Mustafa Kamal Atatürk. Aleksandre Jevaxoff

Чтение книги онлайн.

Читать онлайн книгу Mustafa Kamal Atatürk - Aleksandre Jevaxoff страница 10

Автор:
Жанр:
Серия:
Издательство:
Mustafa Kamal Atatürk - Aleksandre Jevaxoff Tarixi yaradanlar

Скачать книгу

оплатить книгу можно банковской картой Visa, MasterCard, Maestro, со счета мобильного телефона, с платежного терминала, в салоне МТС или Связной, через PayPal, WebMoney, Яндекс.Деньги, QIWI Кошелек, бонусными картами или другим удобным Вам способом.

      1

      Kadet məktəbi – orta təhsil verən, eyni zamanda gəncləri hərbi karyeraya hazırlamaq məqsədi güdən qapalı tipli ibtidai hərbi məktəb

      2

      Bosfor (və ya İstanbul Boğazı) – Qara dəniz ilə Mərmərə dənizini bir-biriləri ilə əlaqələndirən su keçidi və onun ətrafındakı ərazi

      3

      Gənc türklər (və ya jön türklər) – Osmanlı imperiyasının son dönəmlərində ortaya çıxan və Sultan II Əbdülhəmid (1842 – 1918) hakimiyyətinə müxalif olan gənc ziyalılara verilmiş ad

      4

      Namiq Kamal (1840, Təkirdağ – 1888) – Türkiyə şairi, jurnalist, nasir, tərcüməçi və ictimai xadim. Türkiyədə konstitusion fikirlərin yayılmasında böyük rol oynamışdır. Osmanlı dönəmindəki ilk konstitusiya layihəsinin (1876) hazırlanmasında iştirak etmişdir. Mədəniyyətdə Avropa istiqamətinin tərəfdarı olmuşdur. Hökumət əleyhinə çıxışları səbəbindən həbs olunub və 38 ay Kiprdəki Maqoz qalasında saxlanılıb.

      5

      Sultan II Əbdülhəmid (1842 –1918) –34-cü Osmanlı sultanı. 1876 – 1909-cu illərdə hakimiyyətdə olmuşdur.

      6

      Vali – Şərqin bəzi ölkələrində (Türkiyə və s.) şəhər, vilayət rəisi, qubernator

      7

      Fessaliya – Yunanıstanın şimal-şərqində Egey dənizi sahillərində tarixi bölgə. 1394-cü ildə Osmanlı dövlətinin tərkibinə daxil edilmiş, 1881-ci ildə Yunanıstanın tərkibinə keçmişdir.

      8

      «İttihad və Tərəqqi» partiyası – 1889-cu ildə Türkiyədə qurulmuş, 1908-1918-ci illərdə qısa fasilələrlə hakimiyyətdə olan, konstitusiyalı monarxiyanı əsas ideya qəbul etmiş siyasi cəmiyyət

      9

      Konstitusiyalı monarxiya – monarxın (imperator, şah, sultan, çar, kral və s.) hakimiyyətinin konstitusiya ilə məhdudlaşdırıldığı idaretmə forması. Konstitusiyalı monarxiyada real qanunverici hakimiyyət parlamentə, icraedici hakimiyyət isə hökumətə məxsusdur.

      10

      Təlimgah – silahlı qüvvələr üçün müxtəlif kadrların hazırlığı ilə məşğul olan xüsusi hərbi qurum

      11

      Pikardiya təlimləri – Fransanın şimalında yerləşən eyniadlı tarixi vilayətdə 1910-cu il sentyabrın 12-dən 18-dək keçirilən hərbi manevr. Təlimlər Fransanın məşhur hərbi xadimi, marşal Ferdinand Foşun (1851 –1929) rəhbərliyi altında baş tutmuşdu. Birinci Dünya müharibəsi (1914 – 1918) zamanı ingilis və fransız ordularına da komandanlıq etmiş Foş təlimlərdən sonra Mustafa Kamalın manevrlə bağlı fikirlərindən çox təsirlənmiş, rütbəsi polkovnikdən aşağı olmasına baxmayaraq protokol qaydalarına zidd gedərək onu rəsmi ziyafətə dəvət eləmişdi.

      12

      Tripolitaniya – müasir Liviyanı meydana gətirən üç qədim bölgədən biri. Hazırda Liviyanın paytaxtı Tripoli şəhərini və ətrafını əhatə edir.

      13

      Bir sıra tarixçilərin fikrincə, Mustafa Kamal ordunun siyasiləşməsinə qarşı çıxmaqda tamamilə haqlı idi. Hadisələrin sonrakı gedişi də bunu təsdiqlədi. Məsələn, Osmanlı dövlətinin Balkan müharibələrindəki uğursuzluğu məhz siyasi partiya və hərəkatların ordu daxilinə nüfuz etməsi, nəticədə isə silahlı qüvvələrdə parçalanmalara gətirib çıxarması ilə izah olunur (red.)

      14

      Birinci Balkan müharibəsi – 1912-ci il oktyabrın 7-dən 1913-cü il mayın 30-dək Bolqarıstan krallığı, Serbiya krallığı, Yunanıstan krallığı və Çernoqoriya krallığından ibarət Balkan İttifaqının Osmanlı dövlətinə qarşı başlatdığı müharibə. Bu müharibə ilə Balkan dövlətləri Osmanlının Balkan yarımadasındakı torpaqlarının böyük bir hissəsini ələ keçirmişdir.

      15

      Karpatlar – Mərkəzi Avropada yerləşən Karpat dağlarının əhatə etdiyi ölkələr (Slovakiya, Macarıstan, Polşa, Ukrayna, Rumıniya, Serbiya və bir qədər də Avstriya) nəzərdə tutulur.

      16

      Sarıqamış – indiki Türkiyə ərazisində, Qars vilayətində yerləşən qəsəbə

      17

      Süveyş kanalı – müasir Misir Ərəb Respublikasının ərazisində yerləşən, Aralıq dənizi ilə Qırmızı dənizi bir-birinə bağlayan süni su kanalı.

      18

      Dardanel boğazı (və ya Çanaqqala boğazı) – Asiyanı Avropadan ayıran boğazlardan biri. Egey dənizi və Mərmərə dənizi arasında yerləşir. Qara dənizi Dünya okeanına bağladığına görə beynəlxalq əhəmiyyətə malikdir. Həmçinin dünyanın ən dar boğazıdır.

      19

      Anadolu (və ya Kiçik Asiya) – Qara dəniz, Mərmərə dənizi, Egey dənizi və Aralıq dənizlərinin əhatə etdikləri yarımada. Avropadan Bosfor və Dardanel boğazları ilə ayrılır. Türkiyənin Asiya hissəsi burada yerləşir.

      20

Скачать книгу