vra Betsie wat hulle tegemoetkom. “Ons het al begin dink jy het verongeluk.”
“Die trein was byna twee uur laat en ons het oponthoud op die pad gehad. ’n Donkie het in die motor vasgehardloop.” Sy is bewus van die man wat langs haar staan en die herinnering aan alles wat gebeur het, aan die tyd wat hulle verkwis het deur tot by Welgenoeg te ry, laat ’n ligte kleur op haar wange uitslaan. Sy besef nou eers regtig hoe kinderagtig haar gedrag was. Saaklik vervolg sy: “Dis meneer Jim Muller, Betsie, en dit is my suster, meneer Muller.”
Susan, haar hare suiwer goud in die helder oggendson, aangetrek vir tennis in ’n kort wit broekie en moulose hempie wat haar mooi kurwes beklemtoon, kom na hulle toe aangestap. “En dit is Susan, my ander suster.”
Jim Muller groet die twee meisies beleef. Aletta sien die belangstelling in sy gesig en oë, en voel skielik oud en verlep langs haar twee jonger susters.
“Sal jy meneer Muller rondawel toe neem, Betsie?” sê sy. “Ons eet seker so oor ’n halfuur, meneer Muller.”
Die nuwe plaasbestuurder en Betsie stap saam na die rondawel langs die huis, net anderkant die blomtuin.
“Die man lyk nie onaardig nie,” sê Susan. “Op sosiale gebied seker nie ’n groot aanwins vir die dorp nie, maar ek glo nie jy sal moeilikheid met hom hê nie.”
“Ek sal dit liewer nie nou al waag om ’n mening uit te spreek nie,” sê Aletta lakoniek. “Ekskuus, ek wil gou vir oom Floors Buitendach gaan bel en vra of dit sy donkie is wat ek doodgery het.”
Dit wás oom Floors se donkie en hy was – soos sy verwag het – erg omgekrap.
“Jy het natuurlik soos gewoonlik te vinnig gery. Jy is vir almal ’n gevaar op die pad, Aletta,” raas hy ergerlik.
Sy vra om verskoning, maar wys hom daarop dat die donkie die gevaar op die pad was: dit is ’n bestiering dat net hulle motor beskadig is, dat sy en die nuwe plaasbestuurder nie verongeluk het nie.
Brom-brom aanvaar hy haar verskoning en met ’n gevoel van verligting sit Aletta die telefoon neer.
As dit nie vir die nuwe plaasbestuurder was nie, kón dit ’n lelike ongeluk gewees het!
Die middag is hulle na Welgenoeg. Hulle het Jim Muller beleefdheidshalwe genooi om saam te gaan en met die bure kennis te maak, maar hy het die uitnodiging bedank. Hy speel nie tennis nie en sal homself op die plaas besig hou. Aangesien hulle vir aandete ook genooi is, het Aletta vir die huishulp gesê om vir hom kos te maak, en toe hulle terugkom, was die rondawel reeds donker.
“’n Regte ou plaasjapie,” merk Susan op. “Saam met die hoenders in die bed.”
“Laat die man slaap,” sê Betsie vaak. “As ’n mens hard werk, soos ek ook, het jy jou rus nodig. Ek hou van Jim Muller. Ek is seker hy kom uit ’n goeie huis. Het jy opgelet watter mooi tafelmaniere hy het?”
“Dit kon ’n mens definitief nie van ons vorige bestuurder sê nie,” sê Susan. “Wel, dis nou nie meer lank nie, dan is ons ontslae van Tiervlei en die hele ou spul hier. Ek tel die dae!”
“Ek ook,” sê Aletta. Sy wonder soms of haar susters ’n benul het van wat sy alles opgeoffer het om hier by hulle op Tiervlei te kom bly. Nie net haar lekker pos en twaalf kosbare maande nie, maar ook haar vriende, haar belangstellings, die reg om haar eie lewe te lei. Onder haar mansvriende was daar ’n paar van wie sy baie gehou het, maar sy het alle kontak met hulle verloor en teen die tyd dat sy weer teruggaan stad toe, sal die meeste van hulle seker al verloof of getroud wees. Nie dat sy ’n martelaar is nie – inteendeel. Sy is bly sy kon die gesin help, en haar teenwoordigheid op die plaas het Susan ’n paar maande langer hier by hulle gehou, haar tyd gegee om te herstel van haar siekte en egskeiding.
Die volgende oggend, terwyl Susan en Betsie nog in die bed is, gesels sy met Jim Muller oor die boerdery en sy pligte.
Sy het net vir elkeen van die laatslapers ’n skinkbord met ontbyt kamer toe gestuur, toe hy in die eetkamer verskyn. Hy het ’n skoon kakiehemp en ’n kort kakiebroek aan en sy sien dat hy netjies geskeer is. Hy groet beleef en vra hoe laat hulle gewoonlik ontbyt eet.
“Net wanneer dit jou pas.”
“En die res van die gesin?”
“Wel, Sondae kry Susan en Betsie hul ontbyt in die bed. Betsie is in die koshuis op die dorp en kom net naweke huis toe. Susan werk ook op die dorp, maar sy kom gewoonlik saans huis toe.”
“Dan is jy bedags alleen hier op Tiervlei?”
“Die werksmense is hier, en ek het darem bure ook.”
“En as juffrou Susan saans op die dorp bly?”
Aletta haal haar skouers op. “Partymaal bly ek ook op die dorp – as dit my pas. Gewoonlik bly ek maar hier op die plaas. Maar ek het ’n rewolwer en ek is nie bang nie.” Sy sien die frons op sy gesig en vervolg: “’n Ouer vrou het ’n ruk lank by ons ingewoon. Sy het my die laaste twee maande gehelp om my stiefpa te verpleeg en ná sy dood het sy nog ’n rukkie by ons gebly. Maar haar dogter het siek geword en sy is toe weg om haar te gaan help.”
Mietjie bring die ontbyt en hulle begin eet. Jim Muller verneem na die werk wat gedoen moet word.
“Ons moet ploeg, maar ons kan nie ploeg voor dit gereën het nie,” sê Aletta. “En ek begin twyfel of ons in hierdie wêreld ooit weer reën sal kry.” Sy kyk na buite, na die bruin, verskroeide veld en kaal groenbruin rantjies en sê skouerophalend: “Oktobermaand – volgens ons digters die mooiste, mooiste maand, maar kyk hoe lyk dit daar buite.” Sy dink aan die jaar wat verby is, met al sy hartseer en teleurstellings, en dis of sy skielik tot ’n besluit kom: “Ek dink in elk geval ons moet vanjaar die ploeg en plantery maar los – al reën dit ook binnekort.”
’n Oomblik is dit stil in die kamer.
“Waarom dink jy so?” vra Jim Muller beleef.
“As ons Tiervlei gaan verkoop – soos ek van harte hoop – sien ek geen sin daarin om nou al die moeite en onkoste aan te gaan nie.”
Hy aarsel, dan sê hy stil: “Ek is maar net die bestuurder – dis nie my werk om vir jou voor te skryf wat om te doen nie. Maar ek het ook ’n verpligting teenoor doktor Naudé. Ek het hierheen gekom om toesig oor die boerdery te hou – te doen wat daar gedoen moet word. En ek is seker dat as die reën betyds kom, hy sal verwag dat daar soos gewoonlik geploeg en geplant word.”
Aletta voel haar wange word warm. Skerper as wat sy bedoel het sê sy: “Doktor Naudé is in Amerika. Dis nie vir hom om te besluit wat hier op Tiervlei gedoen moet word nie.”
Hy antwoord nie en na ’n rukkie vervolg sy kalmer: “Jy sal in elk geval uitvind dat hier meer as genoeg werk is om te doen. Die plaas is die afgelope jare baie verwaarloos en die laaste twee maande, vandat die vorige bestuurder weg is, het ons net die allernoodsaaklikste werk gedoen.”
“Jy is reg,” sê hy saaklik. “Hier is genoeg werk. Dit sal tyd en geld kos om weer die plaas op te bou.”
“Ek het nóg die tyd nóg die geld nóg die belangstelling daarvoor,” sê Aletta. “Ek het genoeg sonde en ergernis hier gehad, genoeg gesien van mislukte oeste. En ek is nie van plan om ’n dag langer as wat nodig is hier op Tiervlei te bly nie.”
Jim
