tezi, İstanbul, 2011.
7
Muharrem Varol, “Osmanlı Devleti’nin Tarikatları Denetleme Siyaseti ve Meclis-i Meşâyih’in Bilinen; Ancak Bulunamayan İki Nizamnamesi”, Türk Kültürü İncelemeleri Dergisi, S. 23, İstanbul, 2010, s. 39-68.
8
İrfan Gündüz, “Osmanlılar’da Devlet Tekke Münasebetleri”, Ankara, 1989.
9
Mustafa Kara, “Din, Hayat, Sanat Açısından Tekkeler ve Zaviyeler”, İstanbul, 1999.
10
Mustafa Kara, “Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Tasavvuf ve Tarikatlar”, TCTA, İstanbul, 1985, IV, s. 978-994.
11
Bilgin Aydın, “Osmanlı Devleti’nde Tekkeler Reformu ve Meclis-i Meşâyih’in Şeyhülislamlık’a Bağlı Olarak Kuruluşu, Faaliyetleri ve Arşivi” İstanbul Araştırmaları, İstanbul, 1998, VII, s. 95.
12
Bilgin Aydın, “Meclis-i Meşâyih”, DİA, Ankara, 2003, XXVIII, s. 247-248.
13
İlhami Yurdakul, “Osmanlı İlmiye Merkez Teşkilatında Reform (1826-1876)”, İstanbul, 2008.
14
Bu konuda bilgi bulunabilecek diğer çalışmalar için bkz. İsmail Kara, “Din ile Modernleşme Arasında Çağdaş Türk Düşüncelerinin Meseleleri”, İstanbul, 2005, s. 326-327; Osman Nuri Ergin, “Türk Maarif Tarihi”, İstanbul, 1997, I, s. 280-281; M. Zeki Pakalın, “Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü”, İstanbul, 2004, II, s. 429-430; Hür Mahmut Yücer, “Osmanlı Toplumunda Tasavvuf”, İstanbul, 2003, s. 660; Sadık Albayrak, “Türkiye’de Din Kavgası”, İstanbul 1973, s. 194-211.
15
Tarikatlarda bu dönemde meydana gelen bozulmalar ile ilgili bkz. Gündüz, age., s. 165-180.
16
Abdülkadir Altınsu, “Osmanlı Şeyhülislamları”, Ankara, 1972, s. 13.
17
Sadık Eraslan, “Meşihat-ı İslamiyye ve Ceride-i İlmiye”, Ankara, 2009, s. 14.
18
Ali Emirî, “Meşihat-ı İslamiye Tarihçesi”, İlmiyye Salnamesi, İstanbul, 1334, s. 315-316.
19
H. Gazi Yurdaydın, “İslam Tarihi Dersleri”, Ankara, 1971, s. 100.
20
Zekeriya Akman, “Osmanlı Devleti’nin Son Döneminde Bir Üst Kurul Daru’l-Hikmeti’l İslamiye”, Ankara, 2009, s. 20; Behlül Düzenli, “İstanbul Müftülüğü Kütüphanesinde Bulunan Meşihat Fetvaları”, basılmamış yüksek lisans tezi, İstanbul, 1995, s. 9.
21
Ziya Kazıcı, “İslam Müesseseleri Tarihi”, İstanbul, trs., s. 160-161.
22
Tayyip Gökbilgin, “Osmanlı Müesseseleri Teşkilatı ve Medeniyet Tarihine Genel Bakış”, İstanbul, 1972, s. 107.
23
Ahmet Mumcu, “Divan-ı Hümayun”, Ankara, 1971, s. 56; Esra Gündüz, “Osmanlı Devleti’nde Şeyhülislamlık Kurumu”, basılmamış yüksek lisans tezi, Eskişehir, 1992, s. 49.
24
Zekeriya Akman, age., s. 20.
25
Bursa kadısı da olan Molla Fenari, Yıldırım Bayezid’e karşı koymuş ve Karaman’a gitmiştir. Fakat Yıldırım Bayezid, gönlünü alarak onu Bursa’ya geri getirmiştir. Molla Feneri Fatih’e acı sözler söyleyerek bazı uygulamalarını tenkit etmiştir. Zembilli Ali Efendi ise İkinci Bayezid’in görüşme talebini reddetmiş ve Yavuz Sultan Selim’in idam hükmü verdiği bazı kişileri savunarak onları kurtarmıştır. Yusuf Hallaçoğlu, “XIV-XVII. yüzyıllarda Osmanlılar’da Devlet Teşkilatı ve Sosyal Yapı”, Ankara, 1998, s.149.
26
Kramers, J. H., “Şeyhülislam”, İA, XI, İstanbul 1964, s. 488.
27
Zekeriya Akman, age., s. 20-21.
28
Fuat Köprülü, “Bizans Müesseselerinin Osmanlı Müesseselerine Tesiri”, İstanbul, 1985, s. 212; İsmail Hami Danişment, “İzahlı Osmanlı Tarihi Kronolojisi”, İstanbul, 1971, V, s. 110; Ramazan Boyacıoğlu, “Tarihî Açıdan Şeyhülislamlık, Şer’iye ve Evkaf Vekâleti”, Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Sivas 1996, I, s. 162.
29
Sadık Eraslan, age., s. 25.
30
Mehmet İpşirli, “Bâb-ı Meşihat”, DİA, IV, İstanbul, 1992, s. 362-363.
31
Oluşturulan bu birimler ile ilgili bkz. Sadık Eraslan, age., s. 43-53.
32
Murat Akgündüz, “Osmanlı Devleti’nde Şeyhülislamlık”, İstanbul, 2002, s. 184-188; İsmail Hakkı Uzunçarşılı, “Osmanlı Devleti İlmiye Teşkilatı”, Ankara, 1984, s. 192-193.
33
M. Necmettin Bardakçı, “Osmanlı Devleti’nin İmparatorluğa Geçiş Sürecinde Tasavvuf ve Tarikatlar”, İslamiyat, Ankara, 1999, IV, s. 74-90.
34
Şehbenderzâde Filibeli Ahmed Hilmi, “Tarih-i İslami”, Kostantiniyye, 1326/1908, II, 579; Halil İnalcık, “Tarihsel Bağlamda Sivil Toplum ve Tarikatlar”, Küreselleşme Sivil Toplum ve İslam, Der., E. Fuat Keyman- A. Yaşar Sarıbay, Ankara, 1998, s. 74-88.
35
Mustafa Kara, age., s.151.
36
Mustafa Kara, age., s.142.
37
Reşat Öngören, “Osmanlılar’da Tasavvuf: Anadolu’da Sufîler, Devlet ve Ulema (XVI. yüzyıl)”, İstanbul, 2000, s. 237-238.
38
Mustafa Kara, agmd., s. 980.
39
Himmet Konur, “İbrahim Gülşeni – Hayatı, Eserleri, Tarikatları”, İstanbul, 2000, s. 125-126; Şerif Mardin, “Türkiye’de Din ve Siyaset Makaleler 3”, İstanbul, 1993, s. 117-118.
40
Abdülkerim Abdülkadiroğlu, “Şeriat Uleması ve Tarikat Meşâyıhı İhtilafı ve Tekke ve Zaviyelere Tayinler Hakkında İki Vesika”, AÜİFD, Ankara, 1986, XXVIII, s. 340-349; Cengiz Gündoğdu, “Bir Türk Mutasavvıfı Abdülmecit Sivasi – Hayatı Eserleri ve Tasavvufî Görüşleri”, Ankara, 2000, s. 85-122.
41
Reşat Öngören, age., s. 369; Mustafa Aşkar, “Niyazî-i Mısri ve Tasavvuf Anlayışı”, Ankara 1998, s. 33-52.
42
Ramazan Muslu, “Osmanlı Toplumunda Tasavvuf (18. yüzyıl)”, İstanbul, 2003, s. 577.
43
Muslu, age., s. 578.
44
Muslu, age., s. 582.
45
Muslu, age., s. 584.
46
Muslu, age., s. 585.
47
Yücer, age., s. 467.
48
Varol, agtz., s. 465-467; Yücer, age., s. 468; Ahmet Yaşar Ocak, “Bektaşilik”, DİA, V, s. 373-379.
49
Yücer, age., s. 652.
50
Yücer, age., s. 449.
51
İsmail Kara, agm., s. 186.
52
B.O.A., Cevdet Evkaf, nr. 11874.
53
Ali Akyıldız, “Tanzimat Dönemi Osmanlı Merkez Teşkilatında Reform”, İstanbul 1993, s. 146; İbnülemin Mahmud Kemal, Hüseyin Hüsameddin, “Evkâf-ı Hümâyûn Nezâreti’nin Tarihçe-i Teşkilâtı ve Nuzzârın Terâcim-i Ahvâli”, İstanbul 1335, s. 11-39; Bernard Levis, “Modern Türkiye’nin Doğuşu”, Çev. Metin Kıratlı, Ankara 1984, s. 94.
54
Evkâf-ı Hümayun Nezaretinin
