Şəmsəddin Eldəniz. Əkbər N. Nəcəf

Скачать книгу

öyrəndi. Sürətlə Arana hərəkət edən Qara Sunqur, zəlzələ nəticəsində yaranmış qarışıqlıqdan faydalan qıpçaq-abxazların Gəncəyə hücumunun qarşısını almaq niyyətində idi.

      Gəncə ətrafında qıpçaq-abxaz ordularının qarşısına çıxan böyük atabəy onların çoxunu qılıncdan keçirdi və qaçmağa məcbur elədi. Bunun ardınca isə ordusu ilə Fars və Xuzistana yönəldi. Lakin çox keçmədi ki, gürcü-abxazların komandanı Abuleth oğlu Yovanenin Gəncəyə hücum çəkdiyini eşitdi. Yovanenin ordusu zəlzələ səbəbi ilə dağılan şəhərə soxulmaq istəmiş, bu zaman minlərlə insanı öldürmüşdü. Şəhərin divarları arxasında gizlənənlər isə canlarını çətinliklə qurtara bilmişdilər. Baş verənlərdən agah olan Qara Sunqur təcili bölgəyə gəlib gürcü ordusunu məğlubiyyətə uğratdı. Yovanenin döyüşçülərindən qırılanlar qırıldı, sağ qalanlar isə qaçmağa üz qoydu. Gəncəyə daxil olan atabəy zəlzələnin yaratdığı böyük fəlakəti gözləri ilə gördü. Aranın mərkəzi xarabaya çevrilmişdi. Zəlzələ nəticəsində şəhərin yarısı həlak olmuşdu. Mənbələr ölənlərin sayının 230 min nəfərə çatdığını yazırlar. Bunu da deyək ki, onların arasında Qara Sunqurun arvadı və iki oğlu da var idi.

      Qıpçaq-abxazlar xarabaya qalmış Gəncəni ələ keçirdikdən sonra şəhərin yaxınlığında eyni adlı yeni şəhər salmağa başlamışdılar. Lakin Qara Sunqur həmin şəhəri yerlə yeksan etdirib köhnə şəhəri bərpa eləmək üçün hərəkətə keçdi. Bunun üçün əmirlərə lazımi tapşırıqlar verdi. O, hər gün şəhəri gəzib görülən işlərə nəzarət edirdi. Nəticədə zəlzələdən sonra Gəncədə geniş yayılan vərəm xəstəliyinə tutuldu. Əmirlər böyük atabəyə məsləhət gördülər ki, şəhəri tərk eləsin. Lakin bunun bir faydası olmadı. Tutulduğu xəstəlikdən sağala bilməyən Qara Sunqur 1140-cı ildə vəfat etdi. Onun ölümü Gəncə camaatını yasa boğdu. Bu, səbəbsiz deyildi: atabəyin ədaləti və dəyanəti sayəsində Gəncə şəhəri qısa müddətdə əvvəlki vəziyyətinə qovuşmuş, zəlzələnin vurduğu ziyan ortadan qaldırılmışdı. Onu da deyək ki, Qara Sunqurun ölümü yalnız Gəncə əhalisi tərəfindən deyil, İraq Səlcuqlu dövlətinin bütün əhalisi tərəfindən böyük kədərlə qarşılanmışdı.

      Конец ознакомительного фрагмента.

      Текст предоставлен ООО «ЛитРес».

      Прочитайте эту книгу целиком, купив полную легальную версию на ЛитРес.

      Безопасно оплатить книгу можно банковской картой Visa, MasterCard, Maestro, со счета мобильного телефона, с платежного терминала, в салоне МТС или Связной, через PayPal, WebMoney, Яндекс.Деньги, QIWI Кошелек, бонусными картами или другим удобным Вам способом.

      1

      Əmir – ordu başçılarına, iqta olaraq aldıqları əyalətlərin başında dayanan komandanlara, eləcə də bəylərə verilən ad

      2

      Atabəy – Səlcuqlu və digər türk dövlətlərində hökmdar övladlarının təlim-tərbiyəsi ilə məşğul olan, onlara gənc yaşlarda dövlət idarəçiliyini öyrədən, bilavasitə sultan tərəfindən vəzifələndirilmiş əmirlərə verilən titul. Türkcə «ata» və «bəy» sözlərinin birləşməsindən yaranmışdır.

      3

      Silk – feodalizm dövründəki sinfi münasibətlər əsasında meydana gələrək varislik hüquq və vəzifələri qanunən möhkəmlənmiş ictimai qrup, təbəqə

      4

      Slavlar – Avropada ən böyük etnodilli icma. Bu icmaya ruslar, beloruslar, ukraynalılar, serblər, xorvatlar, boşnaklar, monteneqrolular, makedonlar, slovenlər, bolqarlar, çexlər, polyaklar və slovaklar daxildir (red.).

      5

      Xarəzm – Orta Asiyada (Özbəkistan, Qazaxıstan, Türkmənistan) tarixi-coğrafi bölgə və Xarəzmşahlar dövlətinin yerləşdiyi ərazi (red.)

      6

      Yaqut əl-Həməvi (1178 – 1229) – Bizans əsilli ərəb coğrafiyaşünası və səyyahı. Maraqlıdır ki, Yaqut əl-Həməvi də Suriya tacirlərindən birinin qulu оlmuş və müsəlmanlığı qəbul etmişdir.

      7

      Peçeneqlər – 9 –11-ci əsrlərdə Cənub-Şərqi Avropada köçəri həyat sürmüş türk mənşəli qədim xalq

      8

      Aran ( və ya Arran) – antik yunan mənbələrində Albaniya, süryani mənbələrində Ran və ərəb mənbələrində ər-Ran (Arran) olaraq qeyd edilən ölkə. Aran indiki Azərbaycan Respublikasının ərazisini bütöv şəkildə, həmçinin indiki Ermənistanın və indiki Gürcüstanın (Tiflisə qədər) yarısını əhatə edirdi. Tarix boyunca Aranın ərazisi bəzən genişlənmiş, bəzən isə kiçilmişdir. Aran Atabəyləri dövründə (1119 – 1154-cü illər) Aran böyük bir siyasi qurumun mərkəzi idi. Həmin dövrdə onun paytaxtı Gəncə idi. Eyni zamanda Səlcuqlu şahzadələrinin taxt mərkəzi sayılırdı. Yəni buradakı atabəylərin himayəsinə verilən şahzadələr hakimiyyətin ötürülməsində üstünlük qazanırdılar.

      9

      Cariyə – keçmiş zamanlarda özgə ölkələrdən zorla qaçırılaraq azadlıqdan məhrum edilən, pulla alınıb-satıla bilən, hər cəhətdən sahibinin arzularına tabe olan qız və ya qadın (red.)

      10

      Qarakitaylar – 1125-ci ildə Orta Asiyada qurulan və 1211-ci ilədək mövcud olan monqol dövləti. Paytaxtı indiki Qırğızıstan ərazisində yerləşmiş Balasaqun şəhəri idi.

      11

      Cənabət – qüsl (su ilə yuyunmaq) tələb olunan hal

      12

      İsmaililər

Скачать книгу