style="font-size:15px;"> – То хадзем, я дам напіцца.
– Дзякуй, я трохі пазней зайду.
– А вам не расхочацца?
– Піць, можа, і расхочацца, але голка з ніткай усё роўна будуць патрэбнымі.
Хлеў ад самых дзвярэй быў завалены ламаччам. Ён перакінуў сёе-тое з кута ў кут і вызваліў з-пад рыззя варштат.
– Чаго я сюды прыйшоў? – запытаўся чалавек.
– Я сам хацеў пра гэта запытацца, – сказаў варштат.
– Ну, то пытайся.
– Твой бацька збудаваў жытло, выкапаў студню, змайстраваў варштат. А што зрабіў ты?
– Я бавіўся жыццём, як цацкай, пакуль не апрыкла. А цяпер вось думаю, якога яшчэ ражна мне трэба. Ты не ведаеш?
– Чалавеку нічога не трэба, абы было што рабіць. А работа ёсць заўсёды. Таму чалавеку нічога не трэба.
– Хіба чалавек – усяго толькі прылада?
– Чалавека выпраўляюць сюды не на пагулянку. Так лічыў твой бацька. І той, хто не лянуецца, будзе мець пасля ласку на тым свеце, а лайдака зноў вернуць, каб рабіў тут самую брудную работу.
– Мне хапіла аднаго разу, болей я не хачу.
– Тады бярыся за справу. Можа, яшчэ паспееш…
– Каб жа я ведаў, за што мне брацца…
– А чаму цябе навучылі?
– Хадзіць па дарогах і без дарог.
– Хада – гэта не работа, хада – гэта шлях да работы. А калі ты прыходзіў, дык што там рабіў?
– Калі я прыходзіў, то ішоў далей.
– Дык ты пасвіў вецер, – здагадаўся варштат.
На падворку суседа бязладна скакала сякера. Ён падумаў, што яму не абысціся без сякеры, і пайшоў праз дарогу да суседа.
Пасярод занядбанага двара стаяў маленькі вазок з брызентавымі крыламі. Дробны, як згублены грошык, гаспадар кінуў абчэсваць бярозавы калок і з ахвотай патлумачыў:
– Раней я хацеў змайстраваць драбіну на неба, але пасля ўзважыў: ну, усцягнуся туды, і што? Буду сядзець на драбіне, як жаба на карчы.
– Калі паляціш, накінь кажух. На небе халадней, чым на зямлі.
– Я сена нацерушу і посцілкай падаткнуся.
– А куды табе трэба?
– Абы ад зямлі адарвацца. Каб ты адно ведаў, як яна мне апрыкла.
– Ці вернешся?
– Не ведаю. Дзяцей у мяне не было, а жонка памерла. Цяпер куды закарціць, туды і палячу. Ніхто за крысо не трымае.
– Сякеру з сабой возьмеш?
– На халеру яна здалася? Яшчэ зваліцца каму на галаву.
– Ну, тады ляці.
– Можа, дзе жонку сустрэну…
– Жанчыны на неба рэдка трапляюць.
– Хто ведае? Людзі чаго толькі не чаўпуць, а як яно на самай справе бывае, хто ведае?
Сонца было лагодным, а далеч – празрыстай. У накірунку выраю шуганула ладная сціжма ластавак і зноў запанаваў спакой.
«Каб восень была заўсёды, паміраць было б лёгка», – думаў ён, напрасткі прамінаючы пожню.
Ад хутара дзеда засталіся толькі састарэлая дзічка і мураваны склеп.
