Ogniem i mieczem. Генрик Сенкевич

Чтение книги онлайн.

Читать онлайн книгу Ogniem i mieczem - Генрик Сенкевич страница 104

Ogniem i mieczem - Генрик Сенкевич

Скачать книгу

nad miarami i wagami w kramach na Kramnym Bazarze w Siczy. [przypis redakcyjny]

968

mirgorodzkiego – miasto Myrhorod leży na Połtawszczyźnie, we wsch. części Ukrainy, ok. 50 km na wschód od Łubniów. [przypis redakcyjny]

969

kurzeń a. kureń – oddział kozacki. [przypis redakcyjny]

970

osełedec (ukr. śledź) – warkocz, który w walce chronił kark Kozaka. [przypis redakcyjny]

971

Ja toho Lacha znaju – on buw u Krymu (ukr.) – znam tego Polaka, on był na Krymie. [przypis redakcyjny]

972

Chortyca – największa wyspa na Dnieprze, na wysokości dzisiejszego miasta Zaporoża, w XVII w. na Chortycy znajdował się ośrodek Kozaków rejestrowych. [przypis redakcyjny]

973

obserwowany (z łac.) – tu: zachowywany, szanowany. [przypis redakcyjny]

974

J. O. – skrót od: jaśnie oświecony. [przypis redakcyjny]

975

paroksyzm – nasilenie się negatywnych uczuć w stosunku do kogoś lub czegoś. [przypis edytorski]

976

z pogany – dziś popr. forma N. lm: z poganami. [przypis redakcyjny]

977

Pawluk, Paweł własc. Michnowicz, Pawło (zm. 1638) – przywódca antypolskiego i antyszlacheckiego powstania kozackiego (1637), pokonany przez polskie wojska pod wodzą hetmana Mikołaja Potockiego i ścięty; akt kapitulacji podpisał Bohdan Chmielnicki jako pisarz wojska zaporoskiego. [przypis redakcyjny]

978

Nalewajko, Semen (zm. w 1597) – ataman kozacki (znany również pod imieniem Seweryn), przywódca powstania przeciwko Rzeczypospolitej 1595–1596, pokonany przez hetmana Stanisława Żółkiewskiego i ścięty. [przypis redakcyjny]

979

patientia (łac.) – cierpliwość. [przypis redakcyjny]

980

lacki (daw. z ukr.) – polski. [przypis redakcyjny]

981

szczob z nym poihraty (ukr.) – żeby się z nim zabawić. [przypis redakcyjny]

982

ataman koszowy – ataman koszowy rządził na Zaporożu w czasie pokoju, miał też obowiązek przygotować Sicz do wojny; kosz – obóz kozacki. [przypis redakcyjny]

983

Jarema (ukr.) – Jeremi. [przypis redakcyjny]

984

mołojec (ukr.) – młody, dzielny mężczyzna, zuch; tu: Kozak. [przypis redakcyjny]

985

Swynojady (z ukr.) – świniożercy; Tuhaj-Bej jako dobry muzułmanin nie jadł mięsa świń, które uważał za nieczyste, i gardził tymi, którzy je jedzą. [przypis redakcyjny]

986

Sicz Zaporoska – wędrowna stolica Kozaków Zaporoskich, obóz warowny na jednej z wysp dolnego Dniepru. [przypis redakcyjny]

987

Bazawłuk – wyspa na Dnieprze u ujścia rzek Bazawłyk i Czertomłyk (Czortomelik), siedziba Kozaków, w XX w. zatopiona podczas tworzenia Zalewu Kachowskiego. [przypis redakcyjny]

988

Tomakówka – wyspa na Dnieprze, ok. 60 km na południe od Chortycy, w XVII w. ośrodek kozacki, dziś w granicach miasta Marhanec. [przypis redakcyjny]

989

murza – tytuł przysługujący książetom tatarskim i perskim. [przypis edytorski]

990

każe, rozserdywsia (ukr.) – mówi, że się rozgniewał. [przypis redakcyjny]

991

Rozserdywsia duże (ukr.) – rozgniewał się bardzo. [przypis redakcyjny]

992

Ne serdysia, druże (ukr.) – nie gniewaj się, przyjacielu. [przypis redakcyjny]

993

lira – instrument strunowy; na Ukrainie szczególnie popularna była lira korbowa. [przypis redakcyjny]

994

teorban – lutnia basowa, duży strunowy instrument muzyczny, podobny do bandury. [przypis redakcyjny]

995

pyśmo (ukr.) – list. [przypis redakcyjny]

996

czehryńcy – z Czehryna; Czehryn a. Czehryń (ukr. Czyhyryn) – miasto na środkowej Ukrainie, położone nad Taśminą, dopływem środkowego Dniepru, jedna z najdalej wysuniętych twierdz Rzeczypospolitej. [przypis redakcyjny]

997

hetman wielki – Mikołaj Potocki, zwany Niedźwiedzia Łapa, herbu Pilawa (ok. 1593–1651), kasztelan krakowski, hetman wielki koronny w latach 1646–1651). [przypis redakcyjny]

998

Potocki, Stefan (ok. 1624-1648) – starosta niżyński, zmarł w niewoli po bitwie pod Żółtymi Wodami. [przypis redakcyjny]

999

Sicz Zaporoska – wędrowna stolica Kozaków Zaporoskich, obóz warowny na jednej z wysp dolnego Dniepru. [przypis redakcyjny]

1000

ataman koszowy – ataman koszowy rządził na Zaporożu w czasie pokoju, miał też obowiązek przygotować Sicz do wojny; kosz – obóz kozacki. [przypis redakcyjny]

1001

ataman koszowy – ataman koszowy rządził na Zaporożu w czasie pokoju, miał też obowiązek przygotować Sicz do wojny; kosz – obóz kozacki. [przypis redakcyjny]

1002

Bazawłuk – wyspa na Dnieprze u ujścia rzek Bazawłuk i Czortomłyk (Czertomelik), siedziba Kozaków, w XX w. zatopiona podczas tworzenia Zalewu Kachowskiego. [przypis redakcyjny]

1003

Bismillach własc. bismillah (ar.) – w imię Boga. [przypis redakcyjny]

1004

Sicz Zaporoska – wędrowna stolica Kozaków Zaporoskich, obóz warowny na jednej z wysp dolnego Dniepru. [przypis redakcyjny]

1005

fructum (łac.) – owoc. [przypis redakcyjny]

1006

hetman wielki – Mikołaj Potocki, zwany Niedźwiedzia Łapa, herbu Pilawa (ok. 1593–1651), kasztelan krakowski, hetman wielki koronny w latach 1646–1651). [przypis redakcyjny]

1007

obaj hetmani – hetman wielki koronny, Mikołaj Potocki, i hetman polny koronny, Marcin Kalinowski. [przypis redakcyjny]

1008

Zasławscy, Koniecpolscy – rody magnackie, utrzymujące własne armie. [przypis redakcyjny]

1009

któren – dziś popr.: który. [przypis redakcyjny]

1010

z pogany – dziś popr. forma N. lm: z poganami. [przypis redakcyjny]

1011

krew własną poganom w jasyr oddasz – członków własnego narodu oddasz w niewolę turecką. [przypis redakcyjny]

1012

futor a. chutor

Скачать книгу