style="font-size:15px;"> – Гэта памылка, памылка! Я не ў палітыцы! – адчай Мацвея вырваўся вонкі.
– Ты, Мацвей, можаш казаць, што палітыка – не тваё, але ж ты ў палітыцы, – амаль з жалем заўважыў Зміцер.
– У якой я палітыцы? – амаль спуджана выдыхнуў Мацвей.
– У якой усе. Поліс – гэта грамадскае жыццё…
– Маё жыццё – навука!
– Цішэй, хай хлопцы спяць, – з усмешкай папярэдзіў Зміцер. – А навука ў палітыцы па самыя вушы сядзіць. Ты навуковец, дык чуў жа пра генетыку і Лысенкоўшчыну? Чуў пра Вавілава?
– Чуў, не ўнікаў, праўда…
Зміцер павярнуў да Мацвея свой твар, са здзіўленнем зазірнуў яму ў вочы.
– Ты прабач, у які час жывеш?
– Я займаўся навукай. Матэматыка, метады аптымізацыі, цяпер вузкае – сістэмы кіравання…
– Ага, зразумела. Такім чынам, распрацоўваеш новыя сістэмы кіравання? І для каго? – чамусьці з’едліва спытаў Зміцер.
Мацвей не разумеў, чаму ўзнік халадок. Паспрабаваў тлумачыць:
– Я… мы распрацоўваем, удасканальваем кіраванне ў складаных сістэмах… – і спатыкнуўся, згадаўшы нядаўнюю размову з Марго. Замаўчаў.
Маўчаў і Зміцер, нарэшце уздыхнуў і, быццам нешта зразумеўшы, , папрасіў удакладніць:
– Значыцца, чыстая навука, усё для навукі. Што дзе робіцца, рабілася, будзе рабіцца вакол цябе – не цікавіла, не цікавіць. Так?
– Так.
– Ну дык я табе скажу, дружа: аднойчы і да такіх як ты, чыстых ідэалістаў, прыходзяць ці прыязджаюць, закручваюць рукі за спіну і вязуць у Курапаты…
– У якія Курапаты? – механічна, сустрэўшы малазразумелае слова, спытаў Мацвей.
– Вось гэта піпец, – пачуўся нечы голас здзіўлення збоку. Аказваецца, у камеры мала хто спаў, слухалі.
Зміцер пільна углядваўся ў вочы Мацвея і сапраўды бачыў там толькі пытанне.
– Не ведаеш Курапатаў? А год адна тысяча трыццаць сёмы табе таксама нічога не кажа? А расстрэлы інтэлігенцыі беларускай – гэта табе невядома? – без абвінавачвання, але з непрыхаванай крыўдай і вінаватасцю ў голасе пытаўся Зміцер, усё адно як ён сам нёс адказнасць за тое, што ў вачах субяседніка ад гэтых пытанняў не ўспыхвала і знічкі разумення.
Мацвей не адказваў, засяродзіўся ў сабе, нешта ці то згадваючы, ці то раздумваючы над нечым.
– Цікава як, – выдыхнуў нарэшце. – За колькі хвілін, як мяне… затрымалі, мы размаўлялі, ну, з дзяўчынай ішлі, пра інтэлігенцыю. Пра яе кіруючую ролю.
– Кіруючую ў якім сэнсе? – пацікавіўся Зміцер.
– У прамым. Яна мне казала, што гэта – эліта грамадства, яна кіруе не непасрэдна, але ўся ўлада ў яе.
– Бацюхны свет… – працягнуў ці не роспачна Зміцер. – Мацвей, скажы мне: дзе ты жывеш? Я хачу на тваё месца! У тваім свеце так цудоўна!
– Я на Кульмана, у інтэрнаце. Родам з райцэнтра, – не зразумеў сарказму Мацвей. – Я праўда не цямлю пра гэту… лысенкоўшчыну. І пра Курапаты… Не цікавіўся.
