In ons verligte tyd is daar nie plek vir oordrewe skaamheid waar ’n mens se gesondheid op die spel is nie.
’n Dokter is vertroud met ’n jong pasiënt se vrese en neem dit in ag. As jy onhanteerbare kwale of bekommernisse het waarmee jou ma nie raad weet nie, moet jy nie skroom om ’n dokter te raadpleeg nie. Jy kan natuurlik ook probeer sorg dat jou huisdokter ’n vrou is as jy dit sou verkies. Dit is ’n goeie geleentheid om in hierdie stadium van jou lewe op ’n beter voet met jul huisdokter te kom. Gaan spreek haar as jou menstruasie jou omkrap omdat dit te pynlik is of te lank duur, veral ook as jy oor ’n persoonlike kwelling loop en broei. Dokters is nie net daar om pyn te verlig en siektes te genees nie, maar ook om gesondheidsinligting te verstrek. Die dokter sal simpatiek luister en jou versigtig ondersoek, sonder om jou onnodig te ontbloot.
Om jou te ondersteun, kan jou ma of iemand anders wat jy vertrou saam met jou na die eerste konsultasie gaan. Later behoort jy op jou eie te gaan, sodat jy self jou probleem kan stel en mettertyd ’n goeie verstandhouding met die dokter van jou keuse kan opbou. Nadat die ys gebreek is, behoort jy die goeie (en lewenslange) gewoonte te kweek om gereeld dokter toe te gaan, sê een keer per jaar, of daar iets is wat pla of nie.
Jy het reeds gehoor dat jy nie vir water en seep hoef bang te wees as jy menstrueer nie. ’n Ander belangrike saak in verband met persoonlike higiëne wat jy ook in gedagte moet hou, is dat dit nie net ’n mens se geslagskliere is wat met puberteit begin funksioneer nie (bl. 37); jou ander kliere, veral jou sweetkliere, begin dan ook oortyd werk. Ou sweet onder die arms en in die lieste ruik onaangenaam en jy moet daarteen waak deur hierdie areas gereeld en goed te was. Veral na inspanning en op ’n warm dag moet jy jou armholtes en privaatdele met seepwater reinig. Dit is die eerste stap om te verseker dat jy vars ruik. Daarna kan jy ’n reukweerder gebruik wat jou fris laat ruik. Vermy liewer die soort wat as ’n sweetweerder (anti-perspirant) bekend staan, tensy jy oortollig sweet. Laasgenoemde verminder die sweetreaksie (wat noodsaaklik is vir die regulering van die liggaamstemperatuur) deurdat dit die sweetgaatjies laat toetrek. Die bestanddele van ’n anti-perspirant kan ook ’n irritasie veroorsaak by iemand met ’n sensitiewe vel.
Waar dit kom by die reiniging van jou privaatdele, is dit die beste om net van seepwater gebruik te maak. Jy hoef nie bang te wees om die labia (skaamlippe) te skei en by die ingang van die vagina met die punt van ’n skoon waslap te was nie. Hierdie reël geld veral ook tydens menstruasie. Vermy egter ontsmettingsmiddels of reukweerders in dié area, omdat sterk chemikalieë die gevoelige slymvlies waarmee die vagina uitgevoer is, kan beskadig.
Om jou klere gedurende menstruasie teen bevlekking te beskerm, is danksy die absorberende vermoë van vandag se beskermende produkte geen probleem nie. Geen meisie hoef te vrees dat sy daardie tyd van die maand ’n skande sal oorkom nie. Daar is twee soorte wegdoenbare beskerming om van te kies: dié wat uitwendig en dié wat inwendig gedra word.
Die eerste soort is ’n doekie of depper waarvan daar ’n verskeidenheid beskikbaar is, geskik vir die dae waarop jy net ’n ligte vloeiing het en die dae waarop die bloedvloei swaarder is. Sommige soorte het ’n strokie gom aan wat jou in staat stel om dit aan jou broekie vas te plak. As jou ma of iemand anders jou nie genoegsaam hieroor inlig en demonstreer hoe om dit te gebruik nie, kan jy gerus ’n ouer vriendin daaroor nader of jou dokter om hulp vra. Aangesien hierdie tipe uitwendige beskerming in verskillende groottes beskikbaar is, is dit ewe geskik vir jong meisies en volwasse vroue.
Daar is voor- en nadele verbonde aan uitwendige beskerming. Die grootste voordele is dat dit maklik verwissel kan word en dat twee of meer op mekaar gedra kan word gedurende ’n onverwagte swaar vloeiing. ’n Nadeel is die feit dat dit die lies kan skaaf as dit nat raak. Indien die doekie te lank in posisie bly omdat daar nie geleentheid is om dit te verwissel nie, kan dit ’n reukie afgee.
Die ander soort beskerming is die katoentampon. Dit word soms met en soms sonder ’n dun, buisvormige kartonomhulsel vervaardig, en het ’n toutjie wat aan die tampon geheg is. Die buis (of tampon) word in die vagina geplaas, die tampon word ingestoot en die omhulsel (as daar een is) word verwyder. Die toutjie hang dan by die vagina uit en die tampon kan, wanneer deurweek, deur middel van die toutjie verwyder word.
Daar is geen wetenskaplike beswaar teen die gebruik van tampons deur jong meisies nie, mits hulle dit dikwels omruil, korrek insit en sorg dat dit reg pas. In laasgenoemde geval is ’n meisie byna onbewus daarvan dat sy dit dra. Onder die voordele van tampons tel die volgende: Hulle is klein genoeg om op ’n sosiale of sportuitstappie in ’n handsak te pas; hulle is meer onopsigtelik, wat veral ’n aanwins by sportsoorte soos swem en atletiek is; en hulle is maklik om te dra (mits dit korrek geplaas word).
Jonger meisies sukkel egter soms om ’n tampon te plaas. Die algemeenste rede hiervoor is ’n te nou opening in die himen. (Kyk bl. 41.) Ander moontlike redes is vrees of senuagtigheid, ’n verkeerde tegniek, of ontsteking by die ingang van die vagina.
Die eerste probleem kan deur ’n geneesheer opgelos word. Die meisie wat ’n tampon wil dra, maar weens ’n nou himenopening nie daartoe in staat is nie, kan ’n dokter vra om die opening te rek. Dit is ’n maklike prosedure wat met min of geen ongerief gepaardgaan.
Onsekerheid oor die korrekte gebruik van ’n tampon kan reggestel word deur die gebruiksaanwysings op die pakkie noukeurig te lees of ’n ouer meisie of jou ma oor die saak te raadpleeg. Jy moet darem ook iets van jou vroulike anatomie weet. Bestudeer jou genitalieë (skaamdele) met ’n handspieël, eksperimenteer met ’n gladgemaakte voorvinger – onthou dat die vagina skuins na agter loop. ’n Wydsbeen-gehurkte posisie is die gerieflikste vir die insit van ’n tampon.
As jy seerkry wanneer jy ’n tampon insit en die fout lê nie by die himen nie, kan dit weens ’n infeksie (ontsteking) van die inwendige of uitwendige genitalieë wees. Dit is glad nie buitengewoon om ’n verswering van die labia majora (groot skaamlippe) of van ’n slymklier by die ingang van die vagina te kry nie. So iets kan net so maklik en onskuldig ontstaan soos ’n bloedvint op die sitvlak of mangelontsteking.
’n Ander tipe ontsteking waarmee amper elke vrou in die een of ander stadium van haar lewe te kampe kry, is vaginitis – ’n infeksie van die vagina. Dieselfde kieme wat byvoorbeeld blaas- of velontsteking veroorsaak, of ’n fungus (skimmel, swam), kan ook vaginitis veroorsaak. Die oorsprong daarvan is weer eens gewoonlik nie aan seksuele aktiwiteit te wyte nie, maar dit kan ook ’n aanduiding wees van swak persoonlike higiëne of van seksuele kontak met iemand wat die fungus het (lees oor seksueel oordraagbare infeksies op bl. 106). Tekens wat op vaginitis kan dui, is ’n gejeuk van die genitalieë en ’n oormatige uitskeiding van wit of geel vog (leukorree). Die vagina is natuurlik altyd klam, maar oortollige natheid, veral as dit met ’n irritasie of leukorree gepaardgaan, behoort jou op jou hoede te stel. Vaginitis is maklik geneesbaar. Dit is kortsigtig om tekens daarvan weens skaamheid te verswyg. Dit is veral dwaas om dokter te speel en jouself te probeer genees deur die aanwending van ’n huishoudelike middel.
Om tot die gebruik van tampons terug te keer: Gebruik daarvan moet verkieslik uitgestel word totdat ’n vaginale irritasie en/of ontsteking behandel is en opgeklaar het.
Конец ознакомительного фрагмента.
Текст предоставлен ООО «ЛитРес».
Прочитайте эту книгу целиком, купив полную легальную версию на ЛитРес.
Безопасно оплатить книгу можно банковской картой Visa, MasterCard, Maestro, со счета мобильного
