Название:
Автор:
Жанр:
Серия:
Издательство:
pozew Żydzi mogą dochodzić swoich praw, ale w sądach polskich. To stanowisko podtrzymał w marcu 2006 r. sąd apelacyjny, a skarżący zrezygnowali z odwołania do Sądu Najwyższego USA.Sierpień 1999prezydent Aleksander Kwaśniewski przebywał z prywatną wizytą w Izraelu.Sierpień 1999Polska wystąpiła do Wielkiej Brytanii o ekstradycję Heleny Wolińskiej–Brus, stalinowskiej prokurator pochodzenia żydowskiego, podejrzanej o bezprawne aresztowanie i fałszowanie dowodów winy w sfingowanym procesie gen. Augusta Emila Fieldorfa. Ten wniosek — podobnie jak i następny, z 2001 r. — został odrzucony przez stronę brytyjską, która uzasadniała odmowę ekstradycji m.in. względami humanitarnymi, czyli wiekiem byłej prokurator. Wolińska twierdziła, że jest niewinna, a zarzuty uznawała za „zemstę polityczną i działania antysemickie”. W styczniu 2006 r. Ministerstwo Obrony Narodowej zawiesiło wypłatę Wolińskiej wojskowej emerytury, którą pobierała bezprawnie, gdyż brakowało jej wysługi lat. W listopadzie 2007 r. Wojskowy Sąd Okręgowy w Warszawie na wniosek IPN wydał za nią europejski nakaz aresztowania. Wolińska zmarła w listopadzie 2008 r. w Oksfordzie.Październik 1999prezydent Kwaśniewski odznaczył Ronalda Laudera Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Zasługi RP. Prezydent podkreślił „ogromne znaczenie, jakie ma działalność edukacyjna, prowadzona przez fundację pana Laudera w całej środkowo–wschodniej Europie. Zmierza ona do odbudowy społeczności żydowskiej na tych ziemiach. Szkoły Fundacji pana Laudera przywracają żydowskim dzieciom świadomość ich korzeni. A krajom naszej części Europy przywracają fascynującą kulturę i obyczaje, które są częścią wspólnego dziedzictwa. Na przekór złu, którego nie powinniśmy zapominać, w zgodzie z duchem braterstwa, którym chcemy naznaczyć wspólnie budowaną przyszłość. Temu służą podejmowane przez Pana wysiłki. W imieniu wszystkich Polaków mających najlepszą wolę budowania pomyślnej polsko–żydowskiej przyszłości proszę przyjąć moje najszczersze podziękowania za Pana działalność, za wszystko co Pan do tej pory uczynił, za wszystko co Pan zamierza uczynić. Polska tym symbolicznym odznaczeniem wyraża Panu szacunek i wdzięczność”.Październik 1999powstało Stowarzyszenie Przeciw Antysemityzmowi i Ksenofobii „Otwarta Rzeczpospolita”. Jego pierwszym prezesem została Irena Wóycicka, była wiceminister pracy, działaczka UD i UW, późniejsza minister w Kancelarii Prezydenta Komorowskiego.Grudzień 1999premier Jerzy Buzek przebywał z wizytą w Izraelu.Styczeń 2000prezydent Kwaśniewski spotkał się z przebywającym w Warszawie byłym premierem Izraela Szymonem Peresem. Rozmawiano m.in. o powołaniu w skład Międzynarodowej Rady Gubernatorów Centrum Peresa dla Pokoju biznesmena Jana Kulczyka (trzy miesiące później w tej samej radzie znalazł się także inny biznesmen, Aleksander Gudzowaty).Styczeń 2000prezydent Kwaśniewski uczestniczył w otwarciu Sztokholmskiego Międzynarodowego Forum na temat Holocaustu, a także w obchodach 55. rocznicy wyzwolenia obozu Auschwitz–Birkenau, gdzie również mówił głównie o zagładzie Żydów.Kwiecień 2000kierownictwo stowarzyszenia „Otwarta Rzeczpospolita” spotkało się z premierem Jerzym Buzkiem, by przedstawić żądanie zakazu kolportowania przez Ruch wydawnictw „zawierających treści antysemickie i ksenofobiczne”. Później odbyły się podobne spotkania z kierownictwami Ruchu i Empiku.Październik 2000podczas Międzynarodowych Targów Książki we Frankfurcie nad Menem z polskiej ekspozycji usunięto stoisko wydawnictwa Nortom, gdyż prezentowało książki „antysemickie, antyniemieckie i antyukraińskie”. Decyzję w tej sprawie podjął pełnomocnik ministra kultury Andrzej Nowakowski, a zaakceptował ją minister Kazimierz M. Ujazdowski, który także był obecny na targach.Maj 2000w „Marszu Żywych” wzięli udział prezydenci Polski — Aleksander Kwaśniewski oraz Izraela — Ezer Weizman.Maj 2000w uroczystości z okazji przyznania tytułu „Człowieka Roku” przez „Gazetę Wyborczą” George’owi Sorosowi wzięli udział m.in. prezydent Kwaśniewski i premier Buzek. Laudację ku czci laureata wygłosił minister Geremek.Maj 2000prezydent Kwaśniewski przebywał z wizytą w Izraelu. Wygłosił przemówienie w Knesecie, a podczas spotkania ze studentami oświadczył, że dzięki uruchomieniu „szybkiej ścieżki naprawienia krzywd” kilka tysięcy emigrantów z 1968 r. otrzymało z powrotem polskie obywatelstwo.Maj 2000ukazała się książka Jana Tomasza Grossa „Sąsiedzi. Historia zagłady żydowskiego miasteczka”, w której podano, że w lipcu 1941 r. Polacy z Jedwabnego spalili w stodole 1600 Żydów.Czerwiec 2000prezydent Kwaśniewski spotkał się z przebywającą w Warszawie sekretarz stanu USA Madeleine Albright, która „zwróciła uwagę na tematy, które budzą zainteresowanie wielu środowisk amerykańskich, takie jak restytucja mienia”. Prezydent podkreślił, że „będą one uregulowane ustawowo i nie zostaną pominięte żadne środowiska lub grupy narodowościowe. Uregulowanie stosunków własnościowych, mimo skomplikowanych problemów, jest dla Polski ważne także ze względu na inwestorów”.Lipiec 2000nowo powołany Instytut Pamięci Narodowej wszczął śledztwo w sprawie zbrodni w Jedwabnem. W toku postępowania przesłuchano 111 żyjących świadków.Wrzesień 2000marszałek Sejmu Maciej Płażyński przebywał z wizytą w Izraelu.Listopad 2000minister spraw zagranicznych Władysław Bartoszewski przebywał z wizytą w Izraelu. Podczas jego obecności w Knesecie deputowani zarzucili Polakom współodpowiedzialność za holokaust, na co minister nie chciał zareagować, tłumacząc: „To byłby początek bardzo przykrej dyskusji”.Styczeń 2001ambasadorem Izraela w Polsce został Szewach Weiss.Marzec 2001Sejm uchwalił ustawę reprywatyzacyjną, ale prezydent Kwaśniewski skutecznie ją zawetował.Kwiecień 2001„Otwarta Rzeczpospolita” zwróciła się z prośbą do ministra sprawiedliwości i prokuratora generalnego Lecha Kaczyńskiego o wydanie prokuraturze polecenia sprawdzenia, czy treści zamieszczane w pismach „Szczerbiec”, „Tylko Polska”, „Nowa Sztafeta” i „Jestem Polakiem” nie naruszają przepisów prawa karnego, Konstytucji RP i umów międzynarodowych ratyfikowanych przez Polskę (chodziło o „nawoływanie do waśni na tle narodowościowym i etnicznym” oraz „znieważanie osób pochodzenia żydowskiego”). Wszczęcia dochodzenia w sprawie tych czasopism odmówiły kolejno Prokuratura Rejonowa i Prokuratura Okręgowa, mimo wsparcia, jakiego „Otwartej Rzeczpospolitej” udzielił rzecznik praw obywatelskich Andrzej Zoll.Maj 2001Episkopat Polski odprawił w warszawskim kościele pw. Wszystkich Świętych nabożeństwo za Żydów zamordowanych w Jedwabnem.Maj 2001w Drohobyczu na Ukrainie pracownicy izraelskiego Instytutu Yad Vashem skuli ze ścian w prywatnym domu i wywieźli odkryte trzy miesiące wcześniej freski Brunona Schulza. Freski odkupili od mieszkańców domu za 100 dolarów.Czerwiec 2001zakończyła się ekshumacja w miejscu mordu na Żydach w Jedwabnem. Nie była jednak całkowita — na skutek sprzeciwu obecnych tam rabinów duże zespoły kości nie zostały wydobyte. Środowiska żydowskie początkowo w ogóle sprzeciwiały się ekshumacji, tłumacząc to względami religijnymi, a minister sprawiedliwości Lech Kaczyński na ich wniosek wstrzymał zgodę na ekshumację. Mimo to uzyskano informacje istotne dla śledztwa prowadzonego przez IPN: liczbę ofiar oszacowano na kilkaset, a nie — jak twierdził Jan Tomasz Gross — na 1600, znaleziono też kilka łusek z niemieckiego karabinu typu Mauser, a wśród szczątków ofiar — karabinową kulę, która została wystrzelona w ich kierunku.Czerwiec 2001z udziałem prezydenta Kwaśniewskiego odbyło się zebranie założycielskie Polskiego Stowarzyszenia Przyjaciół Centrum Peresa dla Pokoju. Prezesem został minister Marek Siwiec, a w skład zarządu weszli m.in. Andrzej Arendarski, Lech Nikolski, Lew Rywin, Janusz Morgenstern.Czerwiec 2001Kazimierz Laudański, syn Czesława Laudańskiego z Jedwabnego, wystąpił do sądu przeciwko Janowi Tomaszowi Grossowi, żądając usunięcia z książki „Sąsiedzi” fragmentów dotyczących ojca, który nie mógł brać udziału w mordowaniu Żydów, choćby z powodu obłożnej choroby po sowieckim więzieniu. W grudniu 2008 r. Sąd Okręgowy w Warszawie odrzucił pozew Laudańskiego, uznając, że wprawdzie doszło do naruszenia dóbr osobistych powoda i jego ojca, ale „działanie Grossa nie było bezprawne, gdyż jako badacz miał on prawo w ramach wolności badań napisać o Czesławie Laudańskim, iż uczestniczył w zbrodni”.Lipiec 2001w obchodach 60. rocznicy zbrodni w Jedwabnem uczestniczyli m.in. prezydent Kwaśniewski i jego ministrowie, minister Bartoszewski, wicemarszałkowie Sejmu Marek Borowski i Jan Król, prezes IPN Leon Kieres, ambasador Izraela. Prezydent powiedział: „Wiemy z całą pewnością, że wśród prześladowców i oprawców byli Polacy. Nie możemy mieć wątpliwości — tu w Jedwabnem obywatele Rzeczypospolitej Polskiej zginęli z rąk innych
