llər və yaraşıqlılar
Stansiyadan evə kimi ən az üç mil[1] məsafə qət etmək lazım gəlirdi. Ana köhnə, sınıq-salxaq, toz basmış bir karet tutmuşdu. Karet stansiyadan yenicə aralanmışdı ki, uşaqlar pəncərədən boylanaraq onu sorğu-suala tutdular:
– Çox qalıb?
– Hələ çatmırıq?
Nə çatmaq! Yola düşdükləri heç beş dəqiqə də olmamışdı! Yolun kənarında hər hansı bir tikili görünən kimi uşaqlar yenə bir ağızdan qışqırışdılar:
– O evdir?
– Gəlib çatdıq?
Ancaq bunlar başqa evlər idi…
Karetin qoşulduğu at yol boyunca asta-asta irəliləyirdi. Yol təbaşir karxanasını dolanıb təpəyə doğru qalxırdı. Nəhayət, karet son dəfə cırıldayıb silkələndi və dayandı.
İndi uşaqların gözləri qarşısında yamyaşıl, sıx ağaclarla əhatələnmiş ağ bir bina ucalırdı.
– Hə, gəlib çatdıq! – ana dedi.
– Bu ev necə də ağappaqdır! – Robert sevinclə qışqırdı.
– Hələ qızılgüllərə bir bax! – Anteya da həyəcanla dedi.
– Bura çox qəşəng yerdir! – Siril onlardan geri qalmayaraq səsləndi.
– Gəz-mək is-tə-yi-rəm, – hətta uşaqların yenicə dil açıb danışmağa başlayan ən kiçiyi də dilləndi.
Uşaqların hamısı eyni anda karetdən düşmək istəyirdi. Təkcə ana heç yerə tələsmirdi. O, yavaş-yavaş karetdən endi. Sınıq darvaza və suyu qurumuş fəvvarənin yanındakı itburnu, alaqanqal kollarına tərəf cuman uşaqların arxasınca baxdı. Əvvəl arabaçının pulunu verdi, sonra da karton qutulardakı əşyaların evə daşınmasına nəzarət elədi.
Əslində, bu bir o qədər də qəşəng ev deyildi, hətta ana fikirləşirdi ki, yaşamaq üçün əlverişsizdir. Məsələn, mətbəxdə qab-qacaq yığmağa nə taxça var idi, nə də iri bir şkaf.
Ancaq bu evdə yaşamağa dəyərdi! Son iki ildə Londondan qırağa çıxmayan, adi ekskursiyaya belə getməyən uşaqlara bura cənnətin bir guşəsində ucaldılmış sehrli qəsri xatırladırdı. Londonun isə uşaqlar üçün həbsxanadan heç bir fərqi yoxdur. Xüsusən də əgər valideynləri varlı-hallı adamlar deyilsə… Nə olsun ki, şəhərdə teatrlar, mağazalar çoxdur; əgər pulun yoxdursa, nə teatra gedə, nə də mağazadan bir şey ala bilərsən. İri şəhərdə uşaqların oynaya biləcəyi qum təpəciyi, dırmaşmalarına icazə verilən ağaclar, gəzə biləcəkləri meşə, içində hoppanıb-düşə biləcəkləri gölməçə belə yoxdur. Dümdüz küçələr, hamısı bir formada budanmış ağaclar, vəssalam! Elə buna görə də böyük şəhərlərdə yaşayan uşaqlar sözə baxmır, çox nadinc olurlar. Di gəl onların nə özləri, nə də ataları, anaları, bibiləri, əmiləri bunun səbəbini başa düşə bilirlər.
Ana istəyirdi ki, uşaqlar süfrə arxasına keçməmişdən əvvəl yuyunub yolun tozundan, kirindən təmizlənsinlər. Amma o, uşaqları evə salanadək onlar bağı da, oradakı müxtəlif tikililəri də gözdən keçirməyə fürsət tapmışdılar. Axırda isə belə qərara gəlmişdilər ki, bu evdə günləri çox şən keçəcək! Əslində, bu fikir onlarda elə evi görən kimi yaranmışdı, lakin kənarlarını yamyaşıl ot basmış gölməçəni, tövlənin damındakı saman yığınını görəndən sonra buna tamamilə əmin olmuşdular. Robert qırıq yelləncəyə minib kəlləmayallaq yerə yıxıldı və alnında yumurta boyda şiş əmələ gəldi, Sirilin isə barmağı köhnə dovşan qəfəsinin qapısı arasında qalıb əzildi. Beləliklə, uşaqlar tam əmin oldular ki, onları bu evdə çox maraqlı günlər gözləyirdi!
Ən əsası da o idi ki, burada heç bir qadağa olmayacaqdı: «Ora getmə!», «Bura ayağını basma!», «Ona toxunma!» Londonda uşaqlara göz açmağa imkan vermirdilər. Elə bil hər şeyin üstünə yarlıq yapışdırılmışdı: «Qadağandır!», «İcazə verilmir!» Düzdür, bu yarlıqlar gözlə görünmürdü, ancaq, hər bir halda, onların mövcud olduğunu bilirdin. İşdir, əgər yaddan çıxartsan, bunu sənə dərhal xatırladırdılar.
Haqqında danışdığımız ağ ev təpənin başında yerləşirdi, arxasında isə meşə var idi. Təpənin bir tərəfi təbaşir, o biri tərəfi qum karxanası idi.
Təpənin ətəyində vadi gözə dəyirdi. Vadidə qəribə tikililər görmək olardı. Orada adamlar əhəng yandırırdılar, bir az aralıda qırmızı kərpicdən ev ucalırdı; həmin evdə isə pivə bişirirdilər. Pivə sexinin ətrafında bir neçə daxma görünürdü. Günəş batanda hündür borulardan çıxan tüstü vadinin üstündə qızılı duman əmələ gətirirdi. Sübh çağı isə günəş şüaları altında bu tikililər «Min bir gecə» nağıllarındakı sehrli şəhərləri xatırladırdı.
Bir sözlə, bu qeyri-adi yer barədə çox şey danışmaq olar, lakin, yaxşısı budur, mən sizə uşaqların bura gələndən düz bir həftə sonra tapdıqları qəribə varlıqdan söz açım.
O özünü «pəri» adlandırırdı, hərçənd pəriyə oxşayıb eləmirdi. Düzdür, bizim heç birimiz pəri görməmişik, buna görə də onların necə olduqlarını dəqiq deyə bilmərik, ancaq, hər halda, o sizin haqqında oxuduğunuz və ya kitablarda şəklini gördüyünüz pərilərə qəti bənzəmirdi.
Hadisə belə olmuşdu: ata hansısa işləri yoluna qoymaq üçün şəhərdə qalmışdı. Ana da qəfildən xəstələnən nənəyə baş çəkmək üçün bir həftə sonra Londona qayıtmalı oldu. Ona görə də uşaqları bu evdə həm dayəlik, həm də qulluqçuluq eləyən Martaya tapşırdı.
Beləliklə, evdə tək qalan uşaqlar bir otaqdan o birinə keçir, özlərinə məşğuliyyət axtarırdılar. Nəhayət, Siril təklif elədi:
– Bəlkə, qum karxanasına gedək, hə? Özümüzlə bel də götürərik, qumdan qala düzəldərik. Elə bilərik ki, dənizin sahilindəyik. Hə, nə deyirsiniz, gedək?
– Ata bir dəfə demişdi ki, burada nə vaxtsa dəniz olub, – Anteya dilləndi. – Onu da demişdi ki, bəzən qumların arasından balıqqulaqları çıxır. Onların ən az min yaşı var!
Beləliklə, uşaqlar yola düzəldilər. Hərəsinin əlində öz beli var idi, üstəlik, Quzunu da növbə ilə qucaqlarına alıb aparırdılar. Ən balaca qardaşlarına bu adı uşaqlar qoymuşdular. Bilirsiniz niyə? Çünki dil açıb danışmağa başlayanda ilk sözü «mə-ə-ə-ə» olmuşdu.
Qum karxanası çox dərin idi. Karxananın ağzını ot basmışdı. Otların arasında mavi, sarı çiçəklər bitmişdi. Karxana azman bir adamın içində əlini yuduğu nəhəng ləyəni xatırladırdı. Dik yamaclarında kiçik çuxurlar gözə dəyirdi. Adama elə gəlirdi ki, bu çuxurlar sahil qaranquşlarının qurduğu yuvaların giriş qapısıdır!
Uşaqlar fikirləşdikləri kimi də elədilər: qumdan qala düzəltməyə başladılar. Lakin, əlbəttə ki, dəniz sahilində qala düzəltməyin ləzzəti tamam başqadır: köpüklü dalğalar hücuma keçib qalanı suya qərq eləyir, əməlli-başlı əylənirsən!
Siril qəfildən mağara düzəltmək fikrinə düşdü, təklif elədi ki, qaçaqmalçılıq oyunu oynasınlar. Lakin uşaqlar tərəddüd edirdilər, birdən mağara uçulub onların üstünə tökülər, altından sağ çıxa bilməzlər. Sonra qərara aldılar ki, axıra qədər qazmasınlar, Avstraliyaya kimi gedib çatsalar, bəsdir. Yəqin ki, orada balaca oğlanlar, qızlar tavandakı milçəklər kimi başları aşağı, ayaqları yuxarı gəzirlər.
Uşaqlar mağaranı elə hey qazırdılar. Üzləri pörtmüşdü, alınlarında tər puçurlanmışdı, üst-başları quma batmışdı. Quzu qumdan bir çimdik götürüb
