om hier te sit en Katie se beskuit te eet. Dis troosgoed vir my binnekant.” Sy lig haar arm. “Memories are not shackles, Franklin, they are garlands.”
Kristina lag. “Daardie stem bring grootse herinneringe.”
Cato skuif haarself gemakliker teen die kussings. “Hoe gaan dit met Ben?”
“Ek het jou mos in die e-posse vertel hoe tevrede hy is. Ek dink na heelwat sielewroeging het hy nou die perfekte balans gevind en geniet hy weer sy werk. Hy doen sessies by die hospitaal se ongevalleafdeling, verder is hy betrokke by die universiteit se departement van gemeenskapsgesondheid, hy gee lesings by Psigiatrie, hy lewer praatjies oor die aarde heen.” Kristina sug. “Noem hom sommer net ’n one-man band. En hy is mal oor die afwisseling en die verskeidenheid. En op een of ander manier het hy ’n kundige op die gebied van studente en hul probleme geword. Of om meer akkuraat te wees, die jong volwassene.”
“Dink jy hy was al ooit spyt dat hy die kliniek in ’n gesondheidspa omskep het?”
“Nee. Hy het ’n baie oulike bestuurder aangestel en die terapeute en ander personeel is omtrent met die hand uitgesoek, so hy het nogal respek vir wat daar gedoen en aangebied word. Hy is nog nie oortuig al die alternatiewe behandelingsmetodes werk nie, maar hy is heeltemal bereid om dit ’n kans te gee.”
“Gaan julle weer probeer, of is jy bang?”
“Ek is bang, maar ek was al banger in my lewe. En ek wil die dokter glo dat hierdie miskraam nie noodwendig ’n aanduiding is van groot probleme nie.”
“Miskraam.” Cato skud haar kop. “Dis omtrent so ’n moedelose woord soos ‘weduwee’. Asof ’n mens nie die kol getref het nie. Ek het nou die dag in ’n fliek die volgende wyse woorde gehoor: Die dinge wat bepaal wie ons word, is gewoonlik die dinge wat ons nie gekies het nie.”
Kristina sug. “Hoe sal ons ooit regtig weet. Jy het eendag lank, lank gelede vir Van Wyk Louw aangehaal. ‘Ons is weerloos teen die swaar gebeure van die dinge’, of so iets. Dit is omtrent al wat ’n mens kan sê.”
Cato trek haar skoene uit en strek haarself langs Kristina op die bed uit. “Dink jy daar is mense met wie daar nooit slegte goed gebeur nie? Ek praat nie van die hallelujabendes wat maak asof die lewe ’n lied is nie – ek glo in elk geval hulle lieg die meeste van die tyd vir hulself en almal om hulle. Maar ek wonder of daar mense is met wie dit werklik altyd goed gaan. Wie se voorspoed hulle soms verveel.”
“Volgens die wet van gemiddeldes moet almal die een of ander tyd ’n opdraande tref. Die verskil lê waarskynlik daarin dat almal van ons ’n ander benadering tot ’n opdraand het. Sommige bult hulle spiere, haal diep asem en tel spoed op. Ander sit en bekyk eers die opdraand van alle kante en kerm oor hoe hoog dit is en hoe onregverdig dit is dat hulle daar moet uit.”
“Maar wat as jy werklik nie fiks genoeg is vir die opdraande nie?”
“Dan pak jy dit waarskynlik voetjie-vir-voetjie aan en wanneer jy moeg word, rus jy eers ’n bietjie.”
“Is dit wat jy gedoen het?”
Kristina glimlag. “Ek het nie die vaagste idee wat ek gedoen het nie. Op ’n dag het ek net geweet dis effens makliker en ek is nie meer so moeg nie.”
Cato wikkel haar tone. “Ek weet nie waarom ek jou vra nie. Julle Karoo-kinders is soos bleddie vetplante. Hoe swaarder dit met julle gaan, hoe geiler groei julle. Ons stadskinders het water en beskutting in oormaat nodig. Julle wortels groei waarskynlik vir ’n miljoen jaar op dieselfde plek. Ons wortels groei vlakker, want ons is nooit heeltemal permanent op ’n plek nie.”
“Daar is mense wat glo dat ons voor ons geboorte die lewe kies waarvoor ons op aarde kans sien.”
Cato lag hardop. “Daar is ook mense wat glo hulle is al deur Marsmanne ontvoer en swanger gemaak.”
Kristina draai op haar sy en speel met die kettinkie om Cato se arm.
“Kris, het jy ook destyds agtergekom die mense wat die meeste te sê het, is dié wat eintlik nie ’n clue het nie? Dié wat weet, is stil, want hulle wéét. Hulle weet daar is nie ’n woord lank genoeg of swaar genoeg om werklik ’n verskil te maak nie.” Die laaste woorde is ’n sug. Sy is by die huis, dink Cato. Veilig tussen haar mense.
Dan swaai sy haar bene van die bed af. “Amper vergeet ek, die bankbestuurder wag vir my.”
Cato ry stadig tussen die laning bome deur en sien hoe ’n wit rokie regop en lui van die gesondheidsoord af in die lug opstyg. Asof verhewe bo die aanslag van die ligte bries. Die herinneringe lê soos voetspore om haar. Die eerste keer toe sy en Helen vir Kristina kom kuier het. Hoe geskok hulle was toe hulle haar sien. Sal ’n mens aarde toe kom as jy voor die tyd weet wat vir jou wag?
In die dorp draai sy regs in Victoriastraat. Die platane en eike lyk soos eerstejaars in hul nuwe klere. Vars en nuut. Byna oorywerig om hulself ten toon te stel. Net om oor ’n paar maande gestroop te word en eindelik kaal te staan in die wind en weer.
Onwillekeurig soek sy na bekende gesigte op die sypaadjies, maar dis vreemdes wat terugkyk. Oë vol drome. Drome wat strek van prinse op wit perde tot by verwagtinge van groot rykdom. Droom ’n mens ooit oor iets so abstrak soos geluk?
Êrens in die lug ruik sy tog iets bekends. Of dit die vae kosreuke uit die koshuise is of die komplekse geur van teer, plante en mense, weet sy nie. Maar ín haar lê herkenning. Miskien is dit die geur van jonk wees wat speels saam met die bries tussen die bome baljaar. Hier ’n rok oplig, daar ’n haarsliert oor ’n oog waai.
In die middedorp het die tyd stadig geloop. Hier en daar is ’n nuwe gebou, hier en daar ’n opgeknapte ou gebou, maar die groot bakens is steeds daar. Die stadsaal staan steeds effens koninklik tussen sy wit pilare, maar verbeel sy haar tog ’n tamheid? Sy ry stadig en sien hoe ’n paar ou winkels plek gemaak het vir nuwerwetse restaurante, koffiewinkels en boetieks. Tafels en stoele staan gepak onder wyerandsambrele. Klere en ander ware spoel uit die binneruimtes tot op die sypaadjies. En die toeriste met hulle kakieklere en kameras. Afrika is gelyk aan safari.
Toe Cato ’n uur en ’n half later uit die bank stap, gaan sit sy oorkant die straat by een van die nuwe koffiewinkels. Is haar gesoek na bekende bakens ’n poging om haarself te troos dat sy na die regte plek toe teruggekom het? ’n Plek wat sy ken. Hier moet nog iets bekends wees, want sy het dringend nodig om ’n slag diep asem te haal. Of miskien nie soseer asem te haal nie, maar eerder met oorgawe uit te asem. Dit voel of sy in ’n vorige lewe laas haar asem heeltemal kon uitblaas sonder die vrees dat sy nie weer sal kan inasem nie.
Sy bestel koffie en terwyl sy daarvoor wag, bekyk sy die mense op die sypaadjie. Die studente lyk jonger as wat sy uit haar dae kan onthou. Miskien is dit net sy wat soveel ouer voel en heel waarskynlik lyk ook. Cato kyk drie bruingebrande langbeenmeisies agterna en voel ’n fladdering teen haar ribbes. ’n Paar jaar gelede was dit sy, Helen en Kristina. Vol selfvertroue, waagmoed en drif. Haastig om die lewe storm te loop. Onbewus van wat die toekoms dalk inhou. Dis seker nodig om ten minste een keer in jou lewe met soveel oorgawe en selfvertroue te leef, want met elke dwarsklap wat die lewe jou gee, verdwyn ’n stukkie selfvertroue, totdat jy net soms vaagweg kan onthou hoe dit gevoel het. ’n Skaduwee wat soms stil by jou verbyglip, maar nooit lank genoeg vertoef dat jy iets daarvan kan vasvat nie.
Toe die kelnerin die koppie koffie voor haar neersit, roer sy ingedagte twee sakkies suiker in en met die eerste sluk brand die soet haar keel. Dis byna walglik soet, maar op hierdie oomblik so vreeslik vertroostend. Sy keer haarself toe sy in die rigting van die
