style="font-size:15px;"> Die draak herhaal haar vraag: “Lizanne, het jy of het jy nie op daardie motorfiets gery nie?”
“Nee-ee,” sê ek met ’n onskuldige stem. Wel, nie alleen nie, voeg ek in my gedagtes by. Ek meen, “gery” beteken tog soos in self ry en nie agterop gelift word nie, sy moet haar woorde beter kies.
Ma se lippe word twee strepe. “Ek het jou nie grootgemaak om te lieg nie.” Haar stemtoon verander, word prekerig. “As jou pa moet weet wat agter sy rug in hierdie huis aangaan, slaap hy nie weer een enkele nag nie.”
Ek rol my oë. As Pa moet weet! Ma is ’n mooi een om te praat. “Ma-ha,” stribbel ek teë, “ek is amper sestien, ek’s nie meer ’n baba nie. Al my pelle mag motorfiets ry! Party het scooters,” sê ek met nadruk op die belangrike woord, want dis ’n ou gevegspunt tussen ons, “waarmee hulle skool toe ry, dan hoef hulle ma’s hulle nie orals te neem nie, hulle ry sommer self.”
Sy spring dadelik op haar goeie-ouerskap-perdjie. “As ander ouers bereid is om hulle kinders in die vuur te gooi het ek vrede daarmee, maar ek sal dit nie toelaat nie, wat meer is, jy moet sestien wees en selfs dan sal ek nie . . .”
Ek gee haar nie kans om die sin te voltooi nie, ek ken die ou storie uit my kop. “Ryno ry verskriklik versigtig,” smeek ek. “Hy het nog nooit eens geval nie en hy’t twee valhelms en ’n lift-lisensie en hy kan al motor bestuur.”
“Ryno?” Haar stem klink skielik anders. “Wie is – Ryno – miskien?” Sy spoeg die naam uit asof daar gif aan is. “Waar kom hy ewe skielik vandaan? Ek dag dis Gerhard daar voor by jou in die straat.”
Gerhard? Eeeeew! Gerhard is net so verlede week, maar hoe sê ek dit vir haar, sy dink die son skyn uit hom uit. Die beste is om nie eens te probeer nie en die hele Gerhard Greeff-onderwerp net te ignoreer.
Pront sê ek: “Ryno se van is Thiart, hy is agtien en in matriek. Ek ken hom nog nie lank nie, maar hy is baie gaaf, jy sal van hom hou.” As jy hom ’n kans sal gee, voeg ek by in my gedagtes.
“Ryno – Thiart –” herhaal sy, asof dit die naam van ’n berugte reeksmoordenaar is. “Ek sien.”
Ek vra nie wat sy sien nie. Ek wil in my kamer kom en die wind in my gesig onthou, die gevoel van my arms om Ryno se lyf, die vibrasie van die enjin en die krag wanneer Ryno oopmaak en ons vorentoe skiet. Ek wil droom van die toweragtigste aand van my lewe – wat nou vinnig besig is om sy glans te verloor. Maar Ma bly stáán en daar is géén verbykomplek nie.
“Wat van Gerhard?” vra sy kil.
Ek frons. “Wat van Gerhard?”
“Ek dag julle gaan uit.”
“Ma-ha, al lank nie meer nie! Al minstens . . .” ek loer na my selfoon, “vyf uur en sewentien . . . wat práát ek? . . . al vyf uur, agtien minute en sewe-en-dertig sekondes nie.” Weer mik ek na die deur, maar sy roer nie. “Mag ek nie inkom nie? Moet ek die hele nag op die stoep bly staan soos ’n misdadiger? Dis koud, ek wil gaan slaap.”
Slaap is die één triek wat altyd werk met Ma. Sy tree opsy en ek druk verby haar terwyl ek my seëninge tel dat ek binne en op pad kamer toe is. Maar ek het my ou seëninkie glads te gou getel.
“Ons het nog nie klaar gepraat nie.”
Praat. Ja, dis wat ons altyd doen. Ek en Ma kon nog nooit soos twee redelike mense net oor iets gesels nie. Van my maats het hierdie ongelooflike laatnaggesprekke met hulle ma’s. Hulle gesels oor alles: hoe om te soen, en veral, hoe om nié te soen nie – waarom ’n ou wat gister nog hot was vir jou ewe skielik niks met jou te doen wil hê nie – en hoe om “nee” te sê sonder om soos ’n koek te klink. Dis net so cool.
Maar nie ek en Ma nie. Ons gepraat eindig altyd in ’n fight. Oukei, ek is seker nie onskuldig nie, maar die ding is ek kon nog nooit uitwerk hoe om met die draak te praat sonder dat dit ’n stryery afgee nie.
Maar laat ek weer probeer. Met ’n baie kalm, baie redelike stem sê ek: “Kan ons nie môre verder praat nie, Ma? Wat wil jy tog weet wat so belangrik is?”
Ek moes haar nie die gaping gegee het nie, want sy stuur ’n reeks onmoontlike vrae op my af: “Wanneer het julle uitgemaak? Is dit nie bietjie vinnig nie? Het jy mooi daaroor gedink? Wat het tussen julle gebeur? En nou’t jy sommer iemand anders? Hierdie . . . Ryno. Dit klink oorhaastig. Mens moet tog afkoel en seker maak van sake voor jy sommer iemand anders kry.”
Gebelg swaai ek om, al my goeie voornemens soos in instantly gone. “En wat het dit alles met Ma uit te waai? Dis darem seker my sake, ek is darem seker geregtig op ’n bietjie privaatheid . . .”
“Maar Gerhard is ’n óúlike seun,” val sy my in die rede. “Hy is kunstig en . . . en . . . fluks en bedagsaam en hoflik. Ek is seker dis meer as wat ’n mens van daardie Ryno kan sê. Kom nie eens in om my te groet nie, so anders as Gerhard.”
Ek moet hard op my tande byt om nie te skree nie. Ek meen, wat is haar case? “Ma? Mens sou sê jý vry na Gerhard soos jy aangaan,” kap ek terug. “Hy’s glad nie so wonderlik soos jy dink nie, hy – hy’s ’n pyn, ’n vieslike, vet” – amper
sê ek vryerige – “pyn! Dís hoekom ek met hom uitgemaak het, as Ma dan moet weet.”
“Maar julle lyk so mooi bymekaar, dis of julle vir mekaar gemaak is, al my vriendinne sê so,” borduur sy. “En hy’s so kreatief, so goed met die kwas en maak sulke besondere kleurkeuses.”
Nou het die draak haarself lekker weggegee. “Dis dan waaroor dit alles gaan,” sê ek skril, “oor die verwery van die kombuiskassies. Glad nie oor ons twee kamma so goed bymekaar pas nie – ek moes dit geweet het. Wel . . . Ma kan maar ophou om Gerhard aan my te verkoop, dis uit tussen ons. En in elk geval,” my stem word al skriller, “hoekom dwing jy net vir my? Wat van Dion? Hoekom dwing niemand hom ooit nie? Maar hy’s mos die witbroodjie, hy mag mos lê en vrot in sy kamer.”
Bewend van woede marsjeer ek weg sodat die vloerplanke met elke tree uitdagend onder my voete kraak. Die draakstem volg my. Die toon het verander, dis koud en redelik, baie, baie redelik. Dít is hoe Ma klink wanneer sy op haar onredelikste is.
“So eenvoudig is dit nie,” sê sy, so ysig dat ek outomaties stadiger stap terwyl ek gespanne op die volgende sin wag. “Gerhard moet klaarmaak waarmee hy begin het. Hy kan nie dinge halfklaar los nie, die lewe werk nie so nie.”
Weer gaan ek staan. Weer swaai ek om. “Ma! Waar val jy uit?” Ek is amper te verbaas om geskok te wees. “Gerhard het dit as ’n guns gedoen! Jy kan hom nie dwing om die kaste te kom klaarmaak nie, jy betaal hom nie eens nie, hy doen dit verniet!”
Met finaliteit sê ek: “Nag, Ma.” Terselfdertyd draai ek op my hak. Van hierdie belaglike gesprek is ek dik, laat ek loop voor ek ontplof.
Ma se woorde volg my: “Jy moet opmaak met hom.”
Ek steek vas. “Wat?”
“Jy moet opmaak met Gerhard.”
Ek moet verkeerd gehoor het. “Opmaak? Vir wat?”
“Sodat hy die kassies kan klaarmaak.”
Ek swaai om. Herhaal baie stadig: “Ma wil hê ek moet met Gerhard Greeff opmaak sodat hy die kombuiskassies sal kom klaar verf?”
