“Wil jy die huis koop?” kom vra die vrou by die motor se venster.
“Nee … ek kyk sommer net.”
“Jy kan nie die huis van buite af oordeel nie. Kom saam met my dat ek jou die binnekant gaan wys.”
Nadia se mond gaan oop om te sê die vrou verstaan haar verkeerd, maar toe dié begin aanstryk voordeur toe, klim sy uit om haar te volg. Eintlik uit nuuskierigheid om te sien of die huis binne nog dieselfde lyk.
“Die meubels is ingesluit by die prys van die huis,” sê die vrou toe hulle die huis binnegaan. “Soos jy sal sien, is dit goeie goed. Alles embuia, en baie daarvan antiek. Die sitkamerstel kort net nuwe bekleedsel. Ai tog, hier is so baie dinge wat ons wou doen, maar met dié dat my ou man so skielik oorlede is …”
“Wat het hom oorgekom?” vra Nadia simpatiek toe die vrou swyg en eers ’n sakdoek uit haar voorskootsak haal om trane af te vee.
“Lewerkanker. Toe ons vyf maande gelede die plek gekoop het om hier af te tree, het hy nog niks makeer nie. Maar ons was kwalik ’n week hier, toe word hy siek. En drie maande later is hy oorlede. Die kinders wil nie dat ek alleen hier woon nie. Hulle wil hê ek moet in die Paarl by hulle gaan bly. Dié dat die huis nou met meubels en al te koop is.”
“Ja, dit sal seker beter wees as u by hulle gaan woon.”
“Haai, ons het nog nie eens behoorlik kennis gemaak nie. Ek is Emsie Struwig. Jy kan my sommer tannie Emsie noem.”
“Ek is Nadia Pretorius,” sê Nadia huiwerig.
“Hier het glo eens op ’n tyd Pretorius-mense in die huis gewoon,” sê tannie Emsie. “Maar ons het dit van die Louws gekoop. Kom, dan wys ek jou gou die twee slaapkamers.”
Nadia is verlig dat tannie Emsie nie vra of sy familie van die Pretorius-mense is wat voorheen die huis bewoon het nie, want dan sou sy weer ’n leuen moes vertel.
Die huis lyk grotendeels nog dieselfde. Dieselfde donker vertrekkies met die klein venstertjies. Dis net skoner en ruik nie meer na ’n mengsel van goedkoop wyn en stinkende tabak nie. In die kombuis is ’n opwasbak aangebring, en die spens van destyds is omskep in ’n badkamer met ’n stort, handewasbak en toilet.
“Dis hoe die huis van binne lyk,” sê tannie Emsie. “Is jy getroud?”
“Nee, ek is nie getroud nie.”
“Dan is die huis heeltemal groot genoeg vir jou. Maar het jy genoeg geld vir ’n huis? My kinders het gesê ek moenie bodder met mense wat eers ’n lening moet aangaan, of eers ’n ander plek wil verkoop nie.”
“Wat wil u hê vir die huis?” vra Nadia sonder om te wys sy voel geamuseerd oor die wanindruk waaronder die tante verkeer.
“Kyk, ons het die plek vir ’n appel en ’n ei gekoop. En met dié dat ons nou niks kon verbeter aan die plek nie en ek haastig is om Paarl toe te gaan, soek ek nie ’n plaas se geld daarvoor nie. My kinders is welaf, so ek gaan nie probeer om munt uit jou te slaan nie.”
Toe noem sy ’n bedrag wat Nadia se oë onwillekeurig laat rek. Teen deesdae se pryse is dit belaglik goedkoop. Selfs vir ’n onderontwikkelde plekkie soos De Meer.
“Vir minder as dit kan ek hom nie verkoop nie,” sê die tante. “So jy moet maar sê of jy hom gaan vat of nie.”
Daar kom eensklaps ’n beroering in Nadia se binneste. Sy dink aan die baie geld in haar bankrekening. Sal dit nie beter wees om eiendom aan te skaf as om dit te belê nie? Wat sou haar weldoener se wens wees?
“Is dit te duur vir jou?” vra tant Emsie, wat stip na haar kyk.
“Nee, ek sal dit moontlik kan bybring. Maar kan ek eers ’n bietjie daaroor dink?”
“Ek gee nie opsies nie. Die eerste een wat die geld het, kan die huis koop. Vir hoe lank wil jy dink?”
“Ek sal u môre sê.”
“O. Nee, dan sal dit reg wees. Maar as ek môre niks van jou hoor nie en hier kom ’n ander koper aan, moet jy my nie verkwalik as ek dit aan dié verkoop nie.”
“Nee, ek sal nie.”
“Goed dan. Kom ek gaan wys vir jou die agterplaas. Jy’t nog nie eens gesien hoe naby aan die meer die huis sit nie.”
Nadia volg haar stilswyend buitentoe. Sy laat haar blik oor die bekende waters voor hulle dwaal. Die meer wat styg en daal met die getye van die see. Die grootmense het gepraat van ’n onderaardse tonnel tussen die see en die meer, dié dat die water ’n soutsmaak het.
Sy onthou die dag toe sy en Dimitri hul tyd verspeel het en vir nagenoeg twee ure vasgekeer was op een van die rotse in die meer voordat sy pa hulle daar kom haal het. Hulle angs oor die pak slae wat hulle gaan kry, was ook nie verniet nie. Sy was gewoond aan slae en dwarsklappe, maar nie Dimitri nie. Dog, daardie dag het hy ’n stewige loesing van sy pa gekry. Hulle was mos gewaarsku om nie met springgety op die rotse in die meer te gaan speel nie.
“Kyk, ’n mens is feitlik op die water,” onderbreek die tante Nadia se gedagtes.
“Ja, ek sien,” sê Nadia met haar blik op die verweerde trappe na die sandstrook langs die meer. In haar kinderdae was hulle darem nog in ’n beter toestand. Nou sal jy omtrent jou lewe moet waag om dit te gebruik.
“Wie bly hier langsaan?” beduie sy met haar hand na die huis waar die Grieke gewoon het.
“Om die waarheid te sê, ek weet nie. Ek het die mense nog nie ontmoet nie. Net ’n dag of so nadat ons hier ingetrek het, is hulle weg. Ek weet nie waarheen nie, want met die oom se dood en dinge het ek nog nie kans gehad om te gaan kennis maak nie. Gaan jy koffie drink?”
“Dankie, tante, maar ek is ’n bietjie haastig. Dit word laat, en ek moet nog gaan slaapplek soek vir die nag.”
“Sara Bester verhuur kamers en gee ontbyt ook. Sy bly in die hoofstraat – daar is ’n bordjie. Kyk maar net vir die groot palmboom wat daar staan. Hier kom nie heeldag en aldag besoekers nie, so sy sal vir jou ’n kamer hê. Maar sê my: as jy die huis koop, wat gaan jy daarmee maak? Gaan jy hier kom werk?”
“Gits, ek het nog nie so ver gedink nie. Hier sal seker nie werk wees nie.”
“Dokter Louw soek iemand wat hom in sy spreekkamer kan help. Hy’t so ’n paar maande gelede ’n spreekkamer daar bo regoor die Sonskyn-kafee oopgemaak. Hy sit nou hand in die hare oor die meisie wat vir hom werk, weggaan.”
“O aarde, wat ek van medisyne en dinge weet!”
“Ag, Santjie het ook niks geweet toe sy by hom begin werk het nie. Sy’t direk na skool by hom ingeval. Hy kan jou mos leer soos hy haar geleer het.”
“Hoekom gaan sy weg?”
“Sy’t verlief geraak op ’n man in Johannesburg toe sy daar vir haar suster gaan kuier het. Hulle wil trou. Hy sal nie hiernatoe kom nie, so nou moet sy maar agter hom aan.”
“Wat sou die dokter besiel het om hiér met ’n spreekkamer te begin?” mymer Nadia hardop.
Die
