эркаклик қудратини яққол намоён этади. Ҳақиқатан, Довуд бир вақтнинг ўзида ҳам аёлга хос нафислик, ҳам эркакча кучга йўғрилган. У ўзида нафосат ва ҳалокатни жам қилган.
Уинстоннинг қиёсий таҳлили Лэнгдонни ҳайратга солди. У айни дамда барча талабалари Микеланжелонинг ушбу санъат асари ҳақида ана шундай аниқ-тиниқ тушунчага эга бўлишини орзу қилди.
– Маман ҳам Довуддан деярли фарқ қилмайди, – давом этди Уинстон. – Унда кўҳна ёндашувларни зидлаштириш орқали таққослаш ифодаланган. Табиатан, “қора бева” ўргимчаги жуда қўрқинчли мавжудот. У қурбонларини тўр ёрдамида тутиб, маҳв этади ва улар билан озиқланади. Қаршингиздаги “қора бева” аёл жинсида бўлиб, кўриб турганингиздек, унинг қопи тухумга тўла. Йиртқичлигига қарамай, у янги ҳаёт инъом этишга тайёрланмоқда. Яъни “қора бева”да ҳам қотил, ҳам жон ато этувчи образ мужассам. Унинг баҳайбат танасига номутаносиб ингичка оёқлари яна бир қарама-қаршиликни ифодалаб, қувват ва мўртлик рамзини беради. Маманни ҳеч иккиланмасдан замонавий Довуд деб аташингиз мумкин.
– Мумкин эмас, – табассум қилди Лэнгдон, – аммо тан оламан, сизнинг таҳлилларингиз фикрий озуқа берди менга.
– Ажойиб! Ундай бўлса, рухсатингиз билан яна бир экспонатни кўрсатсам. Шахсан Эдмонд Киршнинг ўзи яратган.
– Йўғ‐е? Эдмонд рассомликка қизиқишини билмас эканман, – ажабланди профессор.
Уинстон кулиб юборди ва кўтаринки оҳангда деди:
– Бунга ўзингиз баҳо берақолинг яхшиси.
Йўлбошловчи кўрсатмасига биноан Лэнгдон деразалар ёнидан ўтиб, кенггина тахмон томон юрди. У ерда бир гуруҳ меҳмонлар деворга осилган бир бўлак лой олдида тўпланиб турганди. Бир қарашда, қотирилган лой парчаси профессорга бошқа музейлардаги ҳайвон ва ўсимликларнинг тош қотган қолдиқлари кўргазмасини эслатди. Бироқ бу лойда ҳеч қандай қолдиқ йўқ, унинг юзаси янги ётқизилган цементга ёш болалар чўпда чизадиган тушунарсиз белгилар билан қопланганди.
Кузатувчиларнинг юзида ҳайрат аломати сезилмасди негадир.
– Наҳотки, шу нарсани Эдмонд қилган бўлса? – энсаси қотиб сўради малласоч аёл. Унинг лаблари сунъий шиширилган, елкасига мўйна ташлаб олган эди. – Умуман маъносини тушунмадим.
Лэнгдоннинг муаллимлиги тутиб, аёлнинг гапини бўлди:
– Бу экспонат ҳозиргача музейда кўрганларим ичида энг яхшиси, унда ғиж-ғиж маъно яширин.
– Шунақами? – малласоч хоним ўгирилиб, профессорга беписанд кўз ташлади. – Балки менга тушунтириб берарсиз?
– Жоним билан! – жавоб қайтарди Лэнгдон ва лой юзасига ўйилган белгилардан иборат санъат асарига яқинлашди.
– Дастлаб эслатиш жоизки, Эдмонд лойга битган белгилар инсониятнинг энг биринчи ёзуви – миххат шаклидадир.
Аёл ниманидир тушунмагандек кўзларини пирпиратди.
– Ўртадаги учта йўғон белги, – давом этди профессор, – Оссурия тилида “балиқ”ни ифодалайди. Диққат билан қарасангиз, ўнг томонга қараб очилган балиқнинг оғзи, унинг
