hətta son nəfəsinə qədər taqətdən düşmədi.
El anası idi. Özünün övladı olmadığına ğörə hamını öz övladı hesab edirdi.
Hərbi xidmətdən dönəndə taksini qapısına sürdürmədim. Dedim, yaşlı qadındı, hardadı onda pul-para hər yoldan ötənə verə. Buna görə məni o ki var danladı. Mən ölmüşəm, -dedi, mən sənin anan deyiləmmi? Ürəkli ol, bala!.. Allah, Allah, bu zərif vücud dağ idi, nə idi, söykədik kürəyimizi, yıxılmadıq, ayaqlar altında qalmadıq.
Qaçqınçılıq illərində Ağdamdan tökülüb gələn camaatımızı görəndə yandı-töküldü arvad, bir dəli nərə çəkdi. Davadan 19 yaşlı qardaşı Yaqubun ölüm xəbəri gələndə belə yanğılı ağlamamışdı.
Elin dərdi şam kimi əritdi yazığı. Amma ümidini itirmədi. Ümidini itirən deyildi. Bala, bu tərəqqinin tənəzzülüdü-deyirdi. Su gələn arxa bir də gələr. Beləcə yana-yana yaşadı, yaşaya-yaşaya yandı.
Kamal yas mərasiminin çadırını kiçik ölçüdə qurmaq istəyənlərə belə demişdi: – Ay əzizlərim, siz bilmirsiniz ey, kim ölüb?.. Hürizad ölüb ey, Hürizad!
Yasına Ağdamdan Bakıyacan, Beyləqandan Bərdəyəcən, Ağcabədidən Tərtərəcən millət tökülüb gəldi. Axır günlərində məni çağırıb demişdi ki, ay bala, cənazəmı o biri bacım balaları qaldırar, sən cənazəyə girmə. Cənazəmin önündə şeir deyə-deyə gedərsən. Özünüz aparın, başqalarına əziyyət verməyin. Iki kilometr yolu elə apardıq quş kimi. Nə canı qalmışdı yazığın… Qup-quru qurumuşdu.
Hə, onu demədim axı, «cənazəni özümüz aparaq» deyəndə camaat az qaldı bizi öldürə. Heç yaxına qoymadılar. Amma mən cənazəyə girmədim. Eldən gedən el anasının vəsiyyəini yerinə yetirdim. Qəbristanlığacan onun sevdiyi şeirləri dedim.
«Yoxdu bir kımsə ki, qəmdə edə halımı sual,
Məni-bidil ki, belə bisəri-səhman gəldim».
«Bisəri-səhman» gedirdi. El dərdi başda huş, gözdə yaş qoymamışdı qala. Sonra başdaşına bircə bənd şeir yaza bildik:
Bu da başdaşındakı yazı:
Bizim dərdimizə sən sinə gərdin,
Biz sənin dərdinə nə edə bildik?
Sən bizi böyütdün, boy-buxun verdin,
Biz… ancaq şəklini büyüdə bildik…
Az qala yadımdan çıxmışdı. 2003 – cü ilin fevral ayında Həcc ziyarətində olanda, Kəbədə, sübh namazından sonra adından iki rikət namaz qıldım. Bilmirəm, belə şey olar ya olmaz, amma içimdən gəlmişdi, elədim. Gecə yuxuma girdi. Gənc, gözəl bir görkəmdə gördüm onu. Nə üzündə qırışlar var idi, nə də gözlərində qayğı… Ürəkdən gülürdü. «Səni bacım balalarının hamısının ağsaqqalı elədim». Etiraz elədim. Zülfüqar var, Barat var, Kamal var, mən hara, ağsaqqallıq hara? «Vaxt gələr, bilərsən».
Bərdənin Dəymədağlı kəndinin məzarlığında əsli Çəmənlinin Sarısöyünlü obasından olan bir ana məzarı var. Bura kim ziyarətə gəlsə, ilkin Hürizad xalamın məzarının üstünə gəlir, «fatihə» oxuyub, ruhuna Allahdan rəhmət diləyəndən sonra, öz doğmalarını ziyarət edirlər. El anasına elimizin-obamızın camaatı belə hörmət qoyur.
İndİ
Naşıya, nadana qul oldu canım,
Kim bilir, mən nələr çəkirəm indi?
Həsrətin odunda kül oldu canım,
Dərəyə, təpəyə çökürəm indi.
Qəm məni əridib, muma döndərib,
Bir ovuc torpağa, quma döndərib.
İsti göz yaşımı tuma döndərib,
Şoran düzlərimə əkirəm indi.
Vahidəm, fəryadım döndü ağıya,
Kim verdi fürsəti acgöz yağıya?
Cənnət məkanımı verib dığaya
Səhrada komalar tikirəm indi.
Gəlİr
Bir xalı sərmişəm bulaq başında,
Yanıma yol alır, neçə iz gəlir.
Sürməli gözəllər süzüb, keçirlər,
İgidlər bu yerdə dizə-diz gəlir.
Söyüdlər üstümə sallayıb çətri.
Məst edir nanənin, yarpızın ətri,
Sinəmdə çağlayır nəğmənin sətri,
Ağ vərəq üstünə şirin söz gəlir
Vahid, içimdədi harayım, hayım…
Yanır, külə dönür məhəbbət payım.
Qayğımı çəkməyə yox əmim, dayım,
Nə Sakit yetişir, nə Çingiz gəlir.
Ata yurduna
Hər səhər dönürəm sənli günlərə,
Mənə demədiyin nə sirrin qalıb?
Sənsiz yaşayıram əlli ilimi,
Hələ də üstümdə təsirin qalıb.
Adını özümə ad götürmüşəm,
Laləli düzündən od götürmüşəm.
Bağından, bağçandan dad götürmüşəm,
Canımda nəyindən kəsirin qalıb?
Hərdən yol alıram sən adlı yurda,
Nəslimin ruhları dolaşır orda…
Torpağa dönəcəm bilmirəm harda?
Sorarsan, hayanda yesirin qalıb?
Ay badam ağacı
Yenə qar ələnib budaqlarına,
Ətrin də bürüyüb yalı, yamacı.
Bənzərsən yarımın yanaqlarına,
Ay badam ağacı, badam ağacı.
Hələ
