Персонажи карельской мифологической прозы. Исследования и тексты быличек, бывальщин, поверий и верований карелов. Часть 1. Людмила Иванова
Чтение книги онлайн.
Читать онлайн книгу Персонажи карельской мифологической прозы. Исследования и тексты быличек, бывальщин, поверий и верований карелов. Часть 1 - Людмила Иванова страница 30
ФА. 2511/13. Зап. Лавонен Н. А., Коски Т. А. в 1977 г. в д. Кестеньга от Кондратьевой М. А.
От гнева Крещенской бабы спасают горшки
20
– A eikö se Vierissän akka teiltä mitä kysyny?
– Ei. A mie muissan sen vielä, kun olin pikkaraisena, nin sitä diadinkä oli sen muamo, ni hän rupei striäppimäh, nin siitä työnsi lapšet kuuntelomah. No nin kun siitä, kun siitä kun tullah jyrytetäh ne lapšet, mitä keritäh. Kun kuuntelomah ruvettih, nin kun kierrettih, kun vesi nousi kolmannella kertua, ni se sen kera iče nousi, sen vien kerralla.
– Vierissän akka?
– No, ni kun ašetutah tullah, ni kun akka juokšou, pani puat piäh… Yhellä ei ehtin panna, nin piän leikkai.
– Ken puat pani piälle?
– Muamoh. Ni kun niät šie… puat ne männäh jotta piät ne männäh, ni kolme tytärtä jäi eloh, a nelläš mäni, ei kerinnyn sillä patua… Se on ihan tosi.
– A jos se mitä kysyis, ni pitäykö vastata, vain olla vaiti?
– Ei ni mitä, ei šuvače ni istuvan ni puajivan. Ei ni mitä kun eli sie mänet huilušša, ei niin, ni ruatau pahua. Onnakko čikko da veikko oltih, vielä muissan, kun yksi mäni aitan lukkuh, se mäni veikko, a čikko mäni lehmän šarveh kuuntelomah.
– А эта Крещенская баба у вас ничего не спрашивала?
– Нет. А я, помню, ещё маленькая была. А моя тётя (жена дяди) начала стряпать, а детей отправила слушать /к проруби/… И вскоре оттуда они прибегают, гремят, стучат эти дети, что есть сил!… Они, оказывается, начали слушать, обвели круг вокруг того места. Тут вода поднялась, уже в третий раз и на этот раз она сама поднялась с этой водой.
– Крещенская баба?
– Да, Крещенская баба. Они как прибежали, женщина быстренько им горшки на голову. На одну не успела надеть, ей голову отрезала.
– Кто горшки на головы надел?
– Мать. Ну как они оттуда прибежали… Горшки вместо голов пойдут. Вот и три дочки остались в живых, а четвёртая умерла. Не успела ей надеть. Это истинная правда.
– А если она что-то спросит, надо ей отвечать или нет?
– Нет, ничего. Не любит ни сидящих, ни говорящих. Никого.
Или с ума сойдёшь, или чего плохого сделает. Я помню, кажется, сестра и брат были, так один пошёл к замку амбара – это брат, а сестра пошла к рогу коровы слушать.
ФА. 2511/14. Зап. Лавонен Н. А., Коски Т. А. в 1977 г. в д. Кестеньга от Кондратьевой М. А.
21
Avannolla käytih kuundelomah Vierissän akkua, šiitä kun lähettih kuundelomah, ni šiitä kun kierretäh še avanto, ni šiitä vuotetah, kuni še tulou šiitä. Kun tulou, šiitä vesi tulou, ni avanto kohahtau, kun tulou šieltä hän. Hän ei nouže termällä, tänne mualla. Šanou, kyžytäh jotta: “Kal’l’isko on… Vienassa luukkuo kilo?
…Häneltä kyžytäh, vetehizeltä. A hän ei ni mitä virka, ei ni mitä. Paissah, paissah šiitä kyžytäh, mitä hän šielä šanou, šielä, šiitä tuaš kyžytäh: “Nu kallisko on…“
A yhen kerran kun lähettih kešen kuundelomatta poikeš avannolta, šiitä muamorukka šanou, oma muamoni šanou, jotta kun lähettih avannolta kuundelomašta niin kun tuldih, juoštih pirttih. Akka: vetehini tulou, še jälkeh muka! Nu. Akka: “Nyt tulou vetehini!“ Kaikilla pani puat piähä, maitopuat. Šilloin maitopuat oldih. Šiitä še tuli, puat piäššä: “Piät šuan šuajessa! Piät suan šuajessa!“ Kuin monda oli, kaikilda otti puat piäštä. Vetehini! Šiitä ei avannolla lähetty kuundelomah.
– A jos ei ollut patoja pannun piäh?
– Šiitä piät olis kiskon. Vot!.. Oli, oli! Vierissän kešellä kun muinen šanottih kuunneldih, oli ylen strašno, oli. Avannoilla kun mäntih, meččenini, še peldoaittah, peldoaittoih kuunneldih, kačo, oli ylen strašno… Pahua kun tullou ka… Šiitä kuunneldih ruhkatukulla.