nie. Altyd op die plaveisel van die oprit voor die motorhuis – waar dit hard en koud is. Partykeer praat sy met haarself. Eenkeer het ek haar hoor sing. Saggies.
Ek waai altyd vir haar wanneer ek verbyloop. Dan waai sy terug en glimlag. Maar ons het nog nooit gesels nie.
Verlede week loop ek weer daarlangs. Diep ingedagte en nogal ’n bietjie somber. Die dogtertjie lig my gemoed: Sy het haar opge-dress. ’n Groot swemhanddoek is om haar lyfie gedraai en hang tot by haar enkels soos ’n deftige balrok. Sy het nog ’n handdoek, ’n kleiner ene, oor haar skouertjies drapeer soos die duurste denkbare pelsstola. Haar kaal voetjies trap elegante passies op die harde plaveisel asof sy strelende dansmusiek hoor.
Ek gaan staan. Dit maak haar skaam. “You look breathtakingly beautiful!” komplimenteer ek. Sy giggel. “Sing me a song?” vra ek. Dit lyk of sy wil, maar nie kan besluit wat om te sing nie. Alles reg, sê ek, sy kan solank dink terwyl ek verder stap en wanneer ek terugkom, sal ek graag luister.
Met die terugstap sien ek haar al van ver af straataf loer om te sien of ek al aankom. Met kwalik bedekte opwinding vra sy: “Would you like me to sing in Xhosa or in English?” “I really don’t mind,” sê ek, “as long as you sing me a song from your heart.” En toe, in ’n sagte, bedeesde stemmetjie en effens onvas op die note, sing sy vir my “Siya Hamba” se woorde: “We are walking in the light of God.” Die harde, koue oprit word ’n warm verhoog in lig gebaai. Ek word haar meegevoerde gehoor. Nee, ek word meer as dit, ek word haar sypaadjiesangmaat! Ek val in en sing uit volle bors saam, want wat sy nie weet nie, is dat dié liedjie al baie jare ’n ekstra spesiale plek in my hart het. Ek het dit as ’n student dikwels saam met een van my dierbaarste vriende gesing.
Op daardie selfde dag, aan die ander kant van die aardbol, breek sy hart oor sy klein seuntjie by wie outisme en epilepsie gediagnoseer is. Omdat ek nie trooswoorde het nie, skryf ek vir hom ’n e-pos oor die dogtertjie met die sagte stem, die driveway divatjie in die handdoeke. Ek vertel hom hoe ek toe sy klaar gesing het, vir haar gesê het: “Baie, baie dankie. Jy het my hart diep ontroer!” En hoe verbaas haar ogies toe geblink het.
Hy skryf terug: “How lovely is that: One little girl did something that touched your heart and in that moment stirred in you 25 or more years of faith and now is touching another soul in the USA. How could one small girl even fathom the impact of what the Lord could do by her singing a song to a passerby? All she could see, was how you smiled when she sang.
“Then I wonder how we could fathom the depths of what the Lord can do to this world through us. All we can see, is that one passerby. We don’t see what flashed in their heart when they were taken back to a moment in time when the Lord touched them many, many years ago and just now reminded them of that holy moment by what we did, gave, said or sang.
“I love you, dear. You are amazing. Keep blessing little girls in towel dresses and everybody else that you meet …”
Rakelings
RAKELINGS
Hy was ’n standbeeld aan die voet van die trap. Staatsteater, Pretoria. Kort voor drie op ’n Saterdagmiddag. Sy gesig uitdrukkingloos; sy hart elders. Ons stroom by hom verby – honderde haastige mense wat by die trap opbeur. Die skouspel gaan binne minute begin en ons wil voor die aanhef ons sit gemaklik kry.
Eers sien ek hom ook nie raak nie, maar dan val sy hemp my op. ’n Deftige, ryk pruimpers, met ’n swart mandarynkragie en ’n helderkeurige embleem op die roerlose, trotse bors. “I like your shirt,” sê ek skrams, sommerso in die verbygaan. “You look very smart!” Ons wissel ’n blitsige klein in-die-oë-kyk voordat ek verder trap-op gesleur word deur die stroom.
Amper bo, gryp een my skielik van agter af aan die arm. Dis my standbeeldmedemens. “Do you really like my shirt?” vra hy. “I’ll give you one after the show.”
Nou sit ek met dié teaterhemp en wonder: Hoekom? Hoekom het hy my nie maar net met ’n glimlag laat verbygaan nie? Hoekom so ver gaan om my ’n hemp present te gee? Want hy wou nie geld hê nie. O nee! Dit was ’n spontane geskenk vir ’n wildvreemde vrou wat hy bes moontlik nooit weer sal sien nie.
Kan dit wees dat hy so gewoond is aan ’n standbeeld wees – so gewoond aan onsigbaar, ontmens – dat hy lewe kry sodra hy raakgesien word, soos sprokiespeelgoed sodra middernag slaan?
Sy kom sit voor my. Bleek gesiggie. Swart, reguit hare wat sommer net hang. Dit is ná ’n optrede. Sy vra ek moet een van my boekmerke vir haar teken, asseblief. Die een met: “Hou jou kop hoog!” Ek skryf my naam met ’n Koki-pen agterop en vertel baie bondig vir haar die storie agter dié woorde: Van die jong man uit Bosnië wat met die oorlog van sy familie af weggeskeur is en hoe sy ma se laaste woorde aan hom – “hou jou kop hoog” – hom deur baie donker dieptes gedra het. Ek sien die herkenning, die vereenselwiging, die verlang, die wéét in haar hele lyf. Ek vat haar hand en sê: Miskien sê die Here vandag vir jou ook: “Hou jou kop hoog!” Ons kyk vir ’n sekond of twee dieper as net in mekaar se oë. Die volgende oomblik is sy weg. Ons kontak was vlugtig en verby. Nog ’n vrou uit die ry wagtendes kom sit voor my en vra: “Teken net gou vir my, asseblief?”
Hy staan agter my in die breekwarewinkel. Ek kom koop opskepbakke. Wik en weeg tussen twee verskillende wittes. Iemand sal my moet help kies. Ek trek sy aandag. Seker al naby 40, skat ek. Mooi mannetjie. Sagte bruin oë en ’n kuif wat astrant regop gejel is. Lagplooie om sy mond. Wat dink jy? vra ek en trek die grootste bak nader, moet ek hierdie een koop? “Ja,” sê hy met ’n laggie, “dis baie mooi.” En toe: “My naam is Willem Junior.” Sy hart is oop. Sy tong is traag. Hy het downsindroom. Die onverwagte stukkie saamwees met hom in die winkel gaan daarna ewe onverwags saam met my huis toe, leef nou in my kombuiskas, in die groot, wit opskepbak met die glasdeksel so deursigtig soos die kindman se opregtheid. Ek sal die kos wat ek daarin voorsit altyd met toewyding en liefde maak. Ter gedagtenis.
Snaaks dat so ’n terloopse aanraking met ’n naaste soms so by ’n mens kan bly. Dat so ’n amper-het-dit-nie-gebeur-nie-kennismaking so vormend, so verrykend kan wees. Dat iets so rakelings so diep kan slaan.
Geduldig, gedienstig ... se voet!
GEDULDIG, GEDIENSTIG ... SE VOET!
Ek staan en hop, hop, hop so op my hakke van haastigheid. Dit is hier by etenstyd rond op ’n Vrydag en ek moes net gou by die bank inhol om ’n dokument te kry. Maar van gou kan ek gerus vergeet. Die tou by navrae kronkel eindeloos deur die doolhof afsperrings en hy staan botdoodstil. Van die nege toonbanke is ook net vier beman, so hier gaan ons nog baie lank baie botstil staan. Hop, hop, hop. Makeer die pas. Ongeduldig!
“Die osse stap aan deur die stowwe,” sê sy skielik met ’n groot smile terwyl sy haar heeltemal omdraai na my toe. “Geduldig, gedienstig, gedwee,” lag ek terug. Haar hare is rooi gekleur. Haar gesig ’n uitnodiging. “Ek het op Graaff-Reinet grootgeword,” kondig sy aan nog voordat ek vra.
“Ons kan mos nie net hier staan
