en soos dit vir my lyk, sal hulle selfs ná sy aftrede daar aanbly. Daar is baie Suid-Afrikaners in Rome, weet jy, en hulle het al heelwat vriende …”
“Dis baie interessant. Mag ek jou maar Sylvie noem?”
Sy kyk hom vir ’n oomblik verslae aan, lag toe maar.
“Jy mag, Eugene. Maar wag, ek gaan nou eers vir Elsje roep.”
Hy kyk haar agterna terwyl sy ligvoet met die trap ophardloop na die soldervertrek wat Elsje en Peet se slaapkamer is. Hy hoor hoe sy klop, oopmaak en met Elsje praat. ’n Paar minute later kom hulle saam af. Elsje lyk heelwat beter vanmôre. Haar lang blonde hare is met ’n strik agter in haar nek vasgevat en haar oë blink van opgewondenheid oor die uitstappie.
“Môre, Gene,” groet sy laggend. “Jinne, ek voel soos ’n kind wat die eerste maal dieretuin toe gaan, so lank laas was ek ’n bietjie uit!”
“Môre, Els! Nou kom ons maak ’n gewoonte van hierdie uitstappies, of wat sê julle?”
“Heerlik,” sê sy, “as die weer ons net toelaat.”
Hulle stap af tot onder, en by die groot voordeur haal Sylvie en Elsje hul ligte somerjasse van ’n kapstok af om dit liggies oor hul skouers te gooi voordat hulle uitstap. En toe hulle buite in die straat kom, is daar waarlik al weer ’n wolkedek wat laag oor die grag en die bruinrooi, regop huise van Rapenburg hang, en ’n triestige wind vat-vat aan hul bene. Elsje hoes-hoes en begin ’n pilletjie suig. Dis egter nie koud nie, net troebel, sodat ’n mens lus kry om terug te draai na die beskutting van die huis met die trekkerige gang en donker trappe. Elsje en Sylvie, wat Eugene se misnoegde gesig tersluiks dophou, lag hardop.
“Nee, jong,” sê Elsje met haar wit lag, “só gou mag Holland ’n mens nie onderkry nie, hoor! Vandag is nog ’n mooi dag en ons moet dit geniet!”
“So honger soos wat ek nou is, sal ek nooit kan nie,” kla hy met sy oë op die grysheid bokant die spits gewels.
“Nou kom ons neem hom maar eerste Koffiehuis toe,” sê Sylvie.
Hulle steek die straat oor na waar die klein Hondamotortjie van die Baumanns en die Bosmans onder ’n groen eik staan. Hulle het hom saam gekoop om koste te bespaar, vertel Elsje. Hulle klim in en op Elsje se instruksies ry Eugene sonder veel moeite tot by die Gravesteen-biblioteek.
“Ons wil jou net gou hier binne wys voordat ons gaan eet. Die Koffiehuis is digby.”
Hulle klim uit en Eugene kyk na die grys gebou se goed bewaarde voorgewel, merk die fyn beeldhouwerk as omlysting van die hoofingang. Volgens Sylvie, wat al baie tyd gehad het om feitlik alles omtrent Leiden se Rijksuniversiteit na te lees, was die Gravesteen-biblioteek eers ’n tronk, en dié atmosfeer word gehandhaaf, want die studeervertrekke het nog hul seldeure en die vensters hul tralies. Sy en Elsje gaan wys gou vir Eugene waar Peet gewoonlik bedags sit en studeer, want elke regstudent kry sy eie lessenaar en kas waarin boeke en baadjies en tasse weggesluit kan word. In die laaste tyd het Peet egter meer tuis gestudeer, verduidelik Elsje, omdat sy so siek was. Dit was soms tot sy nadeel, maar noudat sy beter is, sal hy stellig weer net hier studeer.
Dis Eugene wat die skielike spanning op Sylvie se gesig eerste opmerk toe Elsje vra: “Wil jy gou-gou vir George gaan hallo sê?”
“Ek kan maar.”
Sy vrees enige onverwagse ontmoeting met haar eie man, flits dit deur Eugene se kop toe hulle twee seldeure verder aan instap en twee studente dig langs mekaar, geboë oor hul boeke sien sit: ’n groot ligte man en ’n meisie met ’n kop vol krulletjies.
“George,” sê Sylvie, en die man kyk om, kyk vinnig na die meisie langs hom, wat ook stadig omdraai, en toe weer na sy vrou.
Toe staan hy met ’n lui beweging op en kom nader, sy fletsblou oë op Eugene.
“Peet se vriend?” vra hy met ’n glimlag en nog voor iemand iets kan sê, steek hy sy hand uit.
“Eugene Basson,” antwoord Eugene gelykweg en neem die man se los groet in sy vaste greep.
Die ander meisie sit hulle ook met ’n klein laggie en bekyk, beskou veral Sylvie se fyn gesig, wit van ingehoue spanning, met ooglopende kritiese belangstelling.
“O ja,” sê George, “dis Aaltje Wiersma, en Aaltje, dis nou Peet se vriend, soos jy hoor.” Die twee glimlag met mekaar, en daar kol ’n stilte oop tussen die vyf mense in die gegrendelde stilte van die ou biblioteek.
“Ons moet nou weer gaan,” sê Sylvie haastig en haar skraal hand vat-vat na die gordyntjie oor haar voorkop.
“Het jy hulle net kom wys wat ek alles doen?” vra George heel vriendelik en tik Sylvie speels op haar ken, maar sy woorde drup van iets wat Eugene onwillekeurig laat kriewel.
“Dit sal bepaald interessant wees om te weet wat julle alles doen,” sê Eugene onskuldig, met sy oë op die dik handboek op George se lessenaar. Hy tree selfs vorentoe en blaai met ’n vinger deur een of twee bladsye, kyk toe op in Aaltje se basiliskblik. Tot op hede het sy nog nie boe of ba gesê nie, maar skynbaar is die ander haar eienaardighede gewoond. En toe, onder Aaltje se starende blik, draai Eugene die groot boek reg sodat George nie langer onderstebo hoef te lees nie. “Daar’s hy,” sê hy saggies aan Aaltje, sodat sy haar meteens versluk en regdraai om verder te studeer en te krap-krap in ’n aantekeningboekie wat sy by haar het.
“Nou kom,” sê hy aan Elsje, “kom ons gaan eet eers iets voordat ek verder wys word.” Hy lig sy hand in ’n waaigroet en stap vinnig uit met George se oë op sy breë rug. Dié se gesig het ’n dowwe rooi gloed gekry, en hy hou Sylvie aan die arm terug sodat Eugene en Elsje alleen in die koel gang af stap.
Toe hulle ’n ent weg is en bly staan om vir Sylvie te wag, sê Elsje onderlangs: “Hou jou asseblief hier uit, Eugene, hou jou asseblief uit. George is ’n gevaarlike mens, en jy het nou van hom ’n vyand gemaak …”
“Ek sal onrustig wees as hy iets anders van my is,” sê Eugene net so sag, maar sy oë blits blou.
Maar Elsje rem aan sy mou, haar oë groot. “Gene, luister na my. Ons leef ten nouste met George en Sylvie saam, en ons moet óf ’n skynvrede handhaaf, óf dit vir onsself, en glo my, vir haar ook, baie swaar maak.”
Hy kyk verwoed na haar, maar sy stem is fluistersag toe hy sê: “Geen mens het die reg om ’n ander so te terroriseer nie. Het jy haar gesig gesien? Sy was asvaal van angs, of watter mislike emosie ook al, by die blote gedagte dat sy hom moet gaan groet op jou aandrang. Watter soort man wat sy vrou behoort lief te hê, sluk haar persoonlikheid só in?”
Elsje staan verslae. “Gene …” sê sy eindelik. “Ag, Gene, dis so swaar … Maar wat gaan dit jóú aan?”
Hy hoor die teregwysing in haar woorde en klamp sy mond toe oor wat hy verder wou sê.
“Hoe kry hy geleer?” wil hy net bot weet.
Elsje sug. “Maak geen fout nie, Eugene, George is veel slimmer as Peet. Wanneer hy studeer, dan studeer hy, al vergaan die wêreld. En wanneer hy nie studeer nie, dan … wel … hy …”
“Hy pak dus alles met oorgawe aan,” vul Eugene sinies aan.
“Sjuut,” sê Elsje en draai om om gerusstellend te glimlag met Sylvie wat na hulle aangestap
