalkıp gözlerimi kımıldatmaksızın savuştum. Kapıdan çıktığım gibi, o utanmadan kurtulduysam da gözyaşlarım istemeden döküldü. Hüngür hüngür ağlayarak dadıma gittim. Dadım, ihtiyar bir kadındı. Beni pek çok seviyordu. Ağladığımı görünce:
“A kızım ne oldu, ne var? Baban bir şey mi söyledi sana? Hiç böyle olduğun yoktur. Gel bana, ağlama. Gözlerini sil, söyle bana şimdi, ne oldu? Yoksa bir şeyden mi korktun?” diyerek beni kucağına aldı.
“Ah dadı! Babam bana neler söyledi! İşitseydin sen de ağlardın. Baksana terime!”
“Vah vah! Kızım terlemiş, kurban olsun dadı sana… E, ne söyledi efendibaba bakalım?”
“Ne söyleyecek? İftira attı. Bugün Rıfat Bey’i, buraya gelen çocuğu gördün. İşte, onun sözü açıldı. Ben, ‘Onunla sevişiyoruz,’ dedim. Hem de gerçek dadı, sevişiyoruz. Hele ben onu pek çok seviyorum. İşte ben sevdiğimi söyledim. Birini sevmek ayıp mı, o da beni seviyor. Evet, pekâlâ biliyorum ki seviyor. Sevmeyeydi, her gün mektebe giderken gelip beni niçin alsın? Dersi bilmediğim zaman niçin bana öğretsin? İşte o da beni seviyor, ben de onu seviyorum; fakat babam anlamadı. ‘Sen şimdi aşka, sevdaya başladın,’ diyerek beni utandırdı.”
Dadım sözümü işittiği gibi büyük bir kahkahayla gülerek:
“E? Baban kötü mü söylemiş? Bu aşk değil de nedir? Gidi seni! Bunun için yataktan kalkar kalmaz mektebe koşuyorsun. Ben, derse hevesin var zannediyordum. Meğer sen, aşığını görmek için gidiyormuşsun. Cuma günü de ya sen onun evine ya o buraya geliyor. Bir gün görüşmeksizin duramıyorsunuz? A, o da seviyor ha! Oh! Ne iyi hem sevmek hem sevdiğin adam tarafından sevilmek; bundan iyi şey dünyada yok. Aferin Salihacığım! Güzel çocuk seçtin. O da seni seviyor a? Alacağım malacağım, bir şey söyledi mi sana?” der demez:
“A! Dadı, sen de bana gülmek istiyorsun, ne zannediyorsun? Yine ağlayayım mı? Yok yok! Ben o kadar budala değilim… Gel, yatağımı yap, yatacağım, işte gözlerim kapanıyor,” diyerek dadımı sonunda kandırdım. Yatağı yaptı, yattım; fakat uyku nerede, bin türlü düşünce zihnimden gelip geçti. Rıfat Bey’le olan sevgimizin aşk olduğuna hâlâ inanmak istemedim. Anamın, kızların evlenmesine dair akşam söylediği sözler de zihnimde kalmıştı. Evlenmeye dair hayaller kurmaya başladım, ama bir türlü karar veremedim. Bir de Rıfat Bey’le evlenmek aklıma geldi. Gönlüm anîden tiz tiz vurmaya başladı.
Rıfat Bey’le evlenmek… Rıfat Bey’le gece gündüz beraber olmak… Ömrümüz oldukça ayrılmamak. Oh! O zaman benden daha mutlu dünyada kim olabilir? Fakat başkasını almak! Rıfat Bey’den ayrılmak! Rıfat’ı bir daha görmemek! Ah… Ben öyle yaşayabilir miyim? Ah, yok yok! İşte, dadının dediği gibi, babamın da hakkı var. Ben Rıfat’ı seviyormuşum; yani âşıkmışım… İşte şimdi anama hak verdim. Kız, sevdiği çocuğu almalı… Ben hele başkasını alamam… Ah gece! Ne uzundur bu gece! Ne zaman sabah olacak? Gideyim, Rıfat Bey’i göreyim. Ah, Rıfatçığım ah! Ayrılırsak ne yapacağız? Nasıl yaşayacağız? Diye düşüne düşüne ve ağlaya ağlaya uyumuşum.
Ferace (Ar.): Eskiden kadınların dışarı çıkarken giydikleri, gerdan altında kavuştuktan sonra omuzlara doğru açılıp sırttan yere kadar dökülerek inen, pelerine benzer, geniş yakalı üst giyeceği
