papier, en dis ’n klein kern, ’n pit,
wat dan fomenteer, bruis en skuim
met die taal rondom, totdat daar –
dit verstom jou – ’n gedig vorm
en jou papier versier.
In die diep nag
In die diep nag wanneer die wêreld rondom slaap,
word ’n digter soms wakker, oorval deur woorde,
opgeraap tot die hemel van sy taal. Ánder hoor
dit nie, maar dan sing vir hom ’n nagtegaal
en aanskou hy, met verwonderde gelaat, prag en praal
soos van ’n Taj Mahal. Krag vaar sy skryfhand in,
sy hele wese ’n ervaring van kleure en klanke
in hul vele nuanses. Poorte van die lug gaan oop,
hy sien gesigte, is ’n slaapwandelaar en, verstom,
in die oggend, sien hy die woorde wat gekom het
– van wáár? – op die papier neffens sy bed.
Nihil ex Nihilo
Ons is altyd geleer: Nihil ex Nihilo – niks
kom voort uit niks. Is dit ’n oordeel
té haastig en gou, wat nie rekening hou
nie met die poësie? Want poësie
ontvou asof van nêrens af, is skielik
daar op jou papier, en hoe verklaar jy dit?
Mense sê my: Tog nie, jy het sóveel al
ervaar, en die nuwe woorde kom uit
daardie bron. Dan besef jy: die Nihil
– die Niks – is daardie ondergrondse
wateraar van die siel.
K – w
Daar’s ’n skoonheid omtrent elke
woord en letter van jou taal. In Afrikaans
is daar vir my iets besonder aantrekliks
omtrent die sáámlees en sáámhoor van die
letters “k” en “w”: klawerjas, kwesbaar,
kwessie, verkwansel, kwik, kwinkeleer,
kweper, kwintessens, kwajong, kwartel,
kwinkslag, karwats, kwas, kwêvoël, kwetter,
kwansuis, kwyn, lukwart, kriewel, kwelgees,
kwesel, kwatryn …
Watter wonderlike werklikheid is taal tog.
Moerdyk – Van Wouw
Ek word weer en weer gevra
hoe ’n gedig ontstaan.
Ek het verskeie beelde al van dié
gebeurtenis probeer gee – hier’s
nog een: om iets te teken, dan te
bou. Iets soos
Gerard Moerdyk se werk, elke
lang uur, lyn vir lyn, streep vir
streep, dan toesig oor die
bouwerk, soos dit steen vir steen
tot stand kom, muur vir muur,
en uiteindelik ’n struktuur is soos
die majestueuse een op die heuwel
bokant Pretoria.
Ook soos Anton van Wouw
se skepping van die beeld in
Bloemfontein van kinders en vrou –
hamer- en beitelslae, hou vir hou,
hartseer, woedend, maar ook
vreugdevol, totdat uiteindelik die
werk daar ís en ’n vaste ruimte vul:
onthul.
My woorde kom weer
Ek was lank stil, maar nou,
waarlik, kom die woorde weer.
Skoorvoetend eers, dan met langer
hale. Ek het té lank gehiberneer.
Dit was kompleet soos in
’n Pwasa-tyd, maar nou, gereinig,
is ek daaruit, en opgewonde soos ’n kind
vind ek skielik ek skryf weer my sélf
úit op papier – watter plesier. Kyk,
die magie van my hand het nie
verval nie. Ek sien ’n heelal opegaan
en helder lig stil-stil om my
uitstraal:
Het daghet,
Het daghet
overal.
Ek hoor ’n stem wat my vra: Adam,
wat het van jou Kaaps geword? Hierdie
nuwe verse klink só anders. Ek dink ná,
antwoord dan: My Kaaps is goeie geskiedenis –
die stemme, soos ek dit verbeeld het, van die
stemloses. Maar daar kom ’n keer wanneer
’n digter ook aan sy eie belang sal dink,
homself as individu op die verhoog moet
bring. Daar’s immers werklikhede, van die
digkuns onder meer, ewe dringend tog
as
