wil hê ek moet dadelik teruggaan. Maar dit kan ek nie doen nie. Waar gaan ek nou ’n pos kry? En buitendien sal dit lyk asof ek weghardloop.”
Woordeloos juig oom Gawie haar toe. Bertus Kruger is sommer ’n verstokte oujongkêrel, al kan hy nie veel ouer as dertig wees nie. Hy het ’n liefdesteleurstelling gehad wat maak dat hy niks en niemand vertrou nie. Hy is suur en vol draadwerk. Die arme seuns het ’n bietjie pret en vrolikheid nodig.
“Oom, kom wys vir my hoe lyk die koshuis. Dan dink ons solank ’n plan uit.”
“Nou toe, kom, juffroutjie.”
“My naam is Annie, oom.”
“Ek sal graag vir jou juffrou Annie sê, maar dan moet jy vir my oom Gawie sê.”
Soos twee samesweerders stap oom Gawie met haar na die punt van die U-vormige gebou.
“Sien, kindjie, die gebou lyk soos ’n U. Hier waar jy nou ingekom het, is die opening. Albei kante lyk dieselfde. Daar is alkant vier kamers elk met vier beddens daarin.”
Hulle begin sommer by die kant naaste aan hulle en
Annie loer nuuskierig by die eerste kamer in. Dit lyk maar soos ’n gewone koshuiskamer met hoë beddens en bedkassies met hangplek vir die seuns se klere. Langs die slaapkamers is die badkamereenheid. Dit bestaan uit drie storte, een bad, ses wasbakke en ’n paar toilette. Aan die ander kant van die badkamer is nog ’n vertrek. Dis die slaapkamer wat meneer Fourie en die hoofseun gedeel het. Dis ’n mooi, ruim vertrek met twee beddens, asook twee lessenaars en twee gemakstoele en ’n koffietafel daarin.
“Hier maak die gebou nou sy draai. Langs hierdie kamer is die kombuis en langs dit is die eetkamer.” Oom Gawie geniet dit tog te baie om toergids te speel. “Die ander kant van die gebou lyk presies dieselfde. Die onderwyser se kamer aan daardie kant is nou meneer Fourie se nuwe kamer. Dis ook ruim, en dit het ’n buitedeur wat aan die ander kant uitgaan. Meneer Fourie het altyd gekla dat hierdie kamer te na aan die kombuis is. Hy sê die werksmense raas soggens wanneer hulle kom ontbyt maak.” Annie byt op haar lip. Dis seker meer privaat as die kamer ’n deur aan die ander kant ook het; dan hoef jy nie altyd deur die binnehof in te kom nie. Sy staan ’n oomblik lank besluiteloos. “Hoeveel seuns is hier, oom?”
“Vanjaar sal hier dertig wees, kindjie.”
“Hier is twee en dertig beddens, nè, oom?”
“Ja, kind, hoekom?” Oom Gawie frons.
“Wel, die hoofseun moet dan saam met die onderhoofseun in ’n kamer gaan. Ek dink in elk geval hy sal dit meer geniet. Dis seker aaklig om ’n kamer met ’n onderwyser te deel.”
Oom Gawie lag saggies.
“Ja, Kobus hou ook niks daarvan nie. Meneer Kruger voel egter dat die hoofseun nie saam met die ander seuns in ’n kamer moet slaap nie, want dan sal hy nie gesag oor hulle kan uitoefen nie.”
Annie keer die sarkastiese aanmerking op die punt van haar tong.
“Wel, ek is nou baie jammer vir meneer Kruger, maar die hoofseun kan ook nie by my slaap nie, want dan sal ek weer geen gesag kan uitoefen nie!”
Oom Gawie gooi sy kop agteroor en lag skaterend, om dan sy hand vinnig voor sy mond te druk.
“Hoor nou net hoe luidrugtig kan ek raak! En ek is ’n ou man!”
“Sal oom my asseblief help om my goedjies hier in te dra? Ek sal so bly wees.”
“Juffrou Annie, onthou net ek doen dit op jou instruksies.”
“Ja, oom.” Haar gesiggie is doodonskuldig, maar oom Gawie kan die duiweltjies in die groot, bruin oë sien dans.
“Wanneer kom die seuns dan, oom?”
“So namiddag se kant. Hulle kom maar so laat moontlik. Hulle is nooit haastig om hier te kom nie.”
Annie kyk hom vraend en ongelowig aan.
“Ag, hulle werk hard hier en . . . ’n kind is mos maar nie lief vir skool en veral vir ’n koshuis nie.”
“Haai, oom, dis dan die mooiste en rustigste plek wat ek nog ooit gesien het. Die kinders behoort gretig te wees om hiernatoe te kom. Ons was dan altyd behoorlik haastig om weer by die koshuis te kom ná so ’n lang vakansie. Daar was so baie om oor te gesels en te vertel!”
Oom Gawie sug net en stap voor haar uit. Hy tel die groot tas op sonder om verder kommentaar te lewer. Annie tel die twee kleiner tassies op en rek haar treë agter oom Gawie aan. Hy sit die tasse in die middel van die kamer neer. “Juffrou moet maar sê as daar nog iets is. Ek moet liewer nou gaan, netnou soek meneer Kruger my. Hy sal seker nou-nou kom kyk of ek al die struike klaar gesnoei het.”
Annie maak haar mond oop om iets te sê, maar bedink haar net betyds en klap dit vinnig toe.
By die deur draai oom Gawie om en aan die frons op sy voorkop kan Annie sien dat iets hom hinder.
“Juffrou Annie, watter badkamer gaan jy gebruik?”
“Dit, oom Gawie, was die twispunt vanoggend tussen meneer Kruger en meneer Lindtveld. Ek sal maar self iets moet prakseer. Ek dink nie meneer Kruger gaan sy vinger verroer om my te help nie.”
Sy stap saam met oom Gawie by die deur uit en saam gaan staan hulle in die badkamereenheid se deur. Hand in die sy bekyk sy die spulletjie. “Hier is twee ingange na hierdie eenheid toe, oom Gawie. As hulle dit net hier afskort, sommer met houtplanke of iets, dan kan ek hierdie ingang gebruik en die seuns die ander een. Dan is die badkamer en die een toilet aan hierdie kant mooi afsonderlik. Die seuns gebruik seker nooit die badkamer nie. Soos ek seuns ken, sal hulle net die storte gebruik.”
Annie loer onderlangs na oom Gawie en wag vir wat gaan kom. Haar pa en Kosie, haar een broer, sê altyd: “Alles lyk so maklik wanneer Annie begin werk uitdeel.”
“Al wat ons nodig het, oom Gawie, is ’n paar planke. Dit gaan nie vreeslik moeilik wees nie.”
“Hm!” Oom Gawie bekyk die spul op en af en meet dit dan met lang treë af.
“Ja-nee, wat! Dit kan maklik gedoen word. Dis net . . .”
Annie se gesiggie breek oop in ’n breë glimlag.
“Ai! Baie dankie, oom.”
“Wag! Wag, meisiekind! Ek het niks te sê hier nie. Ek is maar net die nutsman. Ek hou net alles in stand en kry my opdragte by meneer Kruger.”
“Net solank ek weet oom Gawie kan dit doen sonder dat ons eers toestemming van die president moet kry.”
Oom Gawie lag saggies.
“Ons sal in elk geval toestemming van meneer Kruger moet kry. Ek sal hom sommer nou gaan vra en dit dan gou kom doen voordat die seuns hier aankom.”
“Dankie, oom!”Annie glimlag breed en oom Gawie het lus en druk haar styf teen hom vas. Sy lyk nou net soos Estertjie, sy enigste kind. Waaroor die kind nou ook met ’n Duitser moes gaan staan en trou het en nou so ver van hom af is, weet hy nie.
Oom
