olub yerində otuzdururdular. Oğulları ilə nə edəcəklərini bilməyən valideynlər uşaq psixoloqu çağırmalı oldular.
Psixoloq uşağa yaxınlaşdı, saçlarına tumar çəkdi, ona tərəf əyildi və gülümsəyərək qulağına nəsə dedi. Elə həmin andaca uşaq oyuncaqdan düşdü və dinməz-söyləməz öz evlərinə tərəf üz tutdu.
– Siz ona hansı sehrli sözü dediniz? – təəccüblənmiş valideynlər soruşdular.
Cavab verməzdən əvvəl psixoloq qonorarını aldı:
– Hər şey çox sadədir. Mən ona dedim: “Əgər bu saat atdan düşməsən, mən sənin dalını elə kötəkləyəcəm ki, sonra düz bir həftə heç yerdə otura bilməyəcəksən. Buna görə mənə pul verirlər və mənim bunu edəcəyimə heç bir şübhən olmasın”.
Uşağı cəzalandırmazdan əvvəl özünüzdən soruşun, bəlkə, onun sözə baxmamasının səbəbi sizin özünüzsünüz.
AĞILLI VALİDEYNLƏR
Valideynlər:
– Conni səndən kiçikdir, amma onun məktəbdəki qiymətləri həmişə səninkindən daha yaxşı olur. Bu niyə belədir?
Yeddiyaşlı oğul:
– Çünki Conninin ağıllı valideynləri var.
MÜASİR UŞAQLAR
Bir nəfər övladlarında musiqiyə sevgi yaratmaq üçün onlara pianino alır.
Evə qayıdarkən görür ki, uşaqları karıxmış halda çalğı alətinə tamaşa edirlər. Atalarına:
– Başa düşmürük, bunu elektrik şəbəkəsinə necə qoşurlar? – dedilər.
Balaca bir oğlan uşağı ömründə ilk dəfə olaraq böyük şəhərdən kəndə gəlir. Yolun kənarında durduğu vaxt görür ki, yaşlı bir adam at arabası ilə dükana yaxınlaşdı və düşüb içəri keçdi. Uşaq atı böyük maraqla seyr etməyə başlayır – o, əvvəllər heç vaxt bu heyvanı görməmişdi. Kişi dükandan çıxıb getməyə hazırlaşanda oğlan onu səsləyir:
– Ey, cənab! Sizi xəbərdar etmək istərdim ki, o, indicə bütün yanacağını boşaltdı.
Əlində banan qabığı tutmuş balaca qız meyvə-tərəvəz dükanına girir. Satıcı qadın soruşur:
– Sənə nə lazımdır, əzizim?
– Bunun içini doldurmaq, – deyə qız cavab verir.
HƏDƏF NƏDİR
Kamandan oxatma məktəbinin müəllimi həyat məsələlərində də ox atmaqda olduğu kimi yaxşı baş çıxarması ilə məşhur idi.
Bir dəfə onun ən istedadlı şagirdi yerli yarışma zamanı üç dəfə dalbadal hədəfi sərrast vurdu. Tamaşaçılar ucadan alqışlamağa başladılar. Onların alqışı həm şagirdin özünə, həm də onun müəlliminə ünvanlanırdı.
Ancaq müəllim çox laqeyd, hətta narazı görünürdü.
Bir müddət sonra şagird müəllimin narazılığının səbəbini soruşdu.
– Sən hələ anlamamısan ki, hədəf hədəfin özü deyil?
– Bəs onda hədəf nədir? – şagird soruşdu.
Lakin müəllim cavab vermədi. Cavabı şagirdin özü nə vaxtsa tapmalı idi, çünki onu sözlə izah etmək mümkün deyildi.
Nəhayət, bir dəfə o, müəllimin nə demək istədiyini başa düşdü: əsas olan nailiyyətin özü deyil, ona olan münasibətdir. Əsas olan hədəf deyil, eqonun4 yox olmasıdır.
BİR UŞAQ ÜÇÜN HƏBSXANA
Bir dəfə hökumət orqanları uşaqlar üçün islahetmə müəssisəsi açmaq qərarına gəlir. Məsləhət üçün tanınmış pedaqoqu dəvət edirlər. O, ehtiraslı bir çıxış edir, koloniyada təlim-tərbiyə işini humanist metodlarla aparmağa çağırır; uşaqlarla səriştəli pedaqoqların işləməsi, onlarla mehriban və nəvazişlə rəftar edilməsi üçün bütün səyləri cəmləşdirməyə dəvət edir.
Çıxışını bu sözlərlə yekunlaşdırır:
– Əgər, heç olmasa, bir uşağın mənəviyyatının pozulmasının qarşısı alınsa, onda hesab etmək olar ki, bu müəssisənin yaranmasına qoyulmuş bütün vəsaitin və zəhmətin əvəzi ödənilmişdir.
Bir qədər sonra şura üzvlərindən biri ondan soruşur:
– Sən nəyisə qarışdırmısan. Məgər bir uşağın xilası bütün vəsait və çəkilən zəhmətin haqqını verə bilər?
– Əgər həmin uşaq mənim övladımdırsa, onda ola bilər, – cavabı gəlir.
AVTORİTET
NƏHAYƏT Kİ!
Bir kral var idi. Hər gün keşiş ona “Bhaqavadgita”dan parçalar oxuyur və dediklərini izah edirdi. Sonra isə, adətən, soruşurdu:
– Mənim kralım, sənə söylədiklərimi başa düşdünmü?
Kral suala nə təsdiqləyici, nə də inkaredici cavab verirdi. Belə hallarda o, adətən, deyirdi:
– Əvvəlcə bunu özün başa düşməyə çalış.
Kralın cavabı keşişi pərt edirdi, çünki o bu görüşlərə həmişə çox ciddi hazırlaşırdı və izahlarının da dəqiq və anlaşıqlı olduğunu düşünürdü.
Keşiş, həqiqətən, mənəvi axtarış içində olan biri idi. Bir dəfə meditasiya5 zamanı, o, reallığın – evin, ailənin, var-dövlətin, dostların, şöhrətin, hörmətin və bütün qalan şeylərin xəyali və nisbi təbiətini gördü. Keşiş bütün bunları o qədər aydın dərk etdi ki, ürəyində bütün bu sadalananlara olan həvəsi tamamilə itdi. O, evdən getməyi və ömrünü səyahət etməklə keçirən bir asket6 olmağı qərara aldı.
Getməzdən əvvəl krala qısa bir məktub yazdı:
– Mənim kralım! Nəhayət ki, mən anladım!
SƏTƏLCƏM OLUN!
Bir
eqo – psixoanaliz nəzəriyyəsinə əsasən, insan şəxsiyyətinin “Mən” kimi dərk edilən hissəsi.
meditasiya – insan psixikasını dərin dalğınlıq vəziyyətinə gətirən əqli fəaliyyət.
asket – maddi nemətlərdən əl çəkməklə mənəvi kamilliyə can atan insan, zahid, dərviş.
