сармасту хандон келди ул.
875 Чун шафақ тўнли, қизил минқор эди,
Қонга тўлган кўзлари ҳушёр эди.
Маскани гоҳ чўққи эрди, гоҳ камар,
Гоҳи тиғ олдида ожиз бош эгар…
Деди: конлар бошида парвонамен,
Лаъли гавҳар ишқи бирлан ёнамен.
Ул сабабдинким кезармен тоғу тош,
Гавҳарим тепмоққа айлармен талош.
Урди ўт жонимга гавҳар оташи,
Хуш дурур жонимни бундоқ ўрташи.
880 Ҳар сафар бошин кўтарса оташ ул,
Кўнглим ичра тошларимни хун қилур.
Боқки, оташ тошни ҳам хун айлагай,
Таъсир этгай-да, дигаргун айлагай.
Бас, асири тошу оташмен мудом,
Бенаводирмен, мушаввашмен мудом79.
Ўртаниб бундоқ, ютормен реза тош,
Сўнгра ухлармен қўйиб тош узра бош.
Эй ёронлар, бўйладир ҳолим менинг,
Бир кўринг, не тийра аҳволим менинг.
885 Улки тошга бош қўйиб, тош чайнагай,
Борму ҳожат, не учун жанг айлагай?
Қатма-қатдир дилда дарду ғамларим,
Тортадир тоғларга ишқи гавҳарим.
Кимга хуш гавҳардин ўзга бир вақо,
Илкидин кетгай вақоси, бебақо.
Мулки гавҳарда низоми жовидон,
Ул сабаб пайваста этдим унга жон.
Менки тоғ девонаси, марди гуҳар,
Улфатим ҳар лаҳза ул тоғу камар.
890 Тоғдадир гавҳар давому бардавом,
Бас, уни тоғлардин излармен мудом.
Ахтариб, гавҳарча гавҳар топмадим,
Ундин ортиқ йўқ, баробар топмадим.
Менга ул Симурғга етмоқ қайдадир?
Тошу гавҳар деб оёғим лойдадир.
Ул қавий кўнгилга мен қандоқ етай?
Чун оёғим лойга банд, қандоқ етай?
Мисли тош ўт ичрадирмен ҳар маҳал,
Ё ўлармен, ёки топгаймен гуҳар.
895 Гавҳарим дерманки бўлсин ошкор,
Гавҳари йўк эрга оламда не бор?
ҲУДҲУДНИНГ КАКЛИККА ЖАВОБ БЕРГАНИ
Айтди Ҳдҳуд: эй гуҳардек турфаранг,
Неча бор дерсан бу янглиғ узри ланг80.
Пойи, минқоринг басе хуни жигар,
Сен ҳамон тошлардин изларсен гуҳар.
Не эмиш аслида гавҳар? Рангли тош,
Сен анга савдойидирсен, кўнгли тош.
Ранги кетса, гавҳаринг тошдир, қуруқ,
Улки рангдин ранга киргай, тоши йўқ81.
900 Ким асл тош эрса, ул ранг истамас,
Заргар ул истайди гавҳар, тош эмас.
ҲИКОЯТ
СУЛАЙМОН ШОҲНИНГ САЛТАНАТ ҲАҚИДА
АЙТГАНЛАРИ
Энг асл гавҳар шу олам мулкида
Эрди ул шоҳи Сулаймон илкида.
Ул сабаб юксалди номи, юлдузи,
Бир
