besluit koppig om dit nie te toon nie. “En dink jy nie dalk,” kap hy terug, “dat jy my afsprake met Emaline kan verongeluk nie? Wat moes sy nog altyd dink van my mense wat so naïef is? Vandat jy hier is, veral. Sy spot my reeds omdat ek jou moet oppas. Sy’s ’n gebore stadsmens, sy’s hier so tuis soos ’n vis in die water. Wat moet sy dink van ’n man wat ’n sussie het wat nie weet wat garnale, ’n saunabad en unisex klere is nie?”
Toe hy hom kom kry, het Madie se oë vol trane geskiet. Dis asof daar wolke voor die son ingeskuif het. Sou dit trane van woede wees, wonder hy, en word dit van hom verwag om haar te troos? Sy het nog nooit gehuil as hy haar terg nie. “Aag, jong, wat’s dit nou met jou?” probeer hy paai. Hy klop haar saggies teen die slouer soos ’n mens met ’n skreeuende kleintjie sal doen.
“Hou jou hande van my af,” roep sy boos en met die trane op die punt om vryelik te vloei. Hy put genoeë daaruit: Haar gesig sal rooi gehuil en haar grimering bederf wees as die vent kom.
“Maar, Madie …” Hy gryp rond na die ou vertroulikheid, die onskadelike pret, die vryelike omgang van vroeër, maar alles voel meteens anders. Hy haal sy skouers op. Hy het vanaand oorgekom om vinnig ’n bietjie lekker te ontspan, koffie te drink, te terg en te klets en dan weer ongehinderd sy gang te gaan en sy afspraak met Emaline na te kom. Hy pluk die deur oop.
“De Wet, ek … ek is jammer, ek wou jou nie wegjaag nie.”
“Toemaar, ek verstaan,” sê hy koud. “Jy voel jy behoort nou buig of bars al jou bande te verbreek. ’n Nuwe lewe, ’n nuwe toekoms, ’n kwasi-geleerde ou.”
Toe hy sy voet by die deur uit sit, deins hy byna agteruit. Die man op die kaal balkonstoep staan so roerloos en sy oë staar so stip deur die ondeurdringbare lense van die swartraambril dat hy soos ’n standbeeld lyk. Of ’n winkelpop, dink De Wet smalend.
Hy snap ineens die hele situasie. Wat Madie gevrees het, is besig om te gebeur. Deur sy teenwoordigheid, en meer nog deur sy laaste woorde, kan nie net hierdie afspraak nie, maar haar hele vriendskap met die vreemdeling skipbreuk ly. Hy kan nie anders as om ’n bietjie skadevreugde te ondervind nie.
Tog voel hy ook ’n prik van gewete en wonder wat hy kan doen om die saak te beredder. Hy wil nie werklik vir Madie ongelukkig maak nie, al besluit hy sommer met die eerste oogopslag dat hierdie vreemd formele vent nie by haar pas nie.
“Toemaar,” sê hy ongeërg vir die man wat steeds botstil staan asof hy voor ’n opstandige klas verkeer, “ek is net haar broer, meneer.” Hy skuur verby, skielik oorbewus van sy slenterdrag.
Toe hy weg is, stap Theo Lendorf nader aan Madie. Sy het haar vinnig onder beheer probeer kry, maar die spore van hartseer is nog onmiskenbaar daar.
“En dit?” eis hy. “Jou broer?” Hy kyk skerp na haar. “Meisies huil nie oor broers nie. Dis jou kastig aangenome broer, nè?”
Sy het hom wel in breë trekke oor haar verlede ingelig. “Ons is soos eie,” prewel sy. “En hy maak my so kwáád.”
“Wat is sy naam nou weer?” vra Theo.
“De Wet.”
“De Wet? Is dit sy van?” vra hy fronsend. “Jy het laas ’n ander van gesê.”
“Vermeulen. Sy van is Vermeulen. Sy ma was ’n nooi De Wet,” brei sy uit.
“En jy is De Koker. Help my reg as ek verkeerd is, maar hy is niks van jou nie.”
“Jy verstaan nie. Ek het wel verlangse familie, maar die Vermeulens is my gesin.” Hy laat haar voel soos ’n student wat verbrou het.
“Jy bedoel eintlik hulle het barmhartigheid aan jou betoon.”
Dat hy haar gevoelens van die afgelope tyd so goed opsom, verbaas haar. Theo is ’n besondere man, fyn van aanvoeling. Sy het toenemend besef dat die Vermeulens haar nooit self uitgenooi het om deel van hulle gesin te word nie. Sy het voor die begrafnis van haar ouers ontredderd aan tannie Mart gesê: “Ek wens ek kon liewers by julle bly.” Want haar ouers se familie het opgedaag en was besig om oor haar toekoms te kibbel. Sy het ook gewroeg omdat sy so ’n moeilike vroegtiener was. Haar ouers was nie van die geduldigste nie, het as twee ongelyke nature self heelwat struweling gehad, aangewakker deur ’n verwyterige tiener. Dis juis Mart wat, toe Madie dit huilend lug, getroos het: “Jy mag so voel. Dis oukei om nie oukei te voel nie.”
“Nou as jy by ons wil bly, kom dan,” het Mart Vermeulen bloot gesê, op haar effens afgetrokke manier. Sy is ’n deugsame vrou, maar nie vrygewig met emosies nie. Oom Lood is die uitgaande een, die geselser. Daar is mense wat dink Mart is onvriendelik. Madie het toe reeds die vorige nagte by hulle geslaap, in die dorpshuis waar Mart en die seuns weekstye vir skool gewoon het, en die kamertjie daar was lekker bekend, ’n skans teen die groot skok en verwarring en leed.
Mart en Lood het van aanneming gepraat en as alternatief pleegsorg, maar het ruiterlik verklaar dat hulle nie in die toelaag belangstel nie. Madie wou ook nie op die rand van hulle bestaan lewe as wetlike toevoegsel nie. Liewer net sorgsame vriendskap, het sy met vroeg gerypte insig gevoel. Daar is ooreengekom op volwasse toesig. Goedgekeurde voogskap, as ’t ware. Haar bloedfamilie is haar toegeneë, maar almal het kinders en was lugtig vir die verantwoordelikheid. Genadiglik was nie een van hulle oor geld begaan nie, of hulle het dit nie gewys nie. Lood het dus haar pa se polis en ander opbrengs uit die boedel vir haar belê, en daar moet reeds ’n aardige bedrag rente wees. Hulle wou nooit hê dat sy vir gewone behoeftes daarvan trek nie. Dalk koop sy vir haar ’n motor, een of ander tyd eiendom. Maar die tyd is nie vir enigiets ryp nie, dus wag sy nog.
“Goed,” gee Theo verstandig in, “dit klink aanvaarbaar. Maar moenie te gerus voel nie. Vir my lyk hy soos ’n regte wolf.”
Nou lag sy deur haar verwesenheid. “En hy,” verklaar sy, “het my op sy beurt kom waarsku teen die wolwe van die stad en afsprake met mans wat ek skaars ken.”
Hy glimlag toegeeflik saam. “Jy lyk mooi,” sê hy dan opreg. Met duidelike waardering bekyk hy haar, terwyl hy haar aan die boarms vashou. “Maar het jy iets vir jou kaal arms, as dit koel word?”
“Ek het,” bevestig sy dankbaar, skielik oorval deur dankbaarheid omdat ’n man soos hy hom aan ’n onervare meisie van onbepaalde herkoms steur. Hoe netjies en afgerond lyk hy in sy wit hemp en maroen das, die pak klere. En hoe geleerd, met die bril. Sy hare is netjies kort gesny met ’n wipperige kuif, anders as De Wet s’n wat ongetem in sy nek krul. Hy is van medium lengte, korter as De Wet, maar stewiger, met donkerder hare. Bruin oë.
“Ek het vir jou grondboontjies reggesit, ’n aptytwekkertjie voor ons vir ete vertrek. Maar De Wet het …” Sy wil grappig herhaal van die dieretuinaap, maar voel dislojaal en swyg liewer.
“… het hom nie aan eiendomsreg gesteur nie,” voltooi Theo. “Want hulle glo mos hulle besit jou. Is my afleiding korrek?” Dis duidelik dat hy ’n meningsvormer is, en gewoond om te ontleed.
“Die oom en tannie is gaaf,” kry sy uit. “Sit, Theo.” Sy beduie hom bank toe en neem self op ’n stoel plaas, versigtig om nie haar bene suggestief te kruis nie. Liewer nie langs hom sit … nie te veel te vinnig nie, maan sy haarself. Wat dit betref, is De Wet reg. Sy het nie baie lewensondervinding nie. Haar lewe by die Vermeulens was beskut, ook die twee jaar wat sy na skool op die dorp gewerk het. “Wat sal jy drink?”
Sy is benoud dat hy whisky of iets kan kies, maar hy glimlag ontwapenend: “Het jy boeretroos?” Hy klink nou soos ’n seuntjie, en ’n warm gloed
