op. “Een oomblik, asseblief,” sê sy en loop haastig uit, die val van haar kaal voete geluidloos. Sy kom oomblikke later terug met die foto in ’n raam, hou dit na hom toe uit.
Hy was nie ’n mooi man nie, haar oorlede eggenoot. Lank en pynlik skraal, met dik brillense en ’n snor wat nie ’n gedeeltelik herstelde haaslip heeltemal kan wegsteek nie. Maar daar is iets sag en deernisvol in sy glimlag.
Hy wonder ’n oomblik lank, vra dan: “Het jý die foto geneem?”
“Ja,” sê sy.
“Hy was baie lief vir jou,” sê Daniel Darret.
Haar gesig is op dié oomblik intens. “En ek vir hom.”
* * *
Die kuns van meubels maak en restoureer het Daniel bekoor vandat hy die eerste dag saam met Lefèvre begin werk het. Dit was ’n wêreld wat hy glad nie geken het nie: Die liefderike aandag, die sorgsame werk, die stelselmatige proses om iets afgeleef en stukkend te omskep in iets manjifiek en waardevol. Hy het stadigaan die begeerte ontwikkel om dit ook te kan doen. Hy het Lefèvre dopgehou, onopvallend en geduldig, deur elke fase.
Byna twee jaar gelede het hy by die Saint-Michel-vlooimark stadigaan sy eie gereedskap begin aankoop, uitgesoek met die hand, vir merk en meet en saag en skaaf en beitel en hamer en skuur. Hy het die stukke een vir een aangedra na sy hoekie van die werkswinkel. Lefèvre het dit gesien. Niks gesê nie.
Twee maande gelede het Lefèvre opgekyk toe hy die eikehoutplanke ook daar in sy hoek gaan neersit het. Die ou man het opgestaan en sy vingers oor die grein laat gaan, gebuk en daaraan gesnuif. Elke plank opgetel en met die oog gemeet. Weer neergesit. Niks gesê nie. Dít was sy manier om dit goed te keur.
Daniel het die tafel tydsaam begin maak. Hy het daaraan gewerk wanneer daar ’n ledige halfuur was, soms het hy ná ure gebly, nou en dan oor ’n naweek ingekom. Tydsaam. Bewus dat hy baie het om te leer, bereid om sy skoolgeld te betaal.
Lefèvre het nou en dan na hom en die projek gekyk. Uitdrukkingloos.
Dit is ’n table de ferme, ’n plaashuistafel. Hy het dié ontwerp – geskoei op ’n pragtige voorbeeld wat Madame in die voorwinkel verkoop het – doelbewus gekies omdat dit eenvoudig is. Net meer as twee meter lank, agt-en-tagtig sentimeter breed, vyf-en-sewentig sentimeter hoog, ’n blad, vier dunloop-pote, ’n fries aan al vier die kante. En twee basiese laaie voor.
’n Paar dae voor die Augustus-vakansie het hy een oggend by die werk aangekom, en gesien Lefèvre het sy regterlaai uitmekaar gehaal. Hy het geweet waarom. Die voeë was nie goeie handewerk nie. Hy het net vir le génie geknik toe hy inkom, en dit later oorgedoen.
Nou is hy amper klaar. Hy is besig om dit finaal te skuur, met ongemak, want die verband aan sy hand is lastig. Maar hy hou daarvan, die ritme, die reuk, die meganiese herhaling.
En hy dink hy wil ses stoele daarby maak, sy volgende projek. Hy het genoeg hout.
Teen vieruur dryf die Augustus-middag se hitte hom om klaar te maak. Hy vee die fyn skuursels op, maak die gereedskap skoon en bêre alles noukeurig, asof Lefèvre oor sy skouer loer. Hy sluit en hy loop.
Die Rue Notre Dame is stil. Eers by die Monument aux Girondins is daar aktiwiteit, toeriste wat foto’s neem, twee kinders wat in die water van die fontein lafenis teen die hitte soek. Dit neem hom tussen twintig en dertig minute om huis toe te stap. Sy roete is nooit presies dieselfde nie, maar sigsag altyd verby van sy gunstelingplekke. Hy ken die meeste van die geboue en plazas en strate se geskiedenis. Hy loop feitlik elke dag doelbewus verby die Grand Théâtre, adem die plein se atmosfeer in.
Vandag stap hy in die wandelhal van Rue Sainte-Catherine af, want Bordeaux se mense is meestal see toe, dis nie die gewone drukgang nie.
Vyfhonderd meter voor die Cours Victor Hugo sien hy vir Lonnie May.
Hy sal later wonder: Was dit sy verskerpte bewussyn sedert Élodie Lecompte en die geweld in die nag wat hom Lonnie laat oplet het?
Maar eers dink hy dit is sy verbeelding. Hy het Lonnie meer as ’n dekade laas gesien, dalk is dit net iemand wat hom aan Lonnie herinner. Die bekende figuur is twintig meter voor hom, soekend, hy kyk kort-kort na sy foon. Daniel loop agter hom aan, hou sy afstand. Dit kan nie wees nie. Herinneringe wat terugvloei, hy skud sy kop, ai, die ou lewe darem. Maar die vermoede dat dit Lonnie is, neem toe. Die wakker manier van stap, die bonkige figuur, die vorm van die kop, die blinkende bles.
En iets wat hom pla, nog vaag.
Hy kyk stip na die man, sien dit is sweerlik Lonnie, maar ouer. Here, ons word almal oud. Hy wil vinniger stap, uitroep na sy ou kameraad.
Hy doen dit nie, ’n ongemak in hom, ongedefinieerd. Iets is nie pluis nie.
Dan weet hy wat dit is.
Daar is iemand, feitlik hier langs Daniel, wie se aandag ook op Lonnie is. Daniel ken die tekens, byna vergete opleiding wat hy nou onthou.
Die man is besig om Lonnie te agtervolg.
13
Die agtervolger is lank en lenig, geklee in ’n blou denim, blou kraaghemp en grys baadjie. Donker hare, kort geskeer. En hy is goed.
Daniel loop in by Giovanni Gelateria, sodat die afstand tussen hulle kan vergroot.
Lonnie May? Hier? Bejaard, alleen, in Augustus in Bordeaux?
Daniel kyk ’n oomblik lank na roomysgeure en macarons, asof hy besluiteloos is. ’n Tinteling in hom, hy wil afleidings en konneksies maak. Wat het Lonnie se verskyning met die Élodie Lecompte-voorval te doen? Hoe het die ratte van die gereg gemaal om sy verlede – en vir Lonnie – te betrek? Wie is Grys Baadjie? Franse Nasionale Polisie?
Maar hier, nou? Dis nie toeval nie. Nie drie blokke van sy woonstel af nie.
Lonnie was besig met sy foon, soos iemand wat Google Maps gebruik om ’n plek te kry. Daniel se adres?
Darret mompel “pardon” vir die man agter die toonbank, draai om en loop uit. Hy kyk na regs. Hy sien Grys Baadjie talm net voor die Burger King. Lonnie staan seker by die groot oorgang van die Cours Victor Hugo.
Versigtig, want Grys Baadjie is nie ’n amateur nie. Darret ken die ingesteldheid van agtervolging; jy bespied jou hele omgewing, dit word by jou ingehamer. Die man sal op alles bedag wees. Dalk nie alleen nie. Daniel sal nie net hier kan bly staan nie.
Hy neem ’n besluit, loop doelgerig agter Grys Baadjie aan, maar dan draai hy haastig links in die Rue de Guienne, en dadelik weer regs. Hy sal vir Lonnie en sy agtervolger uit ’n nuwe, onverwagte hoek in die hoofpad kan benader. Hy sal op die uitkyk wees vir nog mense wat agter Lonnie aan is.
Hy is net betyds om Grys Baadjie in die Cours op die sypaadjie langs die nuusagent te sien. Die man se kop draai links, regs, sy oë soekend. Daniel loop in sy rigting. Hy sal ’n koerant gaan koop.
Lonnie is skoonveld.
Die agtervolger kyk nie na Daniel nie, hy gee vier treë na links, draai om. Hy mik om oor die Cours te kom, maar die verkeerslig is rooi vir voetgangers en daar is ’n stroom motors.
Die agtervolger het sy prooi verloor. Dis duidelik.
Lonnie
