Тәуекелді басқару. Гүлмира Нұрсейтова
Чтение книги онлайн.
Читать онлайн книгу Тәуекелді басқару - Гүлмира Нұрсейтова страница 5
Тәуекелді басқару экономиканың әртүрлі саласында және психологияда, медицина, философия, заң және т.б. салаларда қажетті шешім қабылдағанда қолданылады.
Тәуекелді басқару, көбінесе бұл бас директор және қаржы директорының құзыреттілігінде. Компанияның қарқынды дамуы кезінде тәуекелді басқару функциясын қауіпсіздік қызметі, заң бөлімі, ішкі аудит бөлімі және тәуекелді басқару бөлімшелері жүргізеді. Қалай болғанда да, тәуекелді басқаруға байланысты туындаған мәселелер үнемі компанияның топ менеджерлері мен тәуекел менеджері назарында болуы тиіс.
Компанияда тәуекелді басқару бағдарламаларының сәтті жүзеге асуы тәуекелді басқару және тәуекелді бақылау бөлімі жұмысының дұрыс ұйымдастырылуымен тікелей байланысты. Тәуекелді басқару компанияның тәуекел менеджеріне жүктеледі.
Тәуекелді басқару бөлімінің міндеттері төмендегідей:
– компанияда туындайтын тәуекелдер туралы ақпарат жинау;
– тәуекел түрлерін анықтау және жіктеу;
– олардың деңгейін анықтау;
– тәуекелді басқару бойынша жоспар құру;
– тәуекелді басқару үшін қажетті әдістерді қарастыру;
– тәуекелді басқару үдерісін қадағалау;
– компания бөлімшелеріне тәуекелді басқаруға байланысты кеңестер беру;
– тәуекелді басқару нәтижесін талдау және т.б.
Кәсіпорында тәуекелді басқаруды ұйымдастырудың маңызды бөлігі – тәуекел менеджмент және топ менеджмент жұмысы өкілеттіліктерінің аражігін ажыратып, дұрыс ұйымдастыру. Әдетте тәжірибе жүзінде тәуекелділік жағдайы туындағанда өкілеттіліктер залалдың көлемі мен өлшеміне байланысты бөлінеді.
Тәуекелді басқаруды ұйымдастырудың екі негізгі моделін бөліп қарастыруға болады. Бірінші – шоғырланған модель, барлығы бір негізделген жүйеге шоғырланады, яғни талдау, бағалау, заң менеджменті, экономика менеджменті, өндірістік менеджмент және т.б.
Екіншісі – жіктелген модель, бұл тұрғыдан тәуекелдерге мониторинг жүргізу бөліміне, ал тәуекелді басқару қызметі өзге бөлімдерге жіктеледі. Тәуекелге мониторинг жүргізу бөлімі тәуекелді басқарудың корпоративтік әдістемелерін әзірлеп, оны компания бөлімшелеріне оперативті әрекет жасауға ұсынады, аталған тұжырымдама негізінде өз саласының бағытындағы тәуекелдерді зерттеп, оларды барынша төмендетуге тырысады. Аталған әдіс компания шегінде қызметтердің қайталанып жүрмеуіне мүмкіндік береді.
Тәуекелді басқарудың міндеті – компания басшылығын басқару шешімдерінің бизнеске әсері жайлы ақпаратпен қамтамасыз етіп, тәуекел факторларының әрекетін төмендетуге, тұрақты және тиімді нәтижеге қол жеткізуге бағытталған.
Тәуекелді басқару мақсаты – компания акционерлері мен басшылық үшін табысты көбейтуге