басқа сол сияқты. Сонда бұл не? ғылыми патология ма? Жоқ, бұл ғылымның философиялануы, яғни Ницшенің сөзін растайды. Ал Исаак Ньютон өзінің еңбегін «Натурфилософиядағы математикалық бастау» (О математических началах натуральной философии) атауы бос әурешілік, сандырақ, әлде ұқсастық па (совпадение)?
Бұдан қорытында, Ньютонның ойы, оның жұмысы-нақтылы, яғни натурафилософиялық, субъективті жалған емес екенін, физикадағы алғашқы, бастапқы объект – табиғат, тек бұның бәрін математикалық тілімен жазған болатын. Солай жүріп ол, практикадан теорияға, бірақ керісінше пайымдаған емес, теориядан практикаға деп. Бірақ қазіргі ғылымда, қай кез болмасын фундаментті, яғни енді-енді дамып келе жатқан секілді, және бәрі аяғынан басына қойған. Мысалы, біз программисті алсақ, олар бірінші теориямен танысып, содан соң практикада компьютерлік құрал-жабдықтар мен бағдарламалық жасақтамамен (программное обеспечение) танысып, үйренеді. Осыған орай бір мысал, өзімді алсам, мен компьютерді программисттің деңгейінде білемін (90 пайыз),оны мен практика жүзінде біліп таныстым, яғни компьтердің болттарын алып, ішін ашып, оны қарап, бөлшектерімен таныстым. Ал екінші менің мысалым сендерге қалай болар екен, ойыңызды өзгертер ме екен? Кезінде Ньютон ағаштың түбінде отырғанда, басына алма түсіп тигені бізге мәлім. Ал оның әлемдік тартылыс заңын ашуына себеп болған алма, яғни ол дененің белгілі бір биіктіктен құлаған сайын, оның құлау массасы өте күшті болатынын практика жүзінде көрді, енді бұны ғылыми тілде айтсам, потенциалдық энергиямен кинетикалық энергияның алмасуы, әлемдік тартылыс заңынын бір бөлшегі. Айта берсек мысал көп, Архимедтің суға түскендегі жағдайына байланысты, оның бізгі қалдырып кеткен еңбегіндегі заңы «Архивмед заңы», тағы да мысал ретінде оның кезіндегі патшасы оған тапсырма бергендегі алтын мен қорғасынның белгілі бір мерзімдегі біріне-бірі айырылмастай жұп секілді жабысып қалуы… Тобықтай сөздің түйіні, мен Исаак Ньютонның тұжырымдамасымен толықтай келісемін, бірінші практикалық жүйемен танысып, одан кейін оны ғылымға не еңгізіп, я болмаса басқа таныстарыңа ойыңмен бөлісу арқылы үйрету, таныстыру дегендей т.б.Ал енді қазіргі түсінік пен Ньютонның түсінігін байланыстырып, ғылымның қандай жүйеден тұрады, және бұл теориямен практика өз заманында қалай қалытасты. Бұл тұжырымдаманы түсініп, оны дәлелдеу үшін Гедельдің теоремасына сүйеніп, призма арқылы: егерде жүйе Z (құрамы арифметика нақты сандар жиынтығы) теріс болмаса, онда оның ішінде А пайда болады, А-ның өзі жеке бола алмайды, ал оның мойындауы мен теориясы Z-тың берілгенімен дәлелденбеуіде түпнегіз жатыр. Осы жерде сіздерде мынадай ой туындады ма: «Гедель жайдан жай математикалық принцптерді ескерді ме,«әлде «Z жүйесінде» қателік бар ма?». Әрине, жоқ, бұл теорема арқылы ол жалпы және нақты теориялық ғылымның сырын ашты. Егерде оның теоремасын айналдырып (развернутым) қарасақ, сонда мынадай сипат, ұғым, ой пайда болады. Барлық ғылым жүйесі 2-ге бөлінеді, теориялық
