my ou koshuiskamer het ek en my ma my goed in ’n tas gepak. Die sport- en skoolklere wat ek nooit weer sou nodig kry nie. My oog het op die skoolleuse geval toe ek my baadjie opvou. Lux hominum vita se gat, het ek wrang gedink.
Ek het die blinddoek en flitslig wat ek as Trapper in graad agt tydens die Tonnel-ontgroeningsritueel gekry het, in my bedkassie se laai gesit. Die laai toegestoot.
Kwanele, wat in my plek hoofseun was, het my in die kamer kom groet. Sy skouers fier soos ’n ou wat nog ver in die lewe sou kom. “Sorry it had to all turn out like this, Greg,” het hy gesê en my hand geskud. Lawson Kollege se geheime handdruk, het ek verbaas opgemerk, asof ek nog een van hulle was. Vir ’n oomblik het ek dit oorweeg om die blinddoek en flits weer uit die laai te haal, maar daarteen besluit. Wat verby is, is verby.
Ek het my tas uitgedra en kon die oë by die koshuisvensters op my voel brand. Binne my het die verlatenheid kom lê. ’n Tipe hartseer. Melankolie.
Daardie Vrydagmiddag het ek in die kar geklim en ’n laaste keer na my ou koshuis opgekyk. Verlangend na alles wat kon gewees het.
Op pad uit die skoolgronde het my oog iemand in die kantspieëltjie gevang. Plank het agter ons kar aangehardloop gekom. My ou pel met die konstante stoutseunglimlag. ’n Sterk rugbyvoorryspeler en verbasende slimkop.
“Stop, Ma, stop!” Ek het uit die kar gespring terwyl dit nog aan die beweeg was.
“Hei, jou lekker hacker!” het Plank geroep. Hy het my om die skouers gegryp. “Dêmmit, dude, ek dog ek sien jou nooit weer nie.”
Ek het geglimlag. “Jy was nie in die koshuis nie. Ek het jou gesoek.”
Sy bosgroen oë met die goue spikkels het effens in hul kasse geswem. Hy het sy vingers deur sy kort hare getrek. “Ek het iets agter die stalle gaan rook.”
“Jissie, Plank. Ek dog jy het dit al gelos.”
“Never. Hei, wil jy bietjie weed hê?”
“Nee, nee, nee,” het ek gekeer. “Ek is totally oukei.”
“Seker?”
Ek het geglimlag. “Dis goed om jou te sien, Plank. Leer jy al vir die matriekeksamen?”
Hy het sy gesig getrek. “Tja, daai tjol. Hoe gaan jy skryf?”
“My ma het iets gereël. Ek het ’n paar tutors vir die res van die jaar, dan skryf ek saam met die home schooling-ouens.”
“Aa, dis bad, nè?”
Ek het my skouers opgehaal asof dit nie ’n big deal was nie. Maar dit was, ek sou graag my matriek by Lawson Kollege wou skryf en vir oulaas ’n draai in die gedenkmuseum wou maak, maar hulle het alles van ons gesin uit die museum verwyder. Ook John se foto’s, sy skoolbaadjie, die getekende rugbybal.
“Gibbons! Mark Gibbons!” het ’n stem van die koshuise se kant af geroep. Meneer Pete Andersen. Dit was asof Plank eers nie geregistreer het dat die onderhoof na hom roep nie.
“Plank, Andersen soek jou,” het ek hom aangepor.
“Ag, flippit tog, wat nou weer?” het Plank gekreun. “Hy’s die heeltyd op my case, soos ’n vlieg op ’n donut turd.”
Ek het gelag, al kon ek nie die twee beelde by mekaar uitbring nie.
“Ons moet kuier, ou. Einde van die jaar.” Plank het my weer om my skouers gegryp. “O ja, ek gaan volgende jaar swot. Kan jy dit glo? Maties, dude! Hulle het glo die mooiste meisies.”
“Die arme meisies,” het ek opgemerk.
“Nee, man, ek is mos ’n lekker ou,” het hy gespot en oor die gras weggedraf, sy skoolbaadjie wat agter hom opwaai, sy geel das oor sy skouer.
En nou, net bietjie meer as ’n jaar later, gaan ek ook Maties toe. Plank kan nie wag dat ek opdaag nie. Hy is vanjaar tweedejaar; ek eerstejaar, maar vir ’n ou soos Plank sal dit nie saak maak nie.
Verby Hanover na Beaufort-Wes strek die pad byna eindeloos deur die landskap.
Plank het al drie selfoonboodskappe gestuur, maar ek sien hom eers môre. Vanaand gaan ek slaapplek in Beaufort-Wes soek. Nege en ’n half ure op die pad is nie grappies as jy sleg geslaap het nie.
Ek knak nog ’n blikkie Coke oop en sluk dit gulsig.
Terwyl ek ry, doem nog ’n beeld uit die verlede voor my op: my pa in die beskuldigdebank van die Hooggeregshof in Pretoria. Netjies in ’n pak klere en ’n das. Omring deur sy regspan. Dok Pienaar is ook daar, met sy span prokureurs.
Verbete veg hulle teen die hoofaanklagte van moord en terrorisme.
Dan, in ’n oomblik toe my aandag van die sirkus af wegdwaal, vang my oog iemand in die publieke galery. Swart skouerlengte hare. Donkerraambril. Streng mond.
’n Joernalis? Daar is baie van hulle in die hof, maar hulle sit en tweet die verrigtinge aan ’n honger Twitter-gehoor.
Die vrou in swart pas op ’n manier nie in die prentjie nie. Net die een dag sien ek haar daar sit en nooit weer nie, maar sy bly my by. Vandag steeds.
Ek dink nog aan haar toe ek later Beaufort-Wes binnery.
By ’n gastehuis in die dorp boek ek in en gaan soek dan iets om te eet.
Die dorp wemel van die vragmotors wat op pad Kaap toe is, of terug Noorde toe. Prostitute hang rond by die truck stops om die drywers gelukkig te hou en dalk ’n paar bucks te verdien. Van hulle is kinders. Tien jaar oud, skat ek die jongste een wat saam met ’n ouer man rondloop. Die donker web van armoede.
<h3>Welkom in Matieland</h3>
Ek ken jou van iewers,” sê ’n vrou die volgende oggend aan die ontbyttafel. Een van die B&B se gaste. ’n Tannie met ’n pruilbekkie en nuuskierige oë. “Jy was mos in Huisgenoot en in die koerante?” Sy sit haar messegoed neer. Fronsend takseer sy my.
Ek skuif die flentergat lapblommetjie op die tafel voor my weg en vat haastig ’n paar happe ontbyt. Jogurt en muesli. Sluk dit af met vrugtesap. Uit die kombuis dryf die tergende geur van bacon en eiers. Crappy Afrikaanse musiek speel oor ’n luidspreker in die plafon. Gelukkig is dit sag. Sulke bokkie-sokkie-tjol gee my slegte spysvertering.
“Dis jóú pa wat daardie mense doodgemaak het,” karring die vrou by die ander tafel verder. “Butcher, Baker, watsegoed. Ook maar goed hulle het hom gevang. Vandag kom mense mos weg met sulke dinge. Veral as hulle geld het.”
Ek byt op my tande. Hou net jou bek, Greg.
“Koop hulleself uit alles terwyl onskuldige mense dood is. Dóód.” Steeds haal sy haar bemoeisieke oë nie van my af nie. “Ja, dit ís jy.”
“Tannie ken my nie,” sê ek meteens hard en staan op. Die stoel skuif weg oor die houtvloer. Kantel om. Die geluid dreun deur die eetkamer. Ek tel die stoel op. Stamp dit harder as nodig terug op sy pote.
“Maar die koerant—”
“Die koerant se gat.”
Haar
