Болганчык еллар. Мөһаҗирләр (җыентык). Махмут Галяу
Чтение книги онлайн.
Читать онлайн книгу Болганчык еллар. Мөһаҗирләр (җыентык) - Махмут Галяу страница 35
Аш-су килде. Сабирҗан мәзин гадәтенчә кунакларга аш бүлде, бәлеш кисте. Сылуның аш-суга осталыгын мактый-мактый, бик тырышып, кунакларны сыйлады. Аштан соң, яшьләргә тыныч, бәхетле тормыш теләп, өйләренә таралыштылар. Аннары ирләр урынын хатыннар алды. Аларга да аш ашатып, чәй эчерттеләр. Бигрәк тә Саҗидәнең апалары тырышып йөрде. Алар үзләрен үз туйларындагы кебек хис иттеләр.
Туй үпкәсез булмас, ди мәкаль. Ләкин бу юлы алай булмады.
Кич белән Йосыф карт йортына, никах түшәге әзерләү һәм кызны киендерү өчен, Саҗидәнең дус кызлары җыелды. Дөрес, кызның туй өчен дип атап тектергән күлмәге дә, яңа түшәге дә юк иде, шулай да барысы да йола кушканча әзерләнде, Саҗидәгә иң яхшы киемнәрен кидерделәр. Сәкегә йомшак түшәк җәеп, яшь кияүне алырга ат җибәрделәр.
Бу вакытта Миңлебайлар йортында яшь кияүне кыз янына озатырга әзерлиләр иде. Егетләр Сафаны бәйрәмчә киендереп, биленә кызыл билбау будырдылар, билбау очларын, кыз чишә алмасын дип, суга чылатып, бик каты төйнәп-төйнәп, эчкә яшерделәр. Караңгы төшеп, күз бәйләнгәч, көтелгән ат та килеп җитте. Кунаклар ашап-эчтеләр, яшь кияүне алмага килгән кучерны сыйладылар һәм, ниһаять, юлга җыендылар. Иң беренче булып ишеккә Сафа китте.
– Улым, кара аны, җебеп торма, хатының аягыңа басмасын! Бүрегеңне дә сакла, башыңнан алып кимәсен! – дип калды Патый.
– Безнең солдат үткен ул, бирешмәс! – диде кайсыдыр.
Борыннан калган йола буенча, әгәр кыз, беренче кавышканда, иренең бүреген алып башына кисә яки аягына басса, гаиләдә ул баш булып, ирне үз кулында тотачак, имеш. Шуңа күрә ир моңа юл куярга тиеш түгел. Шулай да, әгәр кыз алай эшли калса, егет, ырымны кайтарыр өчен, шундук хатынына сугарга тиеш.
Йосыф картларның ишек төбендә бер малай басып тора иде. Малай Сафаны:
Ишек бавы бер алтын.
Безнең апай мең алтын, —
дип, җыр такмаклап каршы алды.
Сафа аңа акча тоттырды. Шуннан малай ишекне ачты. Сафа, дога укып, бусагадан эчкә узды. Мунча кебек эссе итеп ягылган өй эче буп-буш. Мич кучкарында Әкрәм карыйлардан алган бишле лампа янып тора иде.
Ситсы чаршау артыннан Саҗидә йөгереп чыкты. Күрештеләр. Яшь кияү тиз генә ишек катындагы бүкәнгә утырды да хатынына аякларын сузды. Саҗидә ике куллап аның итекләрен салдырды. Кияү бүкәннән тора башлауга, кыз аның бүрегенә үрелде, ләкин Сафа уяу иде, шундук кызның кулын читкә этеп җибәрде. Бүреген үзе салып, чөйгә элим дип борылуга, чая кыз аның аягына китереп басты. Сафа, җиңелеп каласы килмичә, Саҗидәнең яңагына сугып җибәрде.
Саҗидә әз генә дә рәнҗемәде моңа: ырымы шундый икәнен белә иде ул. Тиз генә Сафа янына килеп, билбавын чишәргә кереште. Чиләнеп беткән төенне кулы белән генә чишә алмаслыгына ышангач, иелде дә тешләре белән йолыккаларга тотынды. Кыз билбауны, тиз генә чишеп ташлап, бик канәгать төс белән сәке почмагына ыргытты.
Намазлыкка икәү янәшә басып, намаз укып алдылар һәм әзерләп куйган табынга килеп утырдылар.
Яшь кияүләрнең булышчысы итеп куелган