in, un denn no China un Japan, eenmol um den Erdball. So weer de Ploon.
De WASGENWALD is een Frachter ween, nehm as Lodung in Hamborg Kisten an Bord, de vun düütsche Juden opgeven ween sünd mit Weertsoken dorbin, – all´ns wat süm an´t Hart leeg un dat noch mööglich weer, mit Schipp een Deel vun´t Egendom to retten no Amerika ´röver.
1939! Kapitän Suhr seggt, weer nie to marken, wat de Krieg all vör de Döör stunn. In de veel´n Hovenstädte, wo he sick domols umseh´n kunn, hett sick nix anbohnt.
De WASGENWALD hett fief lange Weken bruukt över den Pazifik, vun den Golf v. Mexico dör den Panama-Konol, denn över dat unendliche Woter no China un Japan. De Stadt Kobe in Japan, de vör etliche Johr´n vun een slimm Erdbeben dropen worr, hebbt se anlopen, u. a. Över Korea gungen se no de Philippinen. Överall in de Hovenstädte is dat mööglich ween, sick Land un Lüüd antoseh´n. Kloor is de Tied begrenzt ween, over mitünner stunn ok mol en Inlodung för Kapitän un Offzeers an.
Op de Philippinen, de H. Suhr al kenn vun de Burgenland her, weer´t rein amerikonisch. Vun de Amerikoner sünd se as Nautiker good mit Norichten versorgt ween, un de Düütschen hebbt överall in en good Anseh´n stoh´n. „Oh ja, wi weer´n geern seh´n in China un Japan“, so seggt Kapitän Suhr.
Vun de Inseln lepen se beloden mit Zucker un Cobra ut in Richtung U.S.A. Doch vörher muss de WASGENWALD noch weller Köhl´n bunkern an de Nordwest-Eck vun Sumatra, in Pedang.
So, un nu sloog de Klock twölf! Krieg! Un denn op een düütsch Schipp in Asien. Wat nu? Mit fief düütsche Scheep legen se dor in Hoven vun Pedang in een holländische Kolonie. Un Düütschland un Holland legen in Krieg!
Uterdem geev`t för Kapitän Suhr slechte Noricht vun to Huus.
Oh, Oh! Een dicke Floog trock 1939-40 an Weltenhimmel op! Ok in Asien, wo Kapitän Suhr ut Brunsbüttel as tweete Offzeer op de WASGENWALD op Sumatra fastseet, – tosomen mit fief düütsche Scheep. Sumatra is domols Niederländisch Indien ween, un de Hollänner harr´n nu dör den Krieg en bösen Piek op de Düütschen. Se hebbt de Scheep in Beslag nohmen, de Besatzungen interneert, egool – mit oder ohne Rang. – Se mussen vun´t Schipp, mussen süm Kurs opgeven, de se ümmer sölben bestimmt harr´n, sünd toeerst in Opfanglogers komen, denn gung´t mit de Iesenbohn dör en Landstreek, de vör een poor Johr vun den groten Tsunami överspöölt worr. Wiet gung dat hooch in´t Gebirge, wo bi Regen keen Fohrtüüg hinkomen kunn, weer würklich en Stück Enn vun de Welt. Ganz so fründlich hebbt de Hollänner sick nu jüst nie hatt, is over to keen Övergriff komen. So is dat! De Krieg mookt männig good Verhältnis toschannen.
Dat Eten hett reckt. Chinesische Kooplüüd hebbt sick um de Versorgung kümmert, sünd ja ole Hannelsfrünnen vun de Düütschen ween. Ok Düütsche, de op de Insel leven, mussen dat Loos mit de Schippslüüd deel´n. So vertellt H. Suhr, wat in süm Loger fief Professers achter Stacheldroht seten hebbt. Doch jedeen Loger harr een Hospital, an gode düütsche Dokters hett nie mangelt. Kapitän Suhr hett in´t Hospital friewillig as Krankenpleger mitarbeidt, broch een gewisse Erfohrung mit vun Bord, wo he sick um Kranke un Verletzte kümmert harr, an Steed vun en Dokter Hölp leisten dee.
In Mai 1940 sünd se vun ´t Schipp hoolt worr´n, nu trock sick dat Logerleven hin bet Wiehnachten 1941. – Dat rüükt brenzlig! De Krieg mit Japan gung loos, dat ja op düütsche Siet stunn. So mussen de Hollänner seh´n, wat se de Düütschen wegbrochen. Se sünd op hollandsche Transporter komen, wovun dat dree geev. De een, de IMMENHOFF, is vun de Japaner in de Grund bombt worr´n mit dreehunnert düütsche Seelüüd an Bord, de op düsse Wies tragisch süm Leven loten mussen.
Kapitän Suhr vertellt, wat de unfriewillige Fohrt no Indien gung, no Colombo un Bombay, wo nu de Englänner poroot stunnen un de Düütschen mit de Iesenbohn ünner Maschiengewehrwache no Bengalen brocht hebbt. – Weer een Döreenanner! Unse Düütschen koomt vun de Hollänner ünner engelsche Fuchtel, dreep dor weller Tommys, de no Burma mussen in den Krieg gegen Japan, seker ok mit en flau Geföhl in Mogen.
Seelüüd kennt sick ümmer en beten ut in de engelsche Sprook, dat scheelt wat in een Krisenstimmung. – Unse düütsche Schippsbesatzung hett sick an Ruh un Ordnung hool´n, – dat seggt H. Suhr. – So kroop de lange Tied langsom dorhin.
De ole Brunsbüttler Loots harr domols noch een Packen Sorgen mittoslepen. In China hett he op de WASGENWALD al Noricht kregen, wat to Huus een slimm Malöör passeert weer. Vadder Suhr, de sien Leven lang mit Woter vertruut ween is, weer mit sien Schipp in de Elvmündung ünnergoh´n. Een grötter Schipp harr em rammt. So wull dat Schicksol dat, un de Dood hool den Schipper vun de Oste mit 52 Johr.
Veer Mann sünd an Bord ween. – De Schippsjung hett wull en Engel hatt! He harr jüst en poor Doog frie, de em dat Leven rett hebbt. – Een Matroos kunn sick bargen, over een tweeten leet bi dat Unglück ok dat Leven.
Dat sünd de Norichten vun´t Huus ween, düsse Truur um den goden Vadder seet in´t Hart v. H. Suhr dor achter in Indien nie wiet vun´n Himalaya, wo keeneen weten kunn, wo se afbleeven.
1942 is de zivile Schippsbesatzung to de Kriegsgefangenen reekt worr´n.
In Juni 1942 keem weller Bewegung in´t Loger. – Torüch no Bombay, wo een engelsch Schipp de Düütschen an Bord nohmen hett. Endlich weller de wiede See, de vör süm leeg. Weer wull een harden Ünnerscheed, dat se nie sölben den Kurs bestimmen kunnen.
De Fohrt gung um Südafrika ´rum un denn över den Atlantik ganz hooch no Kanada.
Teihn Weken plögen se dör de Ozeane, un op´n Atlantik weer´t nie ohne Gefohr, denn de düütschen U-Boote spekuleer´n as de Haie ünner´t Woter op fiendliche Scheep, um een Dreper to lannen. H. Suhr seggt, wat se oftmols Alarm harr´n, kunnen bloots höpen, wat se vun süm egen Landslüüd nie versenkt worr´n. He meent, dat he jede Nacht dormit reekt hett, wat dat rumst.
Op´t Schipp sünd ok engelsche Suldoten ween, de vun de Japaner wat op´t Jack kregen harr´n. So verdroog man sick good as internationale Gesellschaft.
In Kanada gung´t in Halifax vun Bord, wieter no Montreal. Dor wuss man nie veel vun Krieg, gung all´ns sien gewohnten Gang. Een leere Kaseern in besten Tostand worr nu dat Tohuus för de Weltenbummler. To Kloog weer keen Anlass, een Düütschenhass is nie to marken ween.
H. Suhr harr de Langewiel gründlich satt. He wull wat doon, mell sick friewillig as Holtfäller, arbeid op Tabakplantojen, kreeg Kontakt mit de Farmers, de to´n Deel Inwannerer ut Düütschland ween sünd.
Unse düütschen Seelüüd wussen ganz genau Bericht, wat in de Welt passeer, harr´n se doch Fachlüüd ünner sick, de ünner de Hand dat verstunnen an de Norichten to komen.
De Kapitulation is in Mai 1945 ween, over een Entloten weer noch nie in Sicht, dat duur noch bet Nov. 1946 mit Ünnerbreken in England, wo sick dat hintrock bet Ende Jan. 1947.
Man kann sick wull würklich frogen, warum hett de Westen düsse zivilen Seelüüd fasthool´n bet meist twee Johr no Kriegsschluss, so sünd se ünner de Spätheimkehrer fullen.
Nu harr H. Suhr no acht Johr weller Heimateer ünner de Fööt, over in en Dütschland, dat em fremd worr´n weer. He stunn nie alleen dor, de keen Existenz mehr harr in de Nokriegstied, wo de Swattmarkt blöh.
He meent, ohne Schipp! Nie op´t Woter! Also Tied noog, um een Famieln to grünnen. He harr sick verkeken bi´t Anmellen in de Gemeen in een bloodjunge Deern, de dor seet op´t Amt. Dat bleev nie bloots bi een Drepen, dorut worr een Leevesheirodt, een Ehe de bet vundog hool´n hett.
Op een
