style="font-size:15px;"> “Dit weet ek nou nie, kind. Miskien kan hy al daarmee saamleef. Ek sal ook nie weet nie, want … Hy is ’n stil soort mens.”
“Dis hulle wat die langste treur,” sê Maryn met soveel beslistheid dat Peet vinnig en ondersoekend na haar kyk, maar sy glimlag net half verleë en raak besig met die leë borde en lepels, stapel dit in ’n netjiese torinkie voor haar op. Toe sê sy: “As julle nou almal klaar is, kan ek en Els gaan koffie maak …”
“Nie voordat almal my motor kom bewonder het nie,” sê Peet met ’n halwe laggie en staan op. Uit die hoek van sy oog sien hy hoe die ou man se gesig sommer straal.
“A ja a,” sê hy dan ook, “en jy moet darem vir Maryn vir ’n ritjie om die dam vat vanaand voordat julle gaan slaap!”
“Goeie voorstel,” sê Peet, en slaan ’n arm om Maryn se middel. “Kom dan nou!”
Onder laggende bespiegelinge oor die voorkoms van die nuwe motor stap almal uit op die verligte stoep en af met ’n sementpaadjie wat na die motorhuis lei. Oom Frederik loop voor, en Peet kan aan die aits! in sy stappie sien hoe hy hom verlustig by die vooruitsig om uiteindelik aan Peet ’n spogwa te kan gee. Toe hy die deure oopsluit en die lig aanskakel, staan hy met swier terug sodat die jong mense kan inkom. Peet steek in sy spore vas en druk Maryn met een arm styf teen hom aan.
“Dis … net wat ek wou gehad het,” sê hy met moeite, want sy keel trek toe. Op die vaal motorhuisvloer staan sy droomwa – ’n glimmende donkerblou BMW.
Toe los hy Maryn en stap nader om die deur oop te sluit en in te klim. Hy skakel die motor aan en dit vibreer liggies onder hom soos die flank van ’n resiesperd. Hy streel met die punte van sy vingers oor die stuurwiel.
“Wil oom Frederik nie heel eerste saam met my ry nie?” vra hy aan die ou man wat met een hand op die kajuitdak afgebuk by hom staan.
“Nee,” lag hy, “nee, Peetman, dis Maryn se voorreg!”
Daarop staan hy terug en Peet leun oor om die deur vir Maryn oop te maak, en sy klim in. Peet skakel die ligte aan en trek weg. Hy ry stadig, half onseker asof hy maar pas begin bestuur het. Maar dis omdat net ’n deel van hom swig voor ’n blydskap waarvan hy eers net kon droom. Die ander deel is verstikkend bang.
Hy neem die pad wat reg rondom die groot dam loop en weer terug na die huis lei. Dis ’n pad wat gemaak is vir stadig ry en kyk – na die dam, na die voëls wat hul woonplek daar maak, na die wiegende groen van die wilgers. Maar nou is dit donker en die ligte vang net hier en daar die blink kabbeling van die watervlak.
Vasgevang in hierdie spleet in sy gemoed, kan Peet hom net nie oorgee aan die lekker van ’n veelbegeerde ding nie. Maryn sien dit, soos wat sy nog heelaand sy gedagtes sien, asof dit vir haar geteken word. Want sedert die dag toe klein Peet – maar ’n paar jaar ouer as sy – hartverskeurend oor die verlies van sy ouerhuis onder hierdie selfde wilgers gehuil het, en sy hom hier kom kry het, het sy geweet wat in sy kop omgaan. Die jare saam in dieselfde huis, dieselfde skool, dieselfde universiteit, het ’n band gesmee wat hulle ten nouste aan mekaar bind. En ’n mens kan nie lank saam met iemand soos Peet leef sonder om hom iewers binne-in jou te voel vasgroei nie.
“Ek het geen deel hieraan gehad nie, Peet,” sê sy eindelik toe die stilte dik word in die nuwe motor.
Hy hou stil, lomp en sommerso in die middel van die pad.
“Ek hoop nie so nie,” antwoord hy, en sy stem tril soos ’n wyser tussen verwyt en beskuldiging, en slaan vas op bitterheid.
“Peet!” adem Maryn. Toe strek sy ’n hand uit na die dakliggie in die kajuit en sit dit aan. “Kyk na my …”
Hy doen dit, maar sy gesig bly koud en sy byna swart oë ver en onleesbaar agter die dik lense.
“Ag Peet,” smeek sy, “jy ken mos vir Pappie! Dis al wat vir hom in die lewe lekker is – om óns te bederf. En hy weet mos jou sin vir waardes is reg!”
“Dis juis die ding, Maryn! Dis my basiese sin vir waardes wat nou hier in die gedrang kom. Ek wil nie meer vat nie, Maryn, ek wil gee! En ek kán dit nie doen solank jou pa my geringste wens vooruitloop nie. Ek is nie een van julle nie, Maryn. Ek is iemand wat my hande kom bak hou het en julle het dit nog altyd net gevul … Dit raak nou my eer!”
“Jy’s te fyngevoelig,” sê Maryn sag, plaas haar hande op sy skouers en leun vooroor sodat haar lippe teen syne is.
Hy kyk na die fyn gesiggie hier dig by hom, die wye diepblou van haar oë en die sensitiewe mond. ’n Mens kan tog vir haar nie kwáád wees nie. Meer nog – ’n mens kan háár nie die sondebok maak nie, al soek jy ook naarstig na een. Met een hand vee hy in ’n sagte gebaar die pikswart krulle van haar voorkop weg en vee vlugtig met sy mond oor hare. Toe sit hy terug.
“Jy ken my dalk te goed,” sê hy. “En jy het reg ook – ek is fyngevoelig, nee, ek is hipersensitief.”
“Ja, jy is. Ag Peet, waarom laat jy Pa nie maar sy gang gaan nie? Laat hom toe om jou te bederf – dit verskaf hom soveel plesier, en dis sy manier om aan jou te toon wat hy vir jou voel.”
“Ja, Maryn,” sug Peet langs haar, “ja, maar ek skaam my … Ek begin al hoe meer besef dat selfrespek geen prys het nie.”
’n Ysigheid vliet deur Maryn se gemoed, sodat sy vinnig op haar mooi sagte manier sê: “Peet, wat gaan van óns word as jy aanhou om só te dink?”
Sy mond gaan ontredderd oop. Sy kom so na aan die kern, so naby … As hulle dit nou oopvlek, kan hulle dit dalk regmaak. Maar dan sal sy moet weet dat hy nie weer iéts van haar pa gaan aanneem voordat hy stewig op eie bene kan staan nie. Dit sal beteken dat hy hier en nou die BMW gaan teruggee, kom wat wil. Hy kyk na haar fyn vingers wat op haar skoot in die voue van die wit rokkie gevou lê, die slanke arms soos dié van ’n klassieke danseres, die grasieuse nek en klein kop met die welige blink krulle – maar dis haar oë wat hom vang: diep en troebel omdat sy nie verstaan nie. En hy weet sy momentele verset was net bravade, en daarby bravade wat hy hard moes stook. Hy het eenvoudig nie die morele moed om een klippie weg te vat van al die ander wat hy al opgestapel het, en ’n storting te veroorsaak nie.
“Kom ons ry,” sê hy net, en skakel die motor aan.
’n Opgewonde driestuks wag hulle in op die verligte voorstoep.
“Was dit lekker?” wil oom Frederik kinderlik weet toe hulle uitklim.
“Hy loop asof hy vlerkies het,” sê Peet met ’n glimlag. “Toe, nou is dit julle beurt. Eugene, neem jy hulle vir ’n ritjie!”
Eugene neem die sleutel gretig by hom en hulle maak so. Peet en Maryn gaan solank kombuis toe om koffie te maak. Toe sy klaar die ketel aangeskakel het, trek hy haar opeens in sy arms, druk haar kop, wat skaars by sy skouers kom, teen hom vas. Sy vly haar sonder voorbehoud soos ’n kind teen hom aan.
“Skuus, hoor,” fluister hy in haar geurige hare. “Ek was sommer onplesierig daar in die motor. Jy moenie dink ek is …”
Maar sy druk haar hand vinnig oor sy mond.
“Jy weet mos ek dink nooit nie,” spot sy, en lig haar kop na hom.
Maar hy kyk af na haar sonder die spoor van ’n lag, buig net sy kop en soen haar innig, hou haar vas asof hy haar wil troos.
Toe
