Шаҳар муҳитида инновацион биноларни шакллантириш асослари. Ўқув қўлланма. Ибадулла Самандарович Байджанов
Чтение книги онлайн.
Читать онлайн книгу Шаҳар муҳитида инновацион биноларни шакллантириш асослари. Ўқув қўлланма - Ибадулла Самандарович Байджанов страница 11
Барча объектларда алоҳида аҳамиятга эга қисмларнинг ва бутуннинг мутаносиблиги бир-бирига (нисбатлар тизими) ва структуранинг ва унинг индивидуал шаклларининг шахсга (миқёсга) мутаносиблиги. Инновацион биноларни шакллантиришда қўлланиладиган бадиий воситалар сони тўқима ва рангни ҳам ўз ичига олади. Уларнинг хилма-хиллиги бинонинг сиртини қайта ишлашнинг турли усуллари билан эришилади.
Биноларни жойлаштиришда юзаларнинг ёруғлиги ва соясининг характери ҳам ҳисобга олинади. Умуман олганда, инновацион тарихий биноларни шакллантиришнинг асосий қонуниятлари қуйидагилардир: морфологик жиҳатдан – мунтазам тузилишнинг кенг тарқалганлиги, объектларнинг масштаб хусусиятларининг ортиши, тузилмалар тектоникасига мувофиқ композицион воситалардан фойдаланиш; семантик жиҳатда муайян белгиларнинг мавжудлиги, индивидуал услубнинг аниқланиши; функционал жиҳатда рекреацион функцияга эга бўлган тузилмаларнинг кўринишини таъкидлаш керак: дам олиш, ажойиб, муқаддас ва бошқалар; эстетик жиҳатдан, биринчи навбатда, инсонга катта ҳиссий таъсир кўрсатадиган индивидуал бадиий образнинг мавжудлигини таъкидлаш керак;
конструктив ва технологик жиҳатдан – янги технологиялар ва ноанъанавий дизайн ечимларидан фойдаланган ҳолда тузилмани яратиш мавжудлиги.
1.3 Замонавий архитектурани шакллантиришда шаҳар муҳитидаги инновацион объектлар.
Инновацион замонавий архитектура объектлари ХХ-ХХ1 асрларда ривожланишнинг постиндустриал даврида яратила бошланди.
ХХ аср меъморчилигида. табиий муҳит билан меъморчиликни шакллантиришда янги йўналиш мавжуд – органик архитектура, биринчи марта шакллантирилди
– йилларда сохталаштирилган америкалик архитектор Л. Салливан томонидан, уларни функция ва шаклнинг мувофиқлиги сифатида белгилаган, у ўша пайтда ҳукмрон бўлган эклектизмдан ажралиб туриш учун уни архитектура ҳақидаги асарларида ишлатган. Л. Салливаннинг ғоялари унинг шогирди Ф. Л. Райт томонидан ишлаб чиқилган. Ф. Л. Райт концепциясининг асоси классик архитектурада унинг алоҳида қисмларини алоҳида ажратиб кўрсатишга қарши бўлган меъморий маконнинг узлуксизлиги ғояси эди.
Табиатга битилган бино, унинг ички мазмунидан келиб чиқадиган ташқи кўриниши, шаклнинг анъанавий қонуниятларини рад этиш – «органик меъморчилик» тушунчаси билан белгиланиши мумкин бўлган меъморий тилининг ўзига хос хусусиятлари.
Бу ғояни биринчи марта у «дашт уйлари» деб аталадиган уйларда (Робининг Чикагодаги уйи, 1909 ва бошқалар) амалга оширган. Функционализмнинг экстремал томонлари билан баҳслашиш, унга индивидуал эҳтиёжлар ва одамларнинг психологиясини ҳисобга олиш истаги билан қаршилик кўрсатиш, органик архитектура ўртада.
20-аср етакчи йўналишларидан бирига айланади. Ушбу