“Wat ith oom the naam?”
“Selons … Selons Cloete.” Hy sê dit so snaaks met sy pap mond dat dit selfs vir Betsie ’n rukkie neem om te verstaan.
Vir Lettie klink dit soos Slons, en sy dink dit pas uitstekend by die verslonste ou man. “Oom Slons! Dit pas nogal by oom.”
Pollie pomp haar hard in die sy. “Skaam vir jou, Let.”
“Maar die oom sê dan sy naam is Slons.”
Betsie maak geamuseer keel skoon. “Die oom se naam is Selons, Lettie.”
“Oom Thlonthie. Dit ith ’n mooi naam! Ek hou van oom.”
Betsie kan die knop in haar keel nie weggesluk kry toe sy na die ou man se gesig kyk nie. Hy knip-knip sy oë en kyk dan met soveel verwondering na Martie dat dit aan heiligheid grens.
Martie steek haar handjie uit en vryf liggies oor die ou man se stoppelbaard. Sy lag verspot en gril kielierig.
“Gaan oom Thlonthie nou by onth bly, Nannie?”
Betsie kyk magteloos van Martie na oom Selons. “Oom, kom ons gaan maak vir oom koffie, dan gesels ons. Sien … daar is ’n paar dingetjies wat ons vir oom sal moet vertel.”
Onwillig om die betowering te verbreek wat die pragtige meisietjie oor hom uitoefen, staan hy stadig op.
Betsie wag vir hom terwyl sy solank opdragte uitdeel. “Ria, gaan sit solank vir ons koffiewater op.”
Ria draf vooruit en die ander, met oom Selons tussen hulle, stap na die hut toe.
In sprakelose verwondering gaan staan oom Selons voor die hut. Alles is kraakskoon en die bedding met blomme wat hulle geplant het, is netjies en nog klam van die water soos hulle dit netnou natgegooi het. Hier en daar steek al die eerste punte van fyn groen blaartjies bokant die grond uit.
Binnekant die hut kan die ou man sy verbasing net nie langer vir homself hou nie. “Bly, bly julle dan hier?”
“Oom sien …” Lettie stoot die stoel onder die ou man in sodat hy net daarop kan neersak. Sy verander haar sin. “Weet oom wie se plaas dit hierdie is?”
“Weet? Weet, sal ek weet, ja. Dit is ou Trottel se plaas. Ek kom juis vir hom prospekteer.”
Pollie skaterlag al weer en Lettie moet haar vinnig onder die tafel skop.
Uit sy eienaardige manier van praat lei hulle af dat meneer Von Throtha hom gehuur het om hier in die berg te kom prospekteer. Volgens die vorige prospekteerders was hier op die plaas nie juis iets van noemenswaardige belang nie. Hy wil egter net doodseker maak.
“Wanneer het oom vir meneer Von Throtha laas gesien?” “Nee, onthou, kan ek nou nie presies onthou nie. Maand … twee maande. Ek was nog besig met ander werk en het gekom toe ek klaar was.”
Betsie sien met hoeveel eerbied en teerheid die verwaarloosde ou mens na Martie kyk, wat stil-stil nader aan hom skuif. Hul enigste redding gaan wees om op sy gevoel te speel.
Betsie vertel hul hele storie vir oom Selons en sy maak dit so tragies en hartseer dat selfs Lettie en Pollie ongemerk ’n traan probeer afvee. Hulle het nie geweet dit is so erg nie!
Ou Selons snuif hard en vee oor sy neus en oë met sy vuil hempsmou.
“Oom sien … as oom ons nou hier uitjaag, dan weet ons regtig nie waarheen om te gaan nie. Hulle sal die kleingoed in ’n weeshuis sit en ek sal moet gaan werk.”
“Oom Thlonthie thal nie vir onth hier uitjaag nie, nè, oom? Oom kan op my bedjie thlaap. Ek thal by Nannie thlaap.”
’n Vuil, verrimpelde hand met gebarste naels word stadig uitgesteek en rus ’n oomblik met diep ontsag op Martie se donkerbruin haartjies.
“Weggaan, hoef julle nie weg te gaan nie. Nee, ou Selons slaap sommer in die veld. Slaap, slaap hy op enige plek.”
“Oom Selons, maar oom … oom sal nie vir die ander mense sê dat ons hier is nie? Sien … ons wil net omtrent ’n jaar lank hier wegkruip totdat Nannie … dit is nou sy, Betsie, een en twintig is. Dan sal hulle haar toelaat om vir ons te sorg.”
Lettie kom staan ook styf teenaan Pollie, wat nou die spreekbuis is, en in hul angstigheid beweeg hulle nader en nader aan hom.
Ou Selons wens hy kan hulle almal styf teen hom vasdruk en vertroos. Hulle wag so ernstig op ’n antwoord.
“Praat, sal ek nie praat nie. As ou Selons sy lippe toegemaak het, dan kry ’n bottel brandewyn dit nie eens oop nie.”
“Ai, oom, baie dankie. Kan ons dus maar aanbly?” Betsie se stem is nou net so opgewonde soos die kinders s’n.
“Bly, kan julle bly! Julle was mos eerste hier.”
“Oom! Oom moet tog nie iets voor meneer Von Throtha sê nie. Onthou, hy is die een wat na ons soek.”
“Ek prospekteer! Gesels, gesels ek nie!”
Ria stoot die beker koffie oor na oom Selons toe en Betsie haal suinig van hul laaste beskuit uit. Ná die derde beker koffie ken hy hul hele geskiedenis. Hy weet ook dat dit Martie se blomtuin is hier voor die hut en dat hulle ’n groentetuin by die fontein het.
“Ons moet dan seker vir oom ’n kampplek gaan soek, oom Selons.” Betsie loer bekommerd na die arme ou donkie met sy dun beentjies wat so geduldig met sy vrag op sy rug staan.
“Ja! Afpak, sal ons seker vir ou Samuel moet afpak. Maar ek weet net waar om te gaan kampeer. Bekommerd, hoef julle nie oor my bekommerd te wees nie.”
Hulle tros al agter ou Selons, oftewel oom Slons, aan.
Betsie besef met ’n teer glimlag dat hy dié naam gekry het om te hou. In haar gedagtes kan sy ook sê soos wat hy sou gedoen het: Slons, sal ek Slons wees.
Hulle help hom afpak en maak onder ’n oorhangende rots skoon sodat hy daar kan slaap. Hy beskou die meisiekinders se bedrywigheid en lag lekker met sy tandelose mond.
“Bederf, gaan ek bederf hierdie keer. Dit is darem nie aldag dat ’n man so ’n geluk teëkom nie.”
“Oom Slonsie, het oom regtig gedink ons is spoke?” Lettie gaan staan met die tak waarmee sy onder die rots vee en leun geamuseer daarop.
Ria kom ook regop en lag skaterend. “Oom het darem groot geskrik, nè?”
“Geskrik, het ek geskrik, ja! Hoe moes ek nou weet julle is nie geeste nie? Eers sien ek net een so ’n groot witte met hare waar daar gesig moet wees.”
“Is dit toe vir my wat oom gesien het?” Betsie rol die klip met haar voet weg terwyl sy laggend deelneem aan die gesprek.
“Ja! Spook, spook dit toe! Ek dog my laaste dag het gekom.Die ou vader van die sendingkerk sê reeds altoos vir my: ‘Slons, jou siel sal nog reguit hel toe gaan. Gaan, sal hy gaan en jy sal hom nie gekeer kry nie!’”
“Ons het oom nooit gehoor aankom nie.”
